የስራ ላይ ጉዳት ጥቅም

የአካል ጉዳት /የስራ ላይ ጉዳት ጥቅም

የስራ ላይ ጉዳቶች በአራት ይከፈላሉ ሀ/ ዘለቄታዊ ሙሉ መሰራት አለመቻል፣ ለ/ ዘለቄታዊ በከፊል መሰራት አለመቻል፣ ሐ/ ጊዜያዊ መስራት አለመቻል እና መ/ ሰራተኛውን ለሞት የሚበቃ አደገኛ ጉዳት ናቸው።

ኢንሹራንስ ያለመቻል / የአካል ጉዳት ሲከሰት, ዋስትና ያለው ሠራተኛ ቢያንስ 10% የሥራ አቅም ማጣት እና ሥራ መሥራት የማይችል ከሆነ የመድን ባለዕዳው ለሰራተኛው የአንድ ወር ደመውዙን 47% ይከፈላል፡፡ የጉዳት ክፍያው ከእርጅና ጡረታው ካነሰ ወይም እኩል ከሆነ ለሰራተኛው መድን የተገባለት የወርሃዊ መነሻ ደመወዝ እስከ 70% ከእርጅና ጡረታው ለሰራተኛው ይከፈለዋል፡፡ ሰራተኛው የደረሰበት ጉዳት ቋሚና ለዘለቄታውም የማያሰራው ከሆነ የዓመታዊ ደመወዝ አምስት እጥፍ በአንድ ጊዜ ይከፈለዋል፡፡ /የአምስት አመት ደመወዝ/፡፡ ከጉዳት በፊት የመደበኛው ደመወዝ 47% በጥቅሉ በ60 ወሮች ይባዛል፡፡

የደረሰውን ጉዳት መጠን በመገመት ለደረሰው የአካል ጉዳት የሚፈለው፡- የዘላቂ ከፊል የአካል ጉዳቱ ሠራተኛው ላይ 10% የመሥራት ችሎታውን ቀንሶ ነገር ግን ሠራተኛው ለመሥራት ከቻለ ነው፡፡ ለግል ሠራተኛ ዘላቂ ላልሆነ የአካል ጉዳት 100% አማካይ የሠራተኛው ወርሃዊ ገቢ ለሦስት ወር ይከፈላል፡፡ ለተከታታይ 3 ወራት የወር ደመወዝ 75% እና ቢያንስ 5ዐ% ለተከታታይ ስድስት ወራት ይከፈለዋል፡፡ ጥቅማ ጥቅም የሚከፈለው ለ12 ወራት ወይም የአካል ጉዳት የደረሰበት ሠራተኛ ከጉዳቱ ሙሉ ለሙሉ ሲድን ወይም ጉዳቱ ዘላቂ የአካል ጉዳት መሆኑ ሠርቲፊኬት ሲሰጠው ነው፡፡

ለመንግሥት ሠራተኞች 100% የተቀጣሪው ማዕከላዊ የወር ገቢው ሠራተኛው እስከዳነ ድረስ ወይም ሥራ እስከጀመረ ድረስ ወይም ዘላቂ የአካል ጉዳት መሆኑን መረጃ ሠርቲፊኬት እስኪሰጠው ድረስ ነው፡፡

ለሞት በሚያበቃ ጉዳት ወቅት ህይወቱ ባለፈው ሰራተኛ ይደገፉ የነበሩ ጥገኞች /ባል/ሚስት፣ ከ18 ዓመት በታች ያሉ ህፃናትና ወላጆች/ ጡረታ ያገኛሉ፡፡ ህይወቱ ያለፈው ሰራተኛ ሊያገኘው ይችል ከነበረው ጡረታ 50% የተገመገመው ዘለቂታው ሙሉ ጉዳት ከሆነ ለባል/ሚሰት ይከፈላል፡፡ እናት ወይም አባት የሞቱባቸው ህጋዊ ልጆች ለእያንዳንዳቸው 20% የጡረታ ክፍያ ያገኛሉ፡፡ ሁለቱንም ወላጆች በሞት ላጣ ልጅ 30% የጡረታ ክፍያ ያገኛል፡፡ በህይወት ያሉ የሟች ልጆች ክፍያ 100% የጉዳት ካሣ ክፍያ ሆኖ ይህም መጠኑ ሟቹ በህይወት ቢኖር ኖሮ የሚከፈለው የጉዳት ካሣ ክፍያ መጠን ነው፡፡

ምንጭ፡- የአሰሪና ሰራተኛ አዋጅ ቁጥር 1156/2019 ፣ አንቀጽ 95-112፣ የግል ድርጅቶች ሰራተኞች ጡረታ አዋጅ ቁጥር 1268/2022 አንቀጽ 27-44; ISSA የሀገር ፕሮፋይል