کار و دستمزد

حداقل دستمزد

افغانستان از سیستم حداقل دستمزد قانونی تبعیت می‌کند که در آن حداقل دستمزد برای کارمندان بخش دولتی توسط دولت تعیین می‌شود. کارفرمایان بخش خصوصی می‌توانند حداقل دستمزد را در سطح شرکت تعیین کنند با این شرط که این حداقل دستمزد از حداقل دستمزد تعیین شده توسط دولت برای کارگران بخش دولتی کمتر نباشد.

نرخ دستمزد شخص در سطح شرکت بر اساس کیفیت و کمیت کار و با در نظر گرفتن درجه، رتبه، پست، مدت آموزش و کار عملی و سایر شرایط مقرر در قانون تعیین می‌شود.

حداقل دستمزد کارکنان بخش دولتی و همچنین سازمان‌هایی که سهم سرمایه دولت در آنها بیش از ۵۰ درصد باشد، توسط وزارتخانه‌های ذیربط تعیین می‌شود. این وزارتخانه‌ها عبارتند از وزارت کار، امور اجتماعی، شهدا و جانبازان و کمیسیون مالیه و خدمات کشوری. قانون کار هیچ رویه یا معیاری را برای تعیین یا تجدید نظر در حداقل دستمزد پیش بینی نکرده است.

هرگونه اختلاف ناشی از کار، بین شرکت و کارگر (یا کارآموز) را می‌توان با درک متقابل طرفین حل و فصل کرد. اگر اختلاف با تفاهم طرفین حل و فصل نشد، با دخالت اتحادیه صنفی مربوطه رسیدگی و حل و فصل خواهد شد. در صورت عدم موفقیت، می‌توان اختلاف را به کمیسیون عالی حل اختلاف یا دادگاه مجاز ارجاع داد.

در صورت عدم رعایت حداقل دستمزد هیچ ماده ای در قانون، مجازات یا جریمه‌ای برای آن پیش بینی نکرده است.

منبع: §۵۹، ۶۲ و ۱۳۱ قانون کار افغانستان، ۲۰۰۷

پرداخت منظم

قانون کار افغانستان دستمزد را مبلغی تعریف می‌کند که به کارمند پس از اتمام کار پرداخت می‌شود. به موجب قانون، کارمندان از تاریخ امضای قرارداد یا پس از تایید انتصاب، مستحق دریافت دستمزد هستند. قانون از پرداخت به موقع دستمزدها حمایت کرده است. به کارمند باید با محاسبه ساعات کارِ ماهانه یا هفتگی، پرداختی مبتنی بر زمان داشت و یا با محاسبه کارکرد، پرداخت مبتنی بر کار داشت. قانون مزد و سایر پرداخت‌ها را برای روز استراحت هفتگی (جمعه) معادل روزهای کاری عادی تعیین می‌کند.

دستمزد باید به صورت کتبی به کارمند یا شخص معرفی شده از سوی کارمند پرداخت شود. همچنین دستمزد باید در همان ماه پرداخت شود و بدون رضایت کارمند به تاخیر نیفتد.

کسر از دستمزد مجاز نیست مگر در مواردی که قانون پیش بینی کرده باشد. غرامت خسارت وارده را می‌توان از دستمزد ماهانه کارمند کسر کرد. با این حال، جمع کسورات نمی‌تواند بیش از ۲۰ درصد از دستمزد کارگر باشد.

منبع: §۶۳، ۷۳ و ۷۴ قانون کار افغانستان، ۲۰۰۷