በኤም ኤን ኤስ ማኑፊክቸሪንግ ኃ/የተ/ግ/ማህበርና በኤም ኤን ኤስ ማኑፊክቸሪንግ ኃ/የተ/ግ/ማህበር መ/ሠ/ማህበር መካከሌ የተዯረገ ሁሇተኛ ዘር ህብረት ስምምነት

የሕብረት ስምምነት ውሌ

በአሰሪና ሰራተኛ ጉዲይ አዋጅ ቁጥር 1156/11ን መሰረት በማዴረግ ዴርጅቱ እየተባሇ የሚጠራው የኤም ኤን ኤስ ማኑፊክቸሪንግ ኃ/የተ/የግሌ ዴርጅት በአንዴ ወገን መሰረታዊ የሰራተኛ ማህበር እየተባሇ በሚጠራው በኤም ኤን ኤስ መሰረታዊ የሰራተኞች ማህበር በሁሇተኛ ወገን በመሆን ይህን የህብረት ስምምነት ከ --------------------------------- ዓ.ም ጀምሮ ተፇራርመዋሌ፡፡

ክፌሌ አንዴ

አንቀጽ 1.የህብረት ስምምነቱ ዓሊማ

1.1 ሠራተኛው የማናቸውም የስራ ውጤት ምንጭ እና መሠረት በመሆኑ ሇጉሌበቱ ተመጣጣኝ ክፌያ አግኝቶ የስራ መብቱ ተከብሮ የኑሮው ዯረጃ እንዱሻሻሌ አስፇሊጊ መሆኑን በማመን በነጻ የገበያ ኢኮኖሚ መሰረት ዴርጅቱ የውዴዴር አቅሙን በማጠናከር ትርፊማ ሆኖ ሇመቆየት ሰራተኛው የመስራት ፌሊጎቱንና ችልታውን አዲብሮ ሙለ ጉሌበቱንና እውቀቱን በመጠቀም የተሰጠውን የስራ ኃሊፉነት በቅን ሌቦናና በቅሌጥፌና እንዱያከናውን ሇማዴረግ፣

1.2 በዴርጅቱ፣ በሰራተኞችና በሰራተኛ ማህበሩ መካከሌ ያሇውን ግንኙነት ጤናማ ሇማዴረግ በጋራ በመስራት፤የዴርጅቱን ትርፊማነት ሕሌውና በማረጋገጥ ሊይ የተመሰረተ እንዱሆን በዴርጅቱ ውስጥ የኢንደስትሪ ሰሊም እንዱሰፌን ቅን አመሇካከት እንዱኖርና ጤናማ የስራ ግንኙነት እንዱፇጠር ሇማዴረግ ማህበሩ፣ ዴርጅቱና ሰራተኛው መብትና ግዳታቸውን አውቀውና አክብረው በአንዴነት ስራቸውን እንዱያከናውኑና ግንኙነታቸውንም እንዱያጠናክሩ በአሰሪና ሰራተኛ አዋጅ ቁጥር 1156/11 መሰረታዊ ፅንሰ ሃሳብ እና ላልች ህጎች ዯንቦችና ዴንጋጌዎች መርህን በመከተሌ የጋራ መተዲዯሪያ ዯንብ በማስፇሇጉ የኤም ኤን ኤስ ማኑፊክቸሪንግ ኃ/የተ/የግሌ ዴርጅትና የኤም ኤን ኤስ መሰረታዊ ሰራተኛ ማህበር የሕ/ስምምነት የጋራ መተዲዯሪያ ዯንባቸው ሇማዴረግ ተስማምተዋሌ፡፡

አንቀጽ 2 የቃሊት ትርጉም

2.1 አዋጅ ሲባሌ የአሰሪና ሰራተኛ ጉዲይ አዋጅ ቁጥር 1156/2011 ማሇት ነው፡፡

2.2 ዴርጅት ማሇት ኤም ኤን ኤስ ማኑፊክቸሪንግ ኃ/የተ/የግሌ ዴርጅት ማሇት ነው፡፡ የዴርጅቱን ተግባር ሇማከናወን ከዋናው ዴርጅት ተሇይቶ የተሰየመ በአሠራሩ ወይም በአቋሙ ራሱን የቻሇ ሥሌጣን ያሇው የዴርጅት ቅርንጫፌ ራሱን የቻሇ ዴርጅት ሆኖ ይቆጠራሌ፡፡

2.4 ሰራተኛ ማሇት በአሰሪና ሰራተኛ አዋጅ ቁጥር 1156/2011 መሰረት በኤም ኤን ኤስ ማኑፊክቸሪንግ ኃ/የተ/የግሌ ማህበር መሪነት በዯመወዜ ሇተወሰነ ወይም ሊሌተወሰነ ጊዛ የጉሌበት ወይም የአእምሮ አገሌግልት ሇመስጠት ግዳታ የገባ ሰው ነው፡፡

2.5 ዯመወዜ ማሇት አንዴ ሰራተኛ በስራ ውለ መሰረት ሇሚያከናውነው ስራ የሚከፇሇው መዯበኛ ክፌያ ነው፡፡ ሆኖም በአሰሪና ሰራተኛ አዋጅ ቁጥር 1156/2011 አንቀፅ 53 ንዑስ አንቀፅ 2 የተጠቀሱት ክፌያዎች እንዯ ዯመወዜ አይቆጠርም፡፡

2.6 አሠሪ ማሇት አንዴ ወይም ከአንዴ በሊይ የሆኑ ሰዎችን በአሰሪና ሰራተኛ አዋጅ ቁጥር
1156/11 መሠረት ቀጥሮ የሚያሠራ ግሇሰብ ወይም ዴርጅት ነው፡፡

2.7 ሚኒስቴር ወይም “ሚኒስትር” ማሇት እንዯአግባቡ የሠራተኛና ማኅበራዊ ጉዲይ ሚኒስቴር ወይም ሚኒስትር ነው፡፡

2.8 አግባብ ያሇው ባሇስሌጣን ማሇት በየክሌለ የአሠሪና ሠራተኛ ጉዲይ ህጎችን የማስፇፀም ኃሊፉነት የተሰጠው መንግስታዊ አካሌ ነው፡፡

2.9 የሥራ ዯንብ ማሇት በዙህ በአሰሪና ሰራተኛ አዋጅ ቁጥር 1156/2011 በላልች አግባብ ባሊቸው ሕጎች የተዯነገገው እንዯተጠበቀ ሆኖ የሥራ ሰዓትን፣ የዕረፌት ጊዛን፣ የዯመወዜ አከፊፇሌና የሥራ አፇፃፀም ውጤት መሇኪያ ዘዳን፣ የዯኅንነት ጥበቃንና የአዯጋ መከሊከያን፣ የዱሲኘሉን ዯንቦችንና አፇፃፀማቸውን እንዱሁም ስሇላልች የሥራ ሁኔታዎች የሚዯነግግ የውስጥ ዯንብ ነው፡፡

2.10 የሥራ ሁኔታ ማሇት በአሠሪና ሠራተኞች መካከሌ ያሇ ጠቅሊሊ ግንኙነት ሲሆን ይህም የሥራ ሰዓትን፣ ዯመወዜን፣ ፇቃድችን፣ ሠራተኞች ከሥራ በሚሰናበቱበት ጊዛ የሚገባቸውን ክፌያዎች፣ ጤንነትና ዯኅንነት፣ በሥራ ምክንያት ጉዲት ሇዯረሰባቸው ሠራተኞች የሚከፇሌ ካሣ፣ ሠራተኞች ከሥራ የሚቀነሱበትን ሁኔታ፣ የቅሬታ አቀራረብ ሥርዓቶችንና የመሳሰለትን ያጠቃሌሊሌ፡፡

2.11 ማኅበራዊ ምክክር ማሇት የአሠሪና ሠራተኛ ማኅበራት በሁሇትዮሽ ወይም መንግሥትን ጨምሮ በሦስትዮሽ መዴረክ ማኅበራዊ አገሌግልቶች ስሇሚስፊፈበት፣ በአሠሪና ሠራተኛ መካከሌ ስሊለ ኢኮኖሚያዊና ማኅበራዊ ጉዲዮች መረጃ በመሇዋወጥና ምክክር ወይም ዴርዴር በማዴረግ መግባባት ሊይ የሚዯርሱበት ሂዯት ነው።

2.12 የሥራ መሪ ማሇት በሕግ ወይም እንዯዴርጅቱ የሥራ ጠባይ በአሠሪው በተሰጠው የውክሌና ሥሌጣን መሠረት የሥራ አመራር ፖሉሲዎችን የማውጣትና የማስፇፀም ሥሌጣን ያሇው ወይም ሠራተኛን የመቅጠር፣ የማዘዋወር፣ የማገዴ፣ የማሰናበት ወይም የመመዯብ ተግባሮችን የመወሰን ሥሌጣን ያሇው ግሇሰብ ሲሆን፣ እነዙህን የሥራ አመራር ጉዲዮች አስመሌክቶ የአሠሪውን ጥቅም ሇመጠበቅ አሠሪው ሉወስዯው ስሇሚገባው እርምጃ በማንም ሳይመራ የራሱን የውሳኔ ሃሣብ የሚያቀርብ የሕግ አገሌግልት ኃሊፉን ይጨምራሌ፡፡

2.13 ወሲባዊ ትንኮሳ ማሇት በአሰሪና ሰራተኛ አዋጅ ቁጥር 1156/2011 መሰረት በንግግር፣ በምሌክት ወይም በላሊ ማናቸውም አዴራጎት አንደ ላሊውን ከፇቃደ ውጭ ሇወሲባዊ ተግባር ፇቃዯኛ እንዱሆን ማባበሌ፣ መገፊፊት፣ ተፅዕኖ ማሳዯር ነው፡፡

2.14 ወሲባዊ ጥቃት ማሇት በአሰሪና ሰራተኛ አዋጅ ቁጥር 1156/2011 ኃይሌ የተቀሊቀሇበት ወሲባዊ ትንኮሳ ወይም የዙሁ ዴርጊት ሙከራ ነው፡፡

2.15 በሰራተኞች መካከሌ ሌዩነት ማዴረግ ማሇት በአሰሪና ሰራተኛ አዋጅ ቁጥር 1156/2011 መሰረት ብሔርን፣ ዘርን፣ ቀሇምን ፆታን፣ ሐይማኖትን፣ የፖሇቲካ አመሇካከትን፣ ኤች.አይ.ቪን/ኤዴስን፣የአካሌ ጉዲትን እና ላሊ ሁኔታን መሠረት በማዴረግ የሠራተኛውን በእኩሌነት የመስተናገዴ ወይም እኩሌ እዴሌ ሁኔታን የሚያስቀር ወይም የሚያጠብ ማሇት ነው፡፡

2.16 ሕመም ማሇት ሰራተኛው በስራ ሊይ አዯጋ ወይም ከስራ ፀባዩ ጋር በተያያዘ በሽታ ወይም በላሊ በማንኛውም በሽታ ምክንያት ሇሚዯርስበት ህመም በተመሊሊሽነት ወይም በሆስፒታሌ ተኝቶ ወይም በዴርጅቱ ክሉኒክ የሚታከምበትን ሁኔታ የሚያጠቃሌሌ ነው፡፡

2.17 የጉዲት ካሳ ማሇት ሇሰራተኛው በስራ ሊይ ጉዲት ዯርሶበት ሇጉዲቱ የሚከፇሌ ክፌያ ነው፡፡

2.18 በስራ ጊዛ የሚዯርስ አዯጋ ማሇት በስራ ሰዓት ወይም በስራ እንቅስቃሴ ምክንያት በሰራተኛ ሊይ የሚዯርሰው የሞት አዯጋ ወይም አካሌ ጉዴሇት ማሇት ነው፡፡

2.19 የህክምና ወጪ ማሇት ሰራተኛው በስራ ሊይ በስራ ምክንያት ወይም በህብረት ስምምነት ውስጥ በተጠቀሰው መሰረት ሇሚዯርሰው አዯጋ ወይም ህመም ማሳከሚያ ከዴርጅቱ የሚከፇሌ ወጪ ነው፡፡

2.20 የሞያ ወይም የስራ በሽታ ማሇት ሰራተኛው በስራ ሊይ በስራው ፀባይ ምክንያት የሚዯርስበት በሽታ ነው፡፡

2.21 የሰራተኞች ኮሚቴ በዙህ ህብረት ስምምነት የሰራተኞች ኮሚቴ ማሇት መሰረታዊ የሰራተኛ ማህበሩና የዴርጅቱ አስተዲዯር የሚወክሊቸው አባሊት የሚገኙበት ኮሚቴ ማሇት ነው፡፡

2.22 የሥራ ክርክር ቦርዴ ማሇት በአዋጅ 1156/2011 መሰረት የተቋቋሙ ቦርዴ ማሇት ነው፡፡

2.23 ዕዴገት ኮሚቴ ማሇት ከዴርጅቱና ከመሰረታዊ ሰራተኛው ማህበር ተወክሇው የሰራተኛውን የዯረጃ እዴገት በማየት ሇውሳኔ የሚያቀርቡ አባሊትን የያዘ ኮሚቴ ማሇት ነው፡፡

2.24 ቅጥር ኮሚቴ ማሇት በዴርጅቱና በመሰረታዊ ሰራተኛው ማህበር ተወክሇው የሰራተኛን ቅጥር በማየት ሇውሳኔ የሚያቀርቡ ናቸው፡፡

2.25 የዱስፕሉን ኮሚቴ ማሇት ከዴርጅቱና ከመሰረታዊ ሰራተኛ ማህበር ተወክሇው የዱስፕሉን ሁኔታን የሚያዩ የኮሚቴ አባሊት ናቸው፡፡

2.26 የተፇጥሮ አዯጋ ወይም ሕመም ማሇት በተፇጥሮ በሽታዎች ወይም ከስራ ጋር ያሌተያያዘ ህመሞች ተፇጥሯዊ በሆነ መሌኩ ወይም ከስራ ጋር በተያያዘ መሌኩ ያሌተከሰቱና እንዯ ስራ ሊይ አዯጋ እንዲሌሆኑ የሚቆጠሩ ናቸው፡፡

2.27 የሽምግሌና ኮሚቴ ማሇት ከማህበሩ፣ ከዴርጅቱና ከሰራተኛው ተውጣጥተው በዴርጅቱ ቅጥር ግቢ ውስጥ ማንኛውም ግጭቶች ቢፇጠሩ ያንን ግጭት ከዱሲፕሉን ኮሚቴ አስቀዴመው የሚፇቱ ኮሚቴ ማሇት ነው፡፡ ይህ ኮሚቴ ህብረት ስምምነቱን መሰረት በማዴረግ የራሱን መተዲዯሪያ ዯንብ በመቅረፅ ግጭቶች እንዲይፇጠሩ በመጣር የተፇጠሩትንም ግጭቶች ዱሲፕሉን ኮሚቴው ጋር ሳይዯርስ የማስማማት ስራን ይተገብራሌ፡፡

አንቀፅ 3 ማህበሩን ስሇ ማወቅ

3.1 በዙህ ህብረት ስምምነት ውስጥ ስሇተጠቀሱት ጉዲዮችና ላልች አባሌ ሠራተኛውን በሚመሇከቱ የስራ ሁኔታዎች ሰራተኞችን የሚወክሌ ከዴርጅቱ ጋር የህብረት ስምምነት የመዯራዯር፣ የመፇራረም፣ የማሻሻሌ፣ የሰራተኛውን ቅሬታ በቅሬታ አቀራረብ ስነ ስርዓት መሰረት ሇዴርጅቱ አቅርቦ መፌትሄ የማግኘት መብት ማህበሩ ያሇው መሆኑን ዴርጅቱ አውቆ ተቀብልታሌ፡፡

አንቀፅ 4 ስምምነቱን በስራ ሊይ ማዋሌ

4.1 ይህ ስምምነት ከፀዯቀበት ጊዛ ጅምሮ እስከዉለ ፌፃሜ ዴረስ በስምምነቱ ውስጥ የተጠቀሱትን ሁለ ሰራተኛው፣ ዴርጅቱና መሰረታዊ የሰራተኛ ማህበሩ በስራ ሊይ ያውሊለ፡፡ ከዙህ ቀዯም በዴርጅቱ ይሰራባቸው የነበሩ መብቶች፣ግዳታዎች፣ ጥቅሞችና መመሪያዎች ሁለ ከተፇራረምን ቀን ጀምሮ በዙህ ህብረት ስምምነት ተተክተዋሌ፡፡

አንቀፅ 5 የስምምነት ወሰን

5.1 በሕግ ግሌፅ የሆነ ተቃራኒ ቃሌ ከላሇ በስተቀር ይህ የሕ/ስምምነት በዴርጅቱ፣በማህበሩና በማህበሩ አባሌ ሰራተኞች መካከሌ ከላልች ስምምነቶች ከማይፃረሩ የዴርጅቱ የአቀጣጠር ስነ ስርዓት ጋር በመጣመር እንዯ ቅጥር ውሌ አካሌ ሆኖ ይቆጠራሌ፡፡

አንቀፅ 6 የህጎች ውጤት

6.1 ማናቸውም በአዋጅ ወይም በዯንብ የሚዯነገጉ ህጎች ወይም ከበሊይ ከመንግስት አካሌ የሚተሊሇፌ መመሪያ ከዙህ የህብረት ስምምነት የበሇጠ መብትና ጥቅም ሇሰራተኛው የሚሰጡ ከሆነ ከህጎች ወይም ከመመሪያዎች ጋር ወዱያውኑ እንዯተስተካከሇ ተዯርጎ ተፇፃሚ ይሆናሌ፡፡ ሇዙህም ዴርጅቱና በመሰረታዊ ሰራተኛው ማህበር በጋራ ተወያይተዉ ይወስናለ፡፡

6.2 ሲሰራባቸው የቆዩ የዴርጅቱ አሰራሮች ሁለ ከዙህ ስምምነት ውሇታዎችና ግዳታዎች ጋር የሚጋጩ ሆነው ሲገኙ ተሸረው ይህ ስምምነት እንዯተካቸው ይቆጠራሌ፡፡

አንቀፅ 7 የሕብረት ስምምነት አተረጓጎም

7.1 በዙህ ህብረት ስምምነት ውስጥ በአንቀፅ ወይም በንዑስ አንቀፅ ወይም በቃሊት አተረጓጎም ምክንያት በተስማሚ ወገኖች መካከሌ ክርክር ቢነሳ ጉዲዩ በአሰሪና ሰራተኛ ጉዲይ አዋጅ ቁጥር 1156/11 መሰረት ተፇፃሚ ይሆናሌ፡፡

አንቀፅ 8 የጋራ ውይይትና ግንኙነት

8.1 ዴርጅቱና ማህበሩ በሰራተኛውና ዴርጅቱን በሚመሇከት ጠቅሊሊ የህብረት ስምምነት ጉዲዮች ሊይ ሇመወያያት እንዯ አስፇሊጊነቱ ስብሰባ ያዯርጋለ ጠያቂው ወገን በቅዴሚያ ቢያንስ ከ 48 ሰዓት በፉት የጉዲዩን አጀንዲ ማቅረብ ይኖርበታሌ፡፡

8.2 በስብሰባው ወቅት ከእያንዲንደ ወገን ሁሇት ሁሇት ተወካዮች ከተገኙ ውይይቱ ሉቀጥሌ ይችሊሌ፡፡

8.3 አስቸኳይ ወይም አሳሳቢ ጉዲዮች /ስብሰባዎችን /ሇማዴረግ ማንኛውንም ወገን በማንኛውም ጊዛ ስብሰባ እንዱዯረግ መጠየቅ ይችሊሌ፡፡

8.4 በስብሰባ ጊዛ የተዯረጉት ውይይቶች በቃሇ-ጉባዔ ተይዘው በስብሰባው ተወካዮች ፉርማ ይረጋገጣሌ፡፡

8.5 በስራና ሰራተኞች ሊይ በሚዯርሰው ችግር አስፇሊጊ በሆነ ጊዛ ዴርጅቱና ማህበሩ ውይይት በማዴረግ መፌትሔ ሇማግኘት ይሞክራለ፡፡

8.6 ሁሇቱም ወገኖች በወር አንዴ ጊዛ የሰራተኛውን ጠቅሊሊ ይዝታ ወይም ዴርጅቱን በሚመሇከት ጉዲዩ ሊይ ስብሰባ አዴርገው ሇመነጋገር ተስማምተዋሌ፡፡

ክፌሌ ሁሇት - ጠቅሊሊ መብትና ግዳታ

አንቀፅ 9 የዴርጅቱ መብትና ግዳታ

9.1 የዴርጅቱ መብት

9.1.1 ዴርጅቱ አዋጅና የህብረት ስምምነት ሳይቃረን ስራዎችን ሇመወሰንና ሇመምራት፣ ሰራተኛን ሇመቅጠርና ዯረጃውን ሇማሳዯግ፤ሇማዚወር በዙህ ህብረት ስምምነትና በአዋጅ መሰረት ከስራ ሉያሰናብት የሚያስችሌ ጥፊት ሇማሰናበት የስራውን ዓይነት ሇመሇወጥ ፀጥታ ሇመጠበቅ ሙለ መብት አሇው፡፡

9.1.2 ዴርጅቱ ስራው በሚመሇከታቸው በዴርጅቱ ኃሊፉዎች አማካይነት ስራ ሇመፇፀም፤ መመሪያዎችን ሇማውጣት የወጣውን መመሪያ ሇመሇወጥ ይችሊሌ፡፡ ሆኖም አፇፃፀሙ ከዙህ የህብረት ስምምነት ጋር ተቃራኒ ባሌሆነ መንገዴ ይሆናሌ፡፡

9.1.3 በዙህ የህብረት ስምምነት ሇሰራተኞች የተሰጠውን መብት እና ጥቅም የማይነካ እስከሆነ ዴረስ ዴርጅቱ አግባብ ባሊቸው ባሇስሌጣኖች ወይም ወኪልች ወይም ሰራተኞች አማካይነት የዴርጅቱን ዯንቦችና ዴንጋጌዎች ሇመወሰን፣ ሇማውጣት፣ ሇማሻሻሌ፣ ሇማቋቋም፣ ሇመመዯብ፣ ሇመሇወጥ፣ ሇመሰረዜ፣ የዯመወዜ ተመን ወይም ላሊ ክፌያ ሇመወሰን መብቱ የተጠበቀ ነው፡፡

9.1.4 በአሰሪና ሰራተኛ ጉዲይ አዋጅና በዙህ ህብረት ስምምነት መሰረት ማንኛውም የፊብሪካውን ስራ ሇማቀዴ፣ ሇመምራት፣ ሇመቆጣጠር፣ ሰራተኛን በአስፇሊጊው ቦታ ሇመመዯብ፣ እዴገት ሇመስጠትና ሇማዚወር መብት የፊብሪካው ነው፡፡ ሆኖም ማህበሩ በኮሚቴነት ይሳተፊሌ፡፡

9.1.5 ሠራተኞች ሊይ ጫና እስካሊዯረሰ ዴረስ አዱስ የስራ ቦታ ሇመክፇት፣ ሇነበረው የስራ ቦታ የሰራተኛን አስፇሊጊነት ሇመወሰን፣ በየስራው መዯብ አስፇሊጊውን የሰራተኛ ኃይሌ ሇመመጠን፣ ሇስራው የሚያስፇሌጉትን የትምህርት ዯረጃና የስራ ሌምዴ ሇመወሰን፣ አዱስ ሰራተኛ በህጉ መሰረት ሇመቅጠር፣ ተወዲዴሮ ሊሸነፇ ሰራተኛ በዙህ የህብረት ስምምነት መሰረት የዯረጃ እዴገት ሇመስጠት፣በላሊ አኳኋን ካሌተወሰነ በቀር የፊብሪካውን ስራና ሰራተኛን በሚመሇከት ጉዲዮች መግሇጫ ሇመስጠትና ማስታወቂያ ሇማውጣት የትምህርት ፕሮግራም ሇመስጠት መብቱ የተጠበቀ ነው፡፡ 9.2. የዴርጅቱ ግዳታ

9.1.6 ዴርጅቱ የሚያወጣቸውን የስራ ዯንቦች፣ መመሪያዎችና የስነስርዓት አፇፃፀም /ሇስንብት የሚያበቁና የመጨረሻ ማስጠንቀቂያ የሚያሰጡ ወይም ከበዴ ያለ ጥፊቶች/ በዙህ ህብረት ስምምነት መሰረት ማህበሩ እንዱያውቀው ያዯርጋሌ፡፡ በተጨማሪ ስሇ ሰራተኛው የሚወጡትን አዋጆችና ማሻሻያ አዋጆች ሲዯርሰው ሇማህበሩ አንዴ ኮፒ እንዱዯርሰው ያዯርጋሌ፡፡

9.1.8 በዴርጅቱ ውስጥና በዴርጅቱ ስራ ሊይ ሇሚዯርስ አዯጋ ተሸከሪካሪ ያዘጋጃሌ፡፡ ተሽከሪካሪ ባይኖር በኪራይ ተሽከሪካሪ ወዯ ሆስፒታሌ ያዯርሳሌ፡፡

9.1.9 የዴርጅቱ ሰራተኛ በስራ ቦታም ሆነ በመኖሪያ ቤቱ ሆኖ በዴንገት ወይም ታሞ ቢሞት ሇቀብር ስነስርዓት ማስፇጸሚያ የሚያገሇግሌ የሬሳ ማጓጓዣ ተሽከሪካሪ ዴርጅቱ ያዘጋጃሌ ወይም ይከራያሌ፡፡ ከሚመሇከታቸው የዴርጅቱ ሰራተኞችም የተወከለ ቢያንስ አስር የሚሆኑ ሰዎች ሇቀብሩ ስነስርአት ይገኛለ፡፡ እነኚህም አስር ሰዎች በሀዘኑ ሇመገኘት ስራ ሊይ ባሇመገኘታቸው ሳቢያ በህብረት ስምምነቱ የተቀመጠሊቸውን መብቶች አያጡም፡፡

9.1.11 ሰራተኛ ስሇመብቱ ምክርን ወይም እርዲታ ከማህበሩ ሇማግኘት የሚያዯርገውን ጥረት ከማሰናከሌ ይቆጠባሌ፡፡

9.1.13 ማንኛውንም በዙህ ህብረት ስምምነት ውስጥ የተስማማንበትን አበሌም ሆነ ላሊ ጥቅም በጊዛው ይከፇሊሌ፡፡

9.1.14 ከአቅም በሊይ ካሌሆነ በስተቀር ዴርጅቱ በዙህ ህብረት ስምምነት መሰረት ሇሰራተኛው ማቅረብ የሚገባውን በወቅቱ አሟሌቶ ያቀርባሌ፡፡

9.1.15 ማንኛውም ሰራተኛ ከዴርጅቱ ወዯ ቅርንጫፌ ወይም ከቅርንጫፌ ወዯ ዴርጅቱ ሲዚወር ሇሰራተኛውና ሇቤተሰቡ ዕቃ ማጓጓዣ ይከፌሊሌ ወይም የተሻሇ ከሆነ ያጓጉዚሌ፡፡

9.1.17 የዴርጅቱ ሰራተኛ በስራ ምክንያት ወዯ ውጭ ወጥቶ የዕሇት ተግባራትን ሲያከናውን ቢታሰር በሕጉ መሰረት ዴርጅቱ ሰራተኛውን ሇማስፇታትም ሆነ ስሇሚፇታበት ሁኔታ ያሌተቆጠበ ጥረት ያዯርጋሌ፡፡ይሁን እንጂ ሰራተኛዉ በግሌ ጉዲይ ሇእስራት ቢዲረግ ዴርጅቱን አይመሇከተዉም፡፡

9.1.18 ሰራተኛው በስራ ሊይ ሇሚዯርስበት አዯጋ ዴርጅቱ የመዴን ዋስትና ይገባሇታሌ፡፡ይህም ከመኖሪያ ቤቱ ወዯ ስራና ከስራ ወዯ መኖሪያ ቤት ያሇውን ይሸፌናሌ፡፡

9.1.19 ዴርጅቱ ቋሚ ዜዉዉር፣ዕዴገት፣ ቅጣት፤ስንብትና ዕገዲ ሲፇጽም ሇሰራተኛው ማህበር በግሌባጭ ያሳውቃሌ፡፡ የማህበሩን ተወካይ በኮሚቴነት ያሳትፊሌ ፡፡

9.1.20 ሰራተኛው በሞያው ሊይ ሲመዯብ ሇስራው የስራ መመሪያ ይሰጠዋሌ፡፡የሚያስፇሌገውን የስራ መሳሪያ ዴርጅቱ ያሟሊሌ፡፡

9.1.22 የዴርጅቱ ሰራተኞች የሰራተኛ ማህበር መሪ በመሆናቸው ብቻ መብታቸዉ በጉሌህ ወይም በረቂቅ መንገዴ እንዱነፇጉ አይዯረግም፡፡በጥሊቻ መንፇስም ተነሳስቶ ዕዴገታቸውን ማስቀረት ወይም ከቦታ ወዯ ቦታ መቀየር የሇበትም፡፡

9.1.23 ዴርጅቱ በስራ ሂዯት በመሳሪያ አሇመስተካከሌ፤አሇመሟሊት ወይም በስራ መሳሪያ ብሌሽት የሚሰራው ስራ ቢበሊሽ የሰራተኛው ጥፊት አሇመሆኑ በባሇሙያ የተረጋገጠ እንዯሆነ በሰራተኛው ሊይ ቅጣትም ሆነ ወቀሳ ከመሰንዘር ይቆጠባሌ፡፡ ሆኖም ባሇሙያው የሚሰጠው የፁሁፌ ማረጋገጫ ሃሳብ በዴርጅቱም ሆነ በሰራተኛው ሊይ ቂም በቀሌ የተሞረከዘ ወይም አዴልአዊ መሆን የሇበትም፡፡

9.1.24 በቂም በቀሌ ያሇአግባብ ቅጣት የሰነዘረው የበሊይ አሇቃ በማህበሩ ወይም በተበዲይ ጠያቂነት ክርክር አስነስቶ ቅጣቱ በቂም በቀሌ ሆኖ ከተገኘና ከተረጋረጠ ቅጣቱ እንዱነሳ በማዴረግ ሇቅጣቱ መንስኤ በሆነው ሊይ የጥፊቱን ሁኔታ በመገምገም አስፇሊጊውን እርምጃ ዴርጅቱ ይወስዲሌ፡፡

9.1.25 ዜውውርን በተመሇከተ ዴርጅቱ የማዚወር ሙለ መብቱ እንዯተጠበቀ ሆኖ፤ ሆን ብል በቂም በቀሌ ሰራተኛውን ሇመጉዲት የሚዯረግ ዜውውር ተቀባይነት አይኖረውም፡፡

9.1.26 ዴርጅቱ ዕዴገት ሲያመጣ ማህበሩ እንዱሳተፌ ያዯርጋሌ፡፡የዕቅዴ አፇፃፀም ሪፖርት በየሩብ ዓመት እና ዓመታዊ ፊይናንሻሌ ሪፖርት /ትርፌና ኪሳራን የሚያሳይ/ አንዴ ኮፒ እንዱዯርሰው ያዯርጋሌ፡፡ ማህበሩ የሚሰጠዉንም የፊይናንሻሌ ሪፖርት መረጃ በሚስጥር መያዜ ይኖርበታሌ፡፡

9.1.27 ሰራተኛው መፌቀደ ሲረጋገጥ ወርሃዊ የማህበሩን መዋጮ በዙህ ስምምነት መሰረት ዴርጅቱ ሰብስቦ በማህበር ስም በተከፇተው የባንክ ሂሳብ ውስጥ ማስገባት አሇበት፡፡

9.1.28 ዴርጅቱ ሇጠቅሊሊ ሰራተኞች የሌብስ ማስቀመጪያ ቦታ/ክፌሌ/ ዯረጃ በዯረጃ አዘጋጅቶ ይሰጣሌ፡፡

9.1.29 ዴርጅቱ ሇሰራተኛ ማህበሩ ፅ/ቤት ወንበር ጠረጴዚ፣ ወረቀት እና የፅህፇት መሳሪያዎች ያዘጋጃሌ፡፡ እንዱሁም የማህበሩ ሉቀመንበር የማሀበሩን ስራ በቋሚነት ሰኞ፤ረቡዕ እና አርብ ግማሽ ቀን ከጠኋቱ 1፡00-6፡00 ሰዓት እንዱሰራ ይፇቅዲሌ፡፡

9.1.30 ዴርጅቱ የሚያመርተዉን ያሇቀሇትን ምርት በ35% በቅናሽ ዋጋ ሇሰራተኛዉ ይሸጣሌ፡፡ ሰራተኛዉም በቅናሽ የገዚዉን ንብረት ሇሶስተኛ ወገን አሳሌፍ አይሸጥም/አይሰጥም/፡፡ ሇዙህም 3 ፍጣዎች (ባሇ50*90፣70*140፣90*180ሴ.ሜ መጠን ያሊቸው ሁሇተኛ ዯረጃ የሆኑ) እና 2 ጋወን በአመት አንዳ ሲሆን ምንጣፌ እስከ 20 ካሬ/5×4/ ዴረስ በሁሇት አመት አንዳ በቅናሽ መግዚት ይችሊሌ፡፡ይህ ሽያጭም በዓመት ሁሇት ጊዛ የተከፇሇና የሽያጭ ወቅቱ ጥርና ሐምላ ሆኖ ጥር ወር ሊይ የጂኒንግና ፇትሌ ፊብሪካ፣ስቶር እና የአስተዲዯር ሰራተኞች ሰራተኞች እንዱሁም ሐምላ ወር ሊይ ቀሪ የስራ ክፌልች የሚገዘ ይሆናሌ፡፡በተጨማሪም ከአንዴ ዓመት በታች አገሌግልት ያሊቸው ሰራተኞች የዙህ ዕዴሌ ተጠቃሚ የማይሆኑና ሽያጩም በወቅቱ በሚኖረው የሽያጭ ዋጋ መሰረት ይሆናሌ፡፡

9.1.31 ዴርጅቱ ሇሰራተኛ ማህበሩ መገሌገያ የሚሆን ተሽከርካሪ የማህበር ስራ በሚኖርበት ጊዛ ይተባበራሌ፡፡

9.1.32 ዴርጅቱ ሇሴት ሰራተኞች በስራ ገበታ ሊይ ባለበት ወቅት ሇሚፇጠር ዴንገተኛ ሁኔታ መጠቀሚያ የሚሆን የንፅህና መጠበቂያ ሞዳስ በመግዚት የሚያቀርብ ሲሆን ይህም በወር አንዴ ወይም ሁሇት ፌሬ እንዯሁኔታው የሚሰጥ ይሆናሌ ፡፡

9.1.33 ዴርጅቱ ከተረፇ ምርቶቹ ውስጥ ኬሚካሌ የተገዚባቸውን ጀሪካኖች፤በርሜልችና ሮቶዎች፤ አሮጌ ማዲበሪያዎች ሇማህበሩ ይሰጣሌ፡፡

አንቅፅ 10 የመሰረታዊ ሰራተኛ ማህበሩ መብትና ግዳታ

9.2. የመሰረታዊ ሰራተኛ ማህበሩ መብት

9.1.34 በዙህ ስምምነት ውስጥ ስሇተካተቱት እና ላልች ጉዲዮች ሠራተኛውን ወክል ከአሠሪው ጋር ሉነጋገር የሚችሇው የመሠረታዊ የሠራተኛ ማሕበር ብቻ ነው፡፡

9.1.35 የዴርጅቱን የምርት እንቅስቃሴ ያሇበትን ሁኔታ ማሕበሩ ማወቅ ሲፇሌግ የመጠየቅና የማወቅ መብት አሇው፡፡ እንዱሁም በምርት ዘሪያ ከአሰሪዎች ጋር ይመካከራሌ፡፡

9.1.36 ዴርጅቱ የመዋቅር ሇውጥ ሲያዯርግ በዜግጅትም ሆነ በአፇፃፀም ሊይ የመሠረታዊ ሠራተኛ ማህበሩን እንዱተባበር ሲጠየቅ ሙለ ተሳትፍ ማሕበሩ ያዯርጋሌ፡፡

9.1.37 በየክፌለ ሠራተኞችን የሚያስተባብሩ የሚመሩ አንዴ አንዴ የሆርሻ ተጠሪዎች ተመርጠው ይሠራለ፡፡ ሠራተኛውንም በምርት ሥራ ተግተው እንዱሠሩ ይቀሰቅሳለ የሠራተኛውን ቅሬታ እዙያው ሥራ ቦታ መፌትሔ እንዱያገኙ ያዯረጋለ፡፡

9.1.38 በዴርጅቱ ውስጥ ያሇው ህጋዊ የመሠረታዊ የሠራተኛ ማሕበር ጽ/ቤት ሠራተኛውን በሚመሇከት ጉዲይ ሊይ ሇዴርጅቱ በማሳወቅ ሕጋዊ መግሇጫ የመስጠት መብት አሇው፡፡

9.1.39 የዴርጅቱ አስተዲዯር ሰሲያውቅና ሲፇቅዴ ከስራ ጋር የተገናኙ ማስታወቂያዎችን የመሇጠፌ መብት ይኖረዋሌ፡፡

9.2 የመሰረታዊ ሰራተኛ ማሕበሩ ግዳታ፡

9.2.1 ሠራተኛው የህብረት ስምምነቱን አንቀፆች ትርጉምና አፇፃፀም በሚገባ እንዱረዲ የበኩለን ሁለ ያዯርጋሌ፤ ዴርጅቱም ፌቃዴ ይሰጣሌ፡፡

9.2.2 ይህን ህብረት ስምምነት ሇማሻሻሌ ወይም ስሇ አዱሱ የስራ ሁኔታዎች ሇውይይት አሠሪው ሲጠይቅ ይቀበሊሌ፡፡

9.2.3 የሕብረት ስምምነት ሕጏችና መንግስታዊ መመሪያዎችን መሠረት በማዴረግ አሠሪው የሚያወጣውን አስፇሊጊ የሆኑ መመሪያዎችን እና ዕቅድችን ሇማስፇፀም ማኔጅመንቱ በሚያዯርገው ጥረት ሁለ ማሕበሩ ዴጋፌ ያዯርጋሌ፡፡

9.2.4 በዴርጅቱና በሠራተኛው መካከሌ አንዲንዴ ቅሬታዎች ሲፇጠሩ ጉዲዩን በውይይት ሇመፌታትና በመግባባት ሇመፇፀም ማሕበሩ ሙለ ትብብር ያዯርጋሌ፡፡

9.2.5 የዴርጅቱ ምርት የበሇጠ እዴገት እንዱኖረውና ትርፊማ እንዱሆን ሠራተኛውን ማበረታታትና መቀስቀስ አሇበት፡፡

9.2.6 ሇሠራተኛው የሚሸጡትን ምርቶች ዴርጅቱ በሚያወጣው ኘሮግራም መሠረት በቅዯም ተከተሌ እንዱፇፀም ክትትሌ ያዯርጋሌ፡፡

9.2.7 ሠራተኛው በዴርጅቱ ሊይ ቅሬታ ኖሮት ይህንንም ሇመወጣት ጥረት በሚያዯርግበት ጊዛ በዙህ ሕብረት ስምምነት ሊይ የተመሇከቱትን የቅሬታ አቀራረብ ስርዓቶች እንዱከተሌ ያዯርጋሌ፡፡

9.2.8 ማህበሩ ማንኛውም ሠራተኛውን የሚመሇከት ህብረት ስምምነት የተጠቀሱትን ጉዲዮች በግለ ሇማሻሻሌ ሇመሠረዜ ወይም ሇመሇወጥ አይችሌም፡፡

9.2.9 ማሕበሩ በአዋጅና በኀ/ስምምነት የተዯነገገውን የሠራተኛ መብቶችና ግዳታዎች በዴርጅቱ ሠራተኞች ዘንዴ እንዱከበሩ ጥረት ያዯረጋሌ፡፡

9.2.10 ማህበሩ ስሇ ዴርጅቱ እዴገት እንዱሁም ስሇሚያጋጥሙ ችግሮች የአሠራር ሇውጥ ወይም ከነበረው አዯረጃጀት የተሇየ ላሊ አዯረጃጀት ሲያዯርግና አሰሪው ሲፇሌግ ዴጋፌ ያዯርጋሌ፡፡

10 የሰራተኛው መብትና ግዳታ

10.1 የሰራተኛው መብት

10.1.1 በህብረት ስምምነቱና በአሰሪና ሰራተኛ ጉዲይ አዋጅ ቁጥር 1156/11 የተመሇከቱት ጥቅሞችና መብቶች አይጓዯለበትም፡፡ሆኖም በሕብረት ስምምነት የተቀመጠው የተሻሇ ሆኖ ከተገኘ እሱ ተፇፃሚ ይሆናሌ፡፡

10.1.2 አንዴ ሰራተኛ ከዙህ ህብረት ስምምነትና ከአሰሪና ሰራተኛ ጉዲይ አዋጅ ቁጥር 1156/11 መንፇስ ውጪ ከስራ መሰናበት፤መታገዴና መዘዋወር አይፇፀምበት፡፡

10.1.3 ዴርጅቱ ሇሰራተኛው በሚያዘጋጀው የመዜናኛና ሌዩ ሌዩ አገሌግልቶች የመሳተፌ መብት አሇው፡፡.

10.1.4 ሰራተኛው የዴርጅቱን እዴገት፤የምርት ዕቅዴ፤ ምርታማነትና የዯመወዜ ሂሳብ ስላት አሰራርና ሁኔታ፣ ችግርና የመፌትሄ ሃሳብ በሚቀርብሇት የሃሳብ መስጫ መንገዴ በማህበሩና በዴርጅቱ አማካኝነት የማወቅ መብት አሇው፡፡

10.1.5 ሰራተኛው የቁጠባና የብዴር ህብረት ስራ ማህበር ሇማቋቋም ሃሳብ ሲያቀርብና በተግባር ሲተረጎም መሳተፌ ይችሊሌ፡፡

10.1.6 ሠራተኛው ሳያውቅ ማስጠንቀቂያም ሆነ ቅጣት በግሌ ማሕዯሩ ውስጥ አይቀመጥም፣ እንዱሁም ሠራተኛው በግሌ ማሕዯሩ ሊይ ጥርጣሬ ሲኖረው እና ሲጠይቅ የዴርጅቱን አሠራር ጠብቆ የግሌ ማሕዯሩን ማየት ይችሊሌ፡፡

10.1.7 በአሠሪና ሠራተኛ ጉዲይ አዋጅ 1156/2011 አንቀጽ 158 ንዑስ አንቀጽ 1 እና በሀገሪቱ ህጏች መሠረት የሠራተኛው ዱሞክራሲያዊና ሰብአዊ መብቶች የተጠበቁ ናቸው፡፡

10.2 የሰራተኛው ግዳታ

10.2.1 ማንኛውም ሰራተኛ ዴርጅቱ የሚያወጣቸውን እንዱሁም ያለትን የስራ ሊይ ፖሉሲዎች፤ መመሪያዎች፤ ዯንቦችና ማሻሻያዎች አዋጁንና የህብረት ስምምነቱን እስካሌተቃረኑ ዴረስ ሙለ በሙለ ያከብራሌ፤ በትክክሌ ተቀብል ስራ ሊይ ያውሊሌ፡፡

10.2.2 ከአቅምና ከችልታው በሊይ እስካሌሆነ ዴረስ ስራውን የሚያከናውንባቸው መሳሪያዎች እቃዎችና ተሽከርካሪዎች በከፌተኛ ጥንቃቄ የመያዜና የመንከባከብ ኃሊፉነት አሇበት፡፡

10.2.3 በራሱም ሆነ በስራ ጓዯኞቹ እንዱሁም በማንኛውም የዴርጅቱ ንብረት ሊይ ጉዲት ወይም አዯጋ ሉያስከትለ የሚችለ ነገሮችንና ተግባሮችን ከመፇፀም ይቆጠባሌ፡፡

10.2.4 በማንኛውም የዴርጅቱ ንብረት ሊይ አዯጋ የሚያስከትለ ሁኔታዎችን ሲረዲ ሇማንኛውም የዴርጅቱ ባሇስሌጣን ወይም የስራ ኃሊፉ ወይም ላልች ጉዲዩ ሇሚመሇከታቸው ወዱያውኑ የማሳወቅ አዯጋውንም ሇመከሊከሌ ሇሚወሰደ እርምጃዎች ሁለ የመተባበር ግዳታ አሇበት፡
፡

10.2.5 ማንኛውም ሰራተኛ በዴርጅቱ ሲቀጠር ከኤች አይ ቪ ኤዴስ ውጪ ተሊሊፉ በሽታዎችን ጨምሮ ጠቅሊሊ የህክምና ምርመራ በማዴረግ ከማንኛውም ህመም ነጻ መሆኑን የሚያረጋግጥ የህክምና ማስረጃ ማቅረብ ግዳታ አሇበት፣በተጨማሪም በስራ ሊይ ባሇበት ወቅትም እንዯአስፇሊጊነቱ ክትባት፤የጤና ምርመራ ህክምና በሕግም ሆነ በላሊ አኳኋን አስፇሊጊ ሆኖ ሲገኝ ሰራተኛው አሟሌቶ መገኘት አሇበት፡፡

10.2.6 ሰራተኛው ያሇፌቃዴ ከስራ መዯብ ሊይ መሇየት የሇበትም፡፡ ነገር ግን ሰራተኛው ምክንያቱን አስረዴቶ ፇቃዴ ሇማግኘት የማያስችሇው ቦታ ወይም ሀገር በሚገኝበት ጊዛ የቀረበትን ምክንያት በፁሁፌ ወይም በስሌክ መሌዕክት ወይም በሰው መሌዕክት ሇዴርጅቱ በተቻሇ ፌጥነት በቅዴሚያ ማሳወቅ አሇበት፡፡ሆኖም በበቂ ምክንያት ሇመሆኑ ወዯፉት ወዯ ስራው ሲመሇስ ማስረጃ ማቅረብ ይኖርበታሌ፡፡ከዙህ በተጨማሪ ማንኛውም ሰራተኛ በዕረፌት ቀንም ሆነ በሕዜባዊ በዓሊት ስራ አንዱገባ ተነግሮት ፇርሞ የቀረ እንዯሆነ ከመዯበኛው ስራ እንዯቀረ ተቆጥሮ አግባብ ያሇውን ዯረጃውን የጠበቀ እርምጃ ይወሰዴበታሌ፡፡

10.2.7 ዴርጅቱ የሰራተኛውን ሕጋዊ መብት ጠብቆ ሲያዘዋውረው ዜውውሩን የመቀበሌ ግዳታ አሇበት፡፡

10.2.8 ያሇዴርጅቱ ፌቃዴ ማንኛውንም የዴርጅቱን ንብረት ሇግሌ ጥቅሙ ሉያውሌ አይችሌም፡፡

10.2.9 ሰራተኛው በዴርጅቱ ውስጥም ሆነ ወዯ ስራ ገበታው ሲመጣ አእምሮ በሚያዯነዜዜ እፆች ሆነ በአሌኮሌ ተመርዝ በስራ ሊይ መገኘት የሇበትም፡፡እንዱሁም ማንኛውም ሰራተኛ በዴርጅቱ ቅጥር ግቢ ውስጥ ጫት መቃም የሇበትም፡፡

10.2.10 በሰራተኛውና በዴርጅቱ ሊይ አሇመግባባትን የሚፇጥር ወሬ ከማሰራጨትና ጠብ ከመጫር ይገታሌ፡፡

10.2.11 ማንኛውም የዴርጅቱን መኪና የሚያንቀሳቅስ ሹፋር በየዓመቱ በሕጉ መሰረት የመንጃ ፌቃደን በራሱ ወጪ በወቅቱ ማዯስ ግዳታው ነው፡፡ ይህንንም ሳያሟሊ ቀርቶ በዙህ ምክንያት የዴርጅቱ ስራ ቢቃወስ በኃሊፉነት ተጠያቂ ይሆናሌ፡፡ ዴርጅቱም የመንጃ ፌቃዴ ሇማዯስ የሹፌርና ባሇሞያዎች ፌቃዴ ሲጠይቁ ፌቃዴ ከዯመወዜ ጋር በመስጠት ይተባበራሌ፡፡

10.2.12 ማንኛውም ሰራተኛ ሕጋዊ መንጃ ፌቃዴ ሳይኖረው ወይም ከስራ መዯቡ ውጪ የዴርጅቱን ተሽከርካሪና የተሇያዩ ፍርክሉፌቶች አያንቀሳቅስም፡፡

10.2.13 ማንኛውም ሰራተኛ በዴርጅቱ ቅጥር ግቢ ውስጥ ቁማር መጫወት የሇበትም፡፡

10.2.14 በስራ ሰዓት በስራ ቦታ ሊይ መነታረክ መሊፊትና መዯባዯብ እንዱሁም መሰዲዯብ የመሳሰለትን ተግባሮች አይፇጽምም፡፡

10.2.15 ሰራተኛው ዴርጅቱ በሚሰጠው የስራ መዯብ መሰረት ስራውን ማከናወን ግዳታው ነው፡፡ ነገር ግን በቅርብ የሥራ ሀሊፉው ሳይታዘዜ ማሽኖችን ማንቀሳቀስ አይችሌም፡፡

10.2.16 ሰራተኛው ዴርጅቱንና የራሱን መሌካም ስም መጠበቅ አሇበት፡፡

10.2.17 በስራ ሰዓት ያሇ በቂ ምክንያት ከስራ መዯብ ተሇይቶ መዘዋወር አይችሌም፡፡

10.2.18 በስራ ሰዓት ሰራተኛው የግሌ ስራ መስራት የሇበትም፡፡

10.2.19 በዴርጅቱ ተሽከርካሪዎች ያሌተመዯበሇትን ሰውና ዕቃ ሳይፇቀዴ መጫን የሇበትም፡፡

10.2.20 ሇስራው አስፇሊጊ ሆነው የተሰጡትን መሳሪያዎች በዯንብ መጠበቅና ስራውም ቢፇፀም ከአሊቂ እቃዎች በስተቀር የተሰጡትን መሳሪያዎችና በእጅም የቀረ ጥሬ ዕቃ መመሇስ አሇበት፡፡

10.2.21 የበሊይ ወይም የቅርብ አሇቃው በስራ ጊዛ ከስራ ቦታ ስራ ነክ በሆኑ ጉዲዬች ሲጠራው ሇጥያቄ ይቀርባሌ፡፡

10.2.22 ማንኛውም ሰራተኛ የራሱን፤ የሥራ ቦታውንና የማሽኖቹን ንጽህና የመጠበቅ ግዳታ አሇበት፡፡

10.2.23 ዴርጅቱ ሳያውቅና ሳይፇቅዴ በእርዲታ ስምም ሆነ በላሊ ገንዘብ መሰብሰቢያ መንገዴ ገንዘብ መሰብሰብ አይችሌም፡፡

10.2.24 መዯበኛ የስራ ሰዓትን አክብሮ መገኘት በተሇይም ማሽን ሊይ የሚሰሩ ሰራተኞች ከወጪው ፇረቃ ቀዯም ብል ገብቶ ፇረቃንውና ማሽኖችን መረከብ አሇበት፡፡የወጪው ፇረቃ ሰራተኛ ወይም ሀሊፉ ከቀጣዩ ፇረቃ ተረካቢው ሰራተኛ ወይም ሀሊፉ በተሇያየ ምክንያት ቢቀር ሀሊፉውን ሳይፇቅዴ ማሽኑን ወይም ፇረቃውን ጥል መሄዴ የተከሇከሇ ነው፡፡

10.2.25 ይህን የህብረት ስምምነት ጠንቅቆ ማወቅና በስራ መተርጎም አሇበት፡፡

10.2.26 የጥበቃ ሰራተኞች፤የህክምና ባሇሙያዎች፤የዕሳት አዯጋ ተከሊካይ ባሇሙያዎችና ሾፋሮች ቀንም ሆነ ማታ በተመዯቡበት ቦታ ሊይ በንቃትና በተጠንቀቅ መገኘት አሇባቸው፡፡

10.2.27 በዴርጅቱ ቅጥር ግቢ ውስጥ በምርት ክፌሌ ውስጥ፤በቢሮ አካባቢና በተከሇከሇ ቦታ ሲጋራ ማጨስ የሇበትም፡፡

10.2.28 በዴርጅቱ መኪና ሊይ የዴርጅቱን ምርት የሽያጭ ባሇሙያ ሇሽያጭ ይዝ ወጥቶ በስራ ሊይ እንዲሇ በንብረቱ ሊይ ሇሚዯርሰው ጉዴሇት ተጣርቶ ባሇሙያው በህግ ይጠየቃሌ፡፡

10.2.29 በሽያጭ ሊይ ሇሚዯርሰው የጥሬ ገንዘብ ጉዴሇት የሽያጭ ሰራተኛው ተጣርቶ በህግ ይጠየቃሌ፡፡

10.2.30 ወዯ ስራ ሲገባና ሲወጣ መታወቂያ እንዱሳይና እንዱፇተሽ ሲጠየቅ ተገቢውን ትብብር ያዯርጋሌ፡፡

10.2.31 ሙለ ችልታውን፣እውቀቱንና ጉሌበቱን ሳይቆጥብ በከፌተኛ የሃሊፉነት ስሜት የተመዯበበትን ስራ በጥንቃቄ በትክክሌና በቅሌጥፌና በማከናውን ምርታማነቱን በማሳዯግ ዴርጅቱን ትርፊማ ሇማዴረግ አስፇሊጊውን ጥረት ያዯርጋሌ፡፡

10.2.32 የዴርጅቱን የንግዴ እቅዴ ከግብ ሇማዴረስ የሚዘጋጀውን ሳምንታዊ፣ ወርሃዊና ዓመታዊ የምርት ፕሮግራም በጥራትና በብዚት ሇማምረት ይሰራሌ፡፡ ሰራተኛው በማንኛውም ጊዛ በቅርብ ሃሊፉው( በበሊይ የስራ ሃሊፉ) ስራውን በሚመሇከት የሚዯረግበትን ክትትሌና ቁጥጥር ይቀበሊሌ፣ሇሚጠየቀውም ጥያቄ ተገቢውን ምሊሽ ይሰጣሌ፣ በሃሊፉዎች የሚሰጠውን ማንኛውንም የስራ ትእዚዜና መመሪያ ይቀበሊሌ፣ ያከብራሌ፣ተግባራዊ ያዯርጋሌ፡፡ ይሄውም ከሰራተኛው የስራ ችልታና እውቀት ጋር የተያያዘ መሆን ይኖርበታሌ፡፡

10.2.33 የዴርጅቱ ገንዘብ ወይም ላሊ ማናቸውም ንብረት መሰረቁን፣ መባከኑን፣ መጥፊቱን ወይም ያሇአግባብ መዋለን ያየ ወይም ያወቀ ወይም እጅ ከፌንጅ የያዘ ሰራተኛ ሁኔታውን ሇሚመሇከተው የዴርጅቱ ባሇስሌጣን ወይም ሇዴርጅቱ የዯህንነት ጥበቃ ወዱያውኑ ማሳወቅ ወይም መጠቆም አሇበት፡፡ ሆኖም ሁኔታውን ሇዴርጅቱ ተጠሪዎች ሇማሳወቅ ካሌተቻሇ የዴርጊቱም አይነት ወዱያውኑ እርምጃ የሚያስፇሌገው ከሆነ በቅርብ ሇሚገኝ አግባብ ሊሇው መንግስታዊ ወይም ህዜባዊ አካሌ ማሳወቅ ወይም መጠቆም አሇበት፡፡

10.2.34 ማንኛውም ሰራተኛ በምዴብ ስራው ሊይ ሆኖ እንቅሌፌ ያሇመተኛት ግዳታ አሇበት፡፡

10.2.35 ሰራተኛው በተሰጠው የስራ ሌብሶችና የአዯጋ መከሊከያዎች የመጠቀም ግዳታ አሇበት፡፡

10.2.36 የፊብሪካው ማንኛውም ሰራተኛ የፊብሪካውን የአሰራር ምስጢር ወይም ላልች መረጃዎች ሇላሊ ሶስተኛ ወገን አሳሌፍ ያሇመስጠት ግዳታ አሇበት፡፡

10.2.37 ማንኛውም ዓይነት ማስታወቂያዎችን በስራ ቦታም ይሁን የተሇያዩ የዴርጅቱ ቅጥር ግቢዎች ውስጥ ቦታዎች ሊይ መሇጠፌ የተከሇከሇ ነው፡፡ እንዱሁም የአሰሪና ሰራተኛ ህጉ ከሚፇቅዯው ውጪ አዴማ ማዴረግ የተከሇከሇ ነው፡፡

10.2.38 አግባብ ባሇው የዴርጅቱ ባሇስሌጣን ሳይፇቀዴሇት ማንኛውንም የዴርጅቱን ወይም በዴርጅቱ ቅጥር ግቢ የሚገኝ ንብረት ወይም እቃ ሇግሌ ወይም ሇሶስተኛ ወገን ጥቅም ማዋሌ፣ ማውጣት ወይም መውሰዴ አይችሌም፡፡

10.2.39 በስራ ሊይ ያለትን ሰራተኞች የስራ መንፇስ በሚያውክና በሚረብሽ፣ ጉዲትና ጥፊት በሚያመጣ ትክክሌ ባሌሆነ አለባሌታና ውዥንብር ሁኔታ ወይም ራሱ በፇጠረው መጥፍ ሁኔታ ሊይ ሆኖ በስራ ሊይ መገኘት አይችሌም::

10.2.40 በዴርጅቱ ቅጥር ግቢ ውስጥ በማናቸውም ግሇሰብ ሊይ መዚት ወይም ማናቸውንም ግሇሰብ መስዯብ፣ መዜሇፌ ወይም መምታት አይቻሌም፡፡

10.2.41 በስራ ሊይ ሰራተኛ የስራ ኃሊፉው የሚሰጠውን ስራ የመስራት ግዳታ አሇበት፤ ሰራተኛው በሃሊፉው ሊይ ቅሬታ ቢኖረው ስራውን ሳያቋርጥ ቅሬታውን በቅሬታ አቀራረብ መሰረት ሇሚመሇከተው ክፌሌ ማቅረብ አሇበት::

ክፌሌ ሶስት

12 ስሇ ተወካይ፣ እዴገት፣ ቅጥር፤የሙከራ ጊዛና ዜውውር

12.1 ተወካይ ስሇመሰየም

ሀ. አንዴ ተቆጣጣሪ በከፌተኛ የስራ ሃሊፉነት ተወክሇው የሚሰሩ በዩኒቱ የዴርጅቱ መዋቅር ከፌተኛውን የስራ ሃሊፉነት ቀጥል ወይም ተቀራራቢ ሃሊፉነት ከያዘት ሰራተኞች መካከሌ በከፌተኛ የሥራ ሃሊፉነት እንዱሰሩ በወካይ ሃሊፉ እንዱመዯቡ መሰየም/መምረጥ ይችሊሌ፡
፡ በዙሁ መሰረት የተመረጠ ሰራተኛ በተወካይነት ስራ የማገሌገሌ ሀሊፉነት አሇበት፡፡

12.1.1 ሀ. አንዴ ሰራተኛ በከፌተኛው የስራ ሃሊፉነት የመጀመሪያ ዯመወዜ መሰረት ወይም በተከታታይ ከ15 ቀናት በሊይ በዙሁ ከፌተኛ የስራ ሃሊፉነት ሇተወከሇበት በራሱ ዯመወዜ
25 ከመቶ ተጨምሮ የሚከፇሇው ይሆናሌ፡፡ አንዴ ሰራተኛ ሇ15 ተከታታይ ቀናት ተወክል ከሰራ በኋሊ ካቋረጠ እና መሌሶ በተመሳሳይ ስራ ሃሊፉነት ከተወከሇ ከሁሇተኛው የውክሌና ስያሜ ቀን ጀምሮ ሚከፇሇው ይሆናሌ፡፡

ሇ. በውክሌና የተሰየመ ሰራተኛ ከሊይ እንዯተጠቀሰው ሇተወከሇው የስራ ሃሊፉነት ተከፊይ ከሚሆን ክፌያ ላሊ የሃሊፉነት አበሌ ወይም ላሊ ክፌያ አይኖረውም፡፡

ሐ.ውክሌና መስጠት የሚችለ የስራ መዯቦች ቡዴን መሪ፤ሱፐርቫይዘር፤ፇረቃ መሪ፤ ምክትሌ የክፌሌ ኃሊፉ፤ክፌሌ ሃሊፉ፤መምሪያ ስራአስኪያጅ

12.1.2 በውክሌና የሚሰራ ክፌት የስራ መዯብ ከተፇጠረና አንዴ ሰራተኛ ከስዴስት ወር በሊይ በስራ መዯቡ በውክሌና ከሰራ በቦታው ሊይ በቋሚነት እንዯተመዯበ የሚቆጠር ይሆናሌ፡፡ በውክሌና የሚሰራው ሰራተኛም ከራሱ የስራ መዯብ ጋር ዯርቦ እንዯሚሰራ መታወቅ አሇበት፡፡

12.1.3 አንዴ ሰራተኛ በውክሌና ሊይ ሆኖ የተወከሇበትን ስራ መዯብ የትርፌ ሰዓት ስራ ቢሰራ የትርፌ ሰዓት ክፌያው በራሱ መዯበኛ ዯመወዜ ተሰሌቶ ይከፇሇዋሌ፡፡

12.1.4 በከፌተኛ ዯረጃ እንዱወከሌ የተመዯበ ሰራተኛ የራሱ ቋሚ የስራ ሃሊፉነት ጎን ሇጎን ማከናወን አሇበት፡፡ ነገር ግን ሁሇቱም ተግባራት በአንዴ ግሇሰብ ብቻ መከናወን እንዯማይችሌ አሳማኝ ምክንያት ካሇ በሚመሇከተው ክፌሌ በዙሁ በተሰየመው ግሇሰብ ፇቃዴ ሇሰራተኛው ቋሚ የሥራ ሃሊፉነት ተወካይ ግሇሰብ ሉመዯብ ይችሊሌ፡፡

12.1.5 በውክሌና የስራ ሃሊፉነት እያገሇገሇ ያሇ ሰራተኛ በላሊ የስራ ሃሊፉነት አይመዯብም፡፡ እንዱህ አይነት ሁኔታ በሚከሰትበት እና ተወካይ መሰየም አስፇሊጊ በሚሆንበት ጊዛ ሇዙሁ አሊማ ሲባሌ ከላሊ መምሪያ ወይም ክፌሌ ብቁ ሰራተኛ ሉመረጥ ይችሊሌ፡፡

12.1.6 የውክሌና ስያሜ የተሰጠው አንዴ ሰራተኛ በጽሁፌ እንዱያውቅ የሚዯረግ ይሆናሌ፡፡

አንቀፅ 12.2 እዴገት እና ዜውውር

12.2.1 “የስራ እዴገት” በዴርጅቱ መዋቅር ውስጥ አንዴ ሰራተኛ ከዜቅተኛ የስራ ዯረጃ/የስራ ሃሊፉነት ወዯ ከፌተኛ የሥራ ዯረጃ/ሃሊፉነት በመንቀሳቀሱ ምክንያት ሉገኝ የሚችሌ የስራ አፇፃፀም ውጤት ማሇት ነው፡፡ አንዴ ሰራተኛ ከዙህ በታች በተገሇፀው ሁኔታ መሰረት ከወቅታዊ ዜቅተኛ የስራ ሃሊፉነቱ ወዯሚቀጥሇው ከፌተኛ የስራ ሃሊፉነት ከተዘዋወረ ወይም ከተመዯበ የስራ እዴገት አግኝቷሌ ተብል ይታመናሌ፡፡

12.2.2 በዴርጅቱ ክፌት የስራ ቦታ በሚኖርበት በማንኛውም ጊዛ ይህንኑ ሇውጭ አመሌካቾች ከመሇጠፈ ወይም በማስታወቂያ ከመነገሩ በፉት በግቢው ማስታወቂያ በኩሌ ሇእዴገት አንዴ ጊዛ ብቻ እንዱያመሇክቱ አስፇሊጊውን መስፇርት ሇሚያሟለ ፌሊጎት ሊሊቸው የዴርጅቱ ሰራተኞች በሙለ በውስጥ ማስታወቂያ መነገር አሇበት፡፡ እንዯዙህ አይነት የክፌት ቦታ ስራ ማስታወቂያ ሇሁለም ሰራተኞች በግሌጽ በሚታይ ቦታ መሇጠፌ ያሇበት ሲሆን ፌሊጎት ያሊቸው አመሌካቾች ማስታወቂያ ከተሇጠፇበት ቀን ጀምሮ በ5 ቀናት የማመሌከቻ ዯብዲቤያቸውን ማስገባት አሇባቸው፡፡

12.2.3 በተሇያዩ ምክንያቶች በውስጥ ማስታወቂያ መወዲዯር ያሌቻሇ ሰራተኛ የውጭ ማስታወቂያ ሲወጣ እኩሌ የመወዲዯር መብት አሇው፡፡

12.2.4 አንዴ ሰራተኛ እዴገት ካገኘ ወይም ከተዘዋወረ ሇአዱሱ የስራ ሃሊፉነት የተመዯበው ዯመወዜ እና ጥቅማ ጥቅም፣ የስራ መዯብ መጠሪያ እና የሥራ ሃሊፉነት ዜርዜር የስራ መግሇጫ ጎን ሇጎን በጽሁፌ ሇሰራተኛው የሚሰጥ ይሆናሌ፡፡

12.2.5 በስራ መዯቡ ወዯ ከፌተኛ የስራ ሃሊፉነት የሚያዴግ ሰራተኛ አስፇሊጊ የሆነ መሰረታዊ የትምህርት ብቃት፣ የስራ ሌምዴ፣ ችልታ በሚጠይቀው እና ከዙህ በፉት ይዝት በነበረው የስራ ሃሊፉነት ባሳየው የስራ አፇፃፀም መሰረት መሆን አሇበት፡፡

12.2.6 በራሱ መምሪያ በተዋወቀው ክፌት የስራ ቦታ እና ከያዘው የሥራ ሃሊፉነት ዯረጃው ዜቅተኛ በሆነ የስራ መዯብ ሇመወዲዯር የሚፇቀዴሇት ሰራተኛ አይኖርም፡፡

12.2.7 እዴገት ያገኘ ሰራተኛ ሇስራ መዯቡ የተቀመጠው ዯመወዜ ሊይ ከዯረሰ ወይም ካሇፇ ሁሇት እርከን የዯመወዘ መነሻ እንዱሆን ይዯረጋሌ፡፡

አንቀፅ 12.3 የዯረጃ ዕዴገት ሇመወዲዯር ስሇሚቀርቡ ሠራተኞች፡

ሀ/ ከፌተኛ ወይም ተመሳሳይ የሥራ ዯረጃ ያሇው ሠራተኛ በዜቅተኛ ወይም በተመሳሳይ የሥራ ዯረጃ ሉወዲዯር አይችሌም፡፡ ዜቅተኛ የሥራ ዯረጃ ያሇው ሠራተኛ ዕዴገት የሚካሄዴበት ቦታ ከሚያስከፌሇው መነሻ ዯመወዜ በሊይ ቢያገኝም መወዲዯር ይችሊሌ፡፡

ሇ/ ሇሙከራ ጊዛ የተቀጠረ ሠራተኛ የሙከራ ጊዛውን ካሌጨረሰ ሇዕዴገት መወዲዯር አይችሌም፡፡

ሐ/ ሇዕዴገት የወጣውን ክፌት የሥራ መዯብ መመዘኛ የሚያሟሊ ማንኛውም ሠራተኛ ሇውዴዴር መቅረብ ይችሊሌ፡፡

መ/ አንዴ ሠራተኛ የዯረጃ ዕዴገት ካገኘ በኋሊ ቢያንስ 1 አመት ሳያገሇግሌ ላሊ አዱስ ዕዴገት ሉወዲዯር አይችሌም፡፡ ሆኖም በተሇየ ሁኔታ መስተናገዴ የሚኖርባቸው የስራ መዯቦች ከተፇጠሩ የእዴገት ኮሚቴው በሚያቀርበው የውሳኔ ሀሳብ መሰረት የሚወሰን ይሆናሌ፡፡

አንቀፅ 12.4 የዯረጃ ዕዴገት ኮሚቴ ስሇማቋቋም፡-

የእዴገት ኮሚቴ ከዙህ በታች በተገሇጸው መሌኩ ይሆናሌ፡፡

ሀ/ የሰው ኃይሌ ሌ/አስተዲዯር መምሪያ ------------------------------------ ሰብሳቢ
ሇ/ የስራ ክፌለ ተወካይ ------------------------------------------------------ አባሌ
ሐ/ ዋ/ስ/ አስኪያጅ የሚወክሇው ኃሊፉ ----------------------------------- አባሌ
መ/ የመሠረታዊ ሠራተኛ ማሕበር ተወካይ -------------------------------- አባሌ
ሠ/ የሰው ኃይሌ አስተዲዯር ዋ/ክፌሌ እና ኦፉሰሮች ------- አባሌና ፀሃፉ ሆነው የውሣኔ ሃሣብ ያቀርባለ፡፡

አንቀፅ 12.5 የዕዴገት ኮሚቴ አሠራር ሥነ ሥርዓት፡

ሀ/ የኮሚቴው ሰብሳቢ ዕዴገት በሚካሄዴበት ጊዛና ቦታ በመወሰን የዕዴገት ኮሚቴ አባሊት ይሰበሰባሌ፡፡ እንዯአስፇሊጊነቱም አስቸኳይ ጥሪ ያዯርጋሌ፡፡

ሇ/ ኮሚቴው የዕዴገት ዕጩውን የት/ዯረጃ፣ የሥራ ሌምዴ፣ የአገሌግልት ዘመን የማሕዯሩ ጥራት፣ የሥራ አፇፃፀም ምዘና ውጤትና ላልች አስፇሊጊ ማስረጃዎችን ወዘተ ይመረምራሌ፡፡

ሐ/ ማስረጃዎችን ከመረመረና ትክክሇኛነታቸውን ካጣራ በኋሊ ተወዲዲሪው ሇሥራው ያሇው ፌሊጏት፣ ዜንባላ፣ የማሰብና የማመዚዘን ችልታ ሇሚወዲዯርበት ቦታ ብቁ መሆኑን ይበሌጥ ሇማረጋገጥ እንዯአስፇሊጊነቱ ከሥራው ባሕሪ የተነሳ ከ30% የማያንስ የጽሑፌ ወይም የተግባር ፇተና ይሰጣሌ፡፡

መ/ ኮሚቴው የቀረበሇትን ማስረጃዎች መርምሮና ከዕጩዎች መካከሌ በአጠቃሊይ ውጤት ብሌጫ ያሇውን መርጦ የራሱን አስተያየት በማከሌ ሇማፀዯቅ ኃሊፉነት ሇተሰጠው ኃሊፉ ከማስረጃዎች ጋር ያቀርባሌ፡፡

ሠ/ የዴርጅቱ ሥራ አስኪያጅ ወይም ውክሌና ያሇው ኃሊፉ በዕዴገት ኮሚቴ ተመርምሮና አስተያየት ታክልበት ከአስፇሊጊ መረጃዎች ጋር የሚተሊሇፌሇትን የዕዴገት ጥያቄዎች መርምሮ ያፀዴቃሌ፡፡

ረ/ ማንኛውም የዯረጃ ዕዴገት ኮሚቴ አባሌ ሇአንዴ ክፌት የሥራ መዯብ በዕጩ ተወዲዲሪነት ሲቀርብ ከኮሚቴ አባሌነት ተነስቶ ዕዴገቱ በቀሩት አባሊት ይታያሌ፡፡ የሠራተኛ ማህበሩ ተወካይ እራሱ ተወዲዲሪ ሆኖ ከቀረበ ሇዙያ ጊዛ ብቻ መሠረታዊ ሠራተኛ ማህበሩ ላሊ ሰው ይተካሌ፡፡

ሰ/ የዕዴገት ኮሚቴ ሰብሳቢ፤ የሠራተኛ ማህበር ተወካይ እና የስራ ክፌለ ተወካይ ከተገኙ ምሌዓተ ጉባዔው ተሟሊ ይባሊሌ፡፡

አንቀፅ 12.6 የዕዴገት መመዘኛዎች

• የስራ ሌምዴ ------------------------------- 20%
  
• በዴርጅቱ የቆይታ ጊዛ -------------------- 15%
  
• የስራ ፇተና -------------------------------- 30%
  
• የቃሌ ፇተና -------------------------------- 5%
  
• የግሌ ማህዯር ጥራት ------------------- 10%
  
• የስራ አፇፃፀም----------------------------- 20% ናቸው፡፡
  ጠቅሊሊ ................................................ 100%
  

አንቀፅ 12.7 ስሇ ቅጥር፤የሙከራ ጊዛ

ሀ) ዴርጅቱ ካለት ሠራተኞች በዯረጃ ዕዴገት ሇመመዯብ ሙከራ ተዯርጏ ተፇሊጊውን መመዘኛ የሚያሟሊ ሲታጣ ዴርጅቱ በሚያወጣው የራሱ የውጪ ማስታወቂያ መሠረት ከሚቀርቡት ተወዲዲሪዎች መካከሌ አወዲዴሮ ይቀጥራሌ፡፡

ሇ) ሥራውን ያሇ ምንም ችግር ሇቆ የቆየ ሠራተኛ ቀዴሞ ሲሠራው በነበረው የሥራ መዯብ ሊይ እንዯገና በአሠሪው ሲቀጠር ሇሙከራ ሉቀጠር አይችሌም፡፡

ሐ) በሠራተኛው የሙከራ ጊዛ መጨረሻ በመምሪያ/አገሌግልት ኃሊፉ አስተያየት ሥራው አጥጋቢ ከሆነ በውለ መሠረት የተቀጠረ መሆኑ በጽሑፌ ይረጋገጥሇታሌ፡፡ ሇሠራተኛው ይህ ማረጋገጫ ሳይሠጠው የ60 የስራ ቀን የሙከራ ጊዛው ሲያሌፌ ሇሙከራ ከተቀጠረበት ቀን ጀምሮ በቋሚነት እንዯተቀጠረ ይቆጠራሌ፡፡

መ) በሙከራ ጊዛ ውስጥ ከሁሇቱም ወገኖች አንደ ያሇ ማስጠንቀቂያ የሥራ ውለን ሉያቋርጥ ይችሊሌ፡፡

12.7.2 ክፌት የሥራ መዯቦች ማስታወቂያ ይዘት፣ ሀ) የሥራ መዯቡ መጠሪያ

ሇ) ሇሥራ መዯቡ የተወሰነው ዯረጃና ዯመወዜ

ሐ) ከተወዲዲሪዎች የሚፇሇግ የት/ዯረጃና የሥራ ሌምዴ

መ) የዕዴሜ ወሰንና ፆታ

ሠ) ማመሌከቻ የሚቀርብበት የተወሰነ የጊዛ ገዯብ

ረ) ተወዲዲሪዎች ማቅረብ ያሇባቸው ላልች ማስረጃዎችና ሠነድች የውጭ ማስታወቂያ የጊዛ ገዯብ ዴርጅቱ በሚወስነው ይሆናሌ

ሰ) ፇተና የሚሰጥበት ጊዛና ቦታ ሸ) የምዜገባ ሰዓትና ቢሮ

12.7.3 የቅጥር ኮሚቴ፡

1) በዴርጅቱ ውስጥ የቅጥር ኮሚቴ የሚከተለትን አባሊት የያዘ ይሆናሌ፡፡

ሀ) የሰው ኃይሌ ሌ/አስተዲዯር መምሪያ ---------------------------- ሰብሳቢ
ሇ) ዋ/ስ/ አስኪያጅ የሚወክሇው ኃሊፉ --------------------------- አባሌ
ሐ/ የስራ ክፌለ ሀሊፉ/ተወካይ --------------------------------------- አባሌ
መ) የመሠረታዊ ሠራተኛ ማሕበር ተወካይ ------------------------ አባሌ
ሠ) የሰው ኃይሌ አስተዲዯር ዋና ክፌሌ ሃሊፉ -------------------- አባሌ
ረ) የሠው ሃይሌ ኦፉሰር ------------------------------------------------ ፀሐፉ

2) የቅጥር ኮሚቴ ተወዲዲሪዎችን በሚመርጥበት ጊዛ ውሳኔውን በዴምጽ ብሌጫ ይሠጣሌ፡
፡ የአባልች ዴምጽ እኩሌ በእኩሌ በሚሆንበት ጊዛ ሰብሳቢው የሚገኝበት ወገን ወሳኝ ይሆናሌ፡፡

12.7.4 የቅጥር ኮሚቴ ተግባርና ኃሊፉነት፡

የዴርጅቱ የሰው ኃይሌ አስተዲዯር ዋና ክፌሌ የቅጥር ማመሌከቻዎች መሟሊታቸውን ከአረጋገጠ በኋሊ ሇቅጥር ኮሚቴው ሲያቀርብ ኮሚቴው፡-

1) እንዯአስፇሊጊነቱ የተግባርና የቃሌ ፇተና ይሰጣሌ፣ በተሇይ የተግባር ፇተናውን ሇመስጠት የሚያስችሌ የመሣሪያ እጥረት ዴርጅቱ ካሇበት ከላሊ መ/ቤት ወስድ ሉፇትን ይችሊሌ፡፡ የቅጥር መስፇርቶች፡-

የትምህርት አማካይ ውጤት ........................... 10%
የስራ ሌምዴ .................................................... 25%
የተግባር/የፅሁፌ ፇተና ................................... 40%
የቃሌ ፇተና ..................................................... 25%
ጠቅሊሊ ......................................................... 100%

2) የሥራ መዯቡ የተግባር ፇተና የማይጠይቅ ከሆነ የቃሌ ፇተና ተሰጥቶ በተገኘው ውጤት አሸናፉው ይሇያሌ፡፡

3) በቅጥር ኮሚቴው የሚሸፇነው የቅጥር ዓይነት ከኦፕሬተር በሊይ ሇሆኑ የስራ መዯቦች ሲሆን ነገር ግን የማኔጅመንት አባሊትን አይጨምርም፡፡

12.7.5 የቅጥር ኮሚቴ የውሣኔ አሠጣጥ፡

1) የዴርጅቱ ዋና ሥራ አስኪያጅ ወይም ውክሌና የተሰጠው ኃሊፉ የቅጥር ኮሚቴው በሚያቀርብሇት ሀሳብ ሲስማማ የተመረጠውን ተወዲዲሪ በመስፇርቱ መሠረት እንዱቀጠር ይወስናሌ፡፡ በኮሚቴው ሀሳብ ካሌተስማማ ግን ምክንያቱን በመግሇጽ እርማትና አስተያየቱን በማከሌ ወዯ ኮሚቴው ይሌካሌ፡፡ ይህ ሁለ ተፇጽሞ በቅጥር ኮሚቴው እና በአጽዲቂው የበሊይ አካሌ መግባባት ካሌተፇጠረ አጽዲቂው የበሊይ አካሌ ሌዩነቱን በጽሁፌ በማስቀመጥ ይወስናሌ፡፡ ውሣኔውንም ተግባራዊ ይዯረጋሌ፡፡

2) በውሳኔው መሠረት የሚቀጠረው ተወዲዲሪ /አመሌካች/ ስም በዴርጅቱ ማስታወቂያ ሰላዲ ሊይ ይሇጠፊሌ ወይም አመሌካች በሚሠጠው አዴራሻ መሠረት እንዱያውቀው ያዯርጋሌ፡፡

12.7.6 ሇተወሰነ ሥራ ሠራተኛ የሚቀጠርበት ሁኔታ፡

1) በአሰሪና ሰራተኛ አዋጅ ቁጥር 1156/2011 መሰረት የሇተወሰነ ጊዛ ቅጥር የተቀመጡት አንቀፆች እንዯተጠበቁ ሆነው ሥራው ዘሊቂነት የላሇው ከሆነና በተወሰነ ጊዛ ውስጥ የሚያሌቅ መሆኑ ከተረጋገጠ ዴርጅቱ ሇተወሰነ ሥራ ወይም ሇተወሰነ ጊዛ ሠራተኞችን አግባብ ባሇው ሕግ መሠረት ሇተወሰነ ጊዛ መቅጠር ይችሊሌ፡፡

2) ሇተወሰነ ጊዛ የሚቀጠር ሠራተኛ በሚቀጠርበት የሥራ ውሌ ቅጽ ሊይ የሠራተኛው ዯመወዜ ላልች ጥቅሞችና ውለ ፀንቶ የሚቆይበት ጊዛ በመግሇጽ ይሠጠዋሌ፡፡

ዜውውር

1. ዴርጅቱ እንዯ አስፇሊጊነቱ ከአንዴ የስራ መዯብ ወዯ ላሊ የስራ መዯብ ወይም ከአንዴ የስራ ክፌሌ ወዯላሊ የስራ ክፌሌ አዚውሮ ማሰራት ይችሊሌ፡፡

12.8 ጊዛያዊ ዜውውር

12.8.1 አንዴ ሰራተኛ ከ6 ወር በሊይ በጊዛያዊነት በተዚወረበት ቦታ እንዱቆይ አይዯረግም፡፡ ሆኖም መቆየቱ ሇስራው አስፇሊጊ ሆኖ ሲገኝ ዴርጅቱ ዜውውሩ እንዱራዘም ሉያዯርግ ይችሊሌ፡፡

12.8.2 ነፌሰ ጡር ሴት የምትሰራው ስራ ሇጤናዋ የማይመች መሆኑን ሐኪም ሲያረጋግጥ ዴርጅቱ ዯመወዞን ሳይቀንስ አመቺ ወዯ ሆነ ቦታ አዚውሮ ያሰራታሌ፡፡

12.8.3 አንዴ ሰራተኛ በሀኪሞች ቦርዴ በተወሰነ የህክምና ማስረጃ ባሇበት የስራ ቦታ መስራት የማይችሌ ከሆነ ወዯ ላሊ የስራ ቦታ አዚውሮ ያሰራሌ፡፡

12.9 ቋሚ ዜውውር

12.9.1 አስፇሊጊ ሆኖ ሲገኝ ዴርጅቱ ሰራተኛውን ከአንደ ወዯ ላሊ ክፌሌ ሕጋዊ መብቱና ጥቅሙን ሳይቀንስ በያዘው ዯረጃና ዯመወዜ ያዚውረዋሌ፡፡

12.9.2 አንዴ ሰራተኛ ወዯ ላሊ የስራ መዯብ /የስራ ክፌሌ በቋሚነት የሚዚወር ከሆነ ዴርጅቱ ከ3 ቀን በፉት በጹሁፌ ሇሰራተኛው ያሳውቃሌ፡፡

12.9.3 ዜውውሩ የሚፇጸመው የሰራተኛው መብትና ግዳታ እንዯተጠበቀ ሆኖ አንዴ ሰራተኛ ሇስራውና ሇቦታው ብቁ ሆኖ ሲገኝ ብቻ ነው፡፡ ሆኖም ሰራተኛው ያሇአግባብ ተዚወርኩ ካሇ የተመዯበበትን ስራዉን እየሰራ አቤቱታውን በቅሬታ አቀራረብ ሥነ ስርዓት መሰረት ሇማቅረብ መብቱ የተጠበቀ ነው፡፡ ሆኖም በማንኛውም ዜውውር ወቅት የማህበሩ ተወካይ ይገኝበታሌ፡፡

12.10 ሰራተኛው በዴርጅቱ አመራር ተካፊይ ስሇመሆንና የሞራሌ ዴጋፌ

12.10.1 ዴርጅቱ ውስጥ አገሌግልት የሚሰጠው ሰራተኛ የምርት ውጤት አንቀሳቃሽ ኃይሌ እንዯመሆኑ መጠን በአመራር ተሳትፍ እንዱኖረውና የስራውም እንቅስቃሴ እንዱፊጠን ከፌተኛም የስራ ውጤት እንዱገኝ ሇማዴረግ ሁሇቱም ወገኖች አምነውበታሌ፡፡

12.10.2 በዴርጅቱ አመራር የሚካፇለ የማህበሩ ተወካዬች ዴርጅቱን በሚመሇከቱ ጉዲዬች ከዴርጅቱ ኃሊፉዎች ጋር በመሆን ሇዴርጅቱ ሃሳብ በመስጠት ስምምነት ከተዯረሰበት ውሳኔው በተግባር ሊይ ስሇመዋለ ይከታተሊለ፡፡

12.10.3 ከፌተኛ የስራ እንቅስቃሴና ተሳትፍ ሊዯረጉና በፇጠራ ችልታ ክንዋኔ ሊስገኙ ሰራተኞች ዴርጅቱና ማህበሩ በጋራ ተወያይተው ዴርጅቱ ተገቢውን የሞራሌና የስጦታ፣ የማበረታቻ ዴጋፌና ሽሌማት እንዱሁም የምስክር ወረቀት ይሰጣሌ፡፡ እንዱሁም ሽሌማትም እንዲስፇሊጊነቱ ያዘጋጃሌ፡፡

12.10.4 በዴርጅቱ የአስተዲዯር ስራ የሚካፇለ የሰራተኛ ማህበር መሪዎች ስሇዴርጅቱ የአጭርና የረጅም ጊዛ ዕቅዴ ስሇተሻሇ የምርት ውጤት ባጠቃሊይ ስሇዴርጅቱ መሻሻሌና እዴገት ብልም በዴርጅቱ ያሇአግባብ ወጪ የሚያስከትለ ሁኔታዎች ሊይ ሀሳብ በመስጠትና ተግባራዊ በማዴረግ ይሳተፊሌ፡፡

12.10.5 ስሇዴርጅቱ እዴገትና መሻሻሌ በተመሇከተ የሰራተኛ መህበር መረጃ ሲጠይቅ ዴርጅቱ ይተባበራሌ፡፡

12.11 ሰራተኛው በሙያውና በችልታው ስሇመጠቀም፤

12.11.1 በዴርጅቱ ሌዩ ሌዩ የስራ ክፌልች ውስጥ የተሰማሩ ሰራተኞች በተቻሇ መጠን በሙያቸው መሰረት በስራቸው ሊይ ይመዯባለ፡፡

12.11.2 ዴርጅቱ ሰራተኛውን በሙያው ተመሳሳይ ወዯ ሆነው ወይም የተሻሇ ውጤት ወይም አገሌግልት ይሰጣሌ ብል ባመነበት ክፌሌ ውስጥ አዚውሮ ሉያሰራው ይችሊሌ፡፡ ሆኖም ዜውውሩ በዙህ ህብረት ስምምነት መሰረት ይሆናሌ፡፡

12.11.3 አንዴ ሰራተኛ በስራ ውለ መሰረት በተሰጠው የስራ ዜርዜር ስራውን ይሰራሌ ሆኖም የሚሰራበት ክፌሌ ስራ ካቆመ ወይም በቂ ካሌሆነ በሞያው ዴርጅቱ ወዯ ላሊ ስራ ሉመዴበው ወይም ተጨማሪ ተመሳሳይ ስራ ሉሰጠው ይችሊሌ፡፡

12.11.4 ስራው የማያቋርጥ ሆኖ ሲገኝ ሇስራው የተመዯበው ሰራተኛ በስራ ገበታው ሊይ ያሌተገኘ እንዯሆነ በቋሚነት ሰራተኛ ሇመመዯብ ቢፇሇግ እንዱያሟሊ የተዯረገው ሰራተኛ ተመሳሳይ ችልታ ያሇው መሆን ይኖርበታሌ፡፡ ይህ በፌርዴ ቤት ውሳኔ ወይም በመንግስት ጥያቄ ከዴርጅቱ ስራ ጋር የተያያዘ የስራ ክርክርን አይመሇከትም፡፡

12.11.5 ሰራተኛው በሙያው ሊይ ሲመዯብ ሇስራው የሚያስፇሌገው መሳሪያ እንዱሁም ሇቦታው የተመዯበው ዯመወዜ ዴርጅቱ ይሰጠዋሌ፡፡

12.12 ከዯረጃ ዜቅ ማዴረግ

12.12.1 ሰራተኛን ከዯረጃ በስራ አፇጻጸም ዴክመት ወይም በዱሲፒሉን ችግር ምክንያት አሰሪው ዜቅ አዴርጎ እንዱሰራ ማዴረግ ይችሊሌ፡፡ ይህም በዱሲፕሉን ኮሚቴው ሲረጋገጥ ብቻ ይሆናሌ፡፡

13 ስሌጠናና ትምህርት

13.1 ስሌጠና

13.1.1 ዴርጅቱ ኮርሶችና ሴሚናሮችን በማዘጋጀት ወይም እንዱዘጋጅሇት በማዴረግ ሰራተኞቹ በሙያ ዘርፊቸው ያሊቸውን እውቀት እንዱያዲብሩ ያዯርጋሌ፡፡

13.1.2 ሰራተኛው ሇዴርጅቱ ስራ በሙያው በዕውቀትና በችልታውም እንዱሻሻሌ አስፇሊጊ ሆኖ ሲገኝ በሀገር ውስጥ ሆነ በውጭ አገር ዴርጅቱ እንዱሰሇጥን ያዯርጋሌ፡፡ የሀገር ውስጥ ስሌጠናን ዴርጅቱ በራሱ አነሳሽነት የሚያካሂዴና በአዋጁም መሰረት የሚያሰሇጥን ሲሆን የሚሰጠው ስሌጠናም ሇአጭር ጊዛ በመሆኑም ወጪውም ከፌተኛ ሉሆን ስሇማይችሌ ስሌጠናን ያካሂዲሌ፡፡ በውጭ ሀገር የሚሰጠውን ስሌጠናም በተመሇከተ በዴርጅቱ መመሪያ መሰረት ይፇጽማሌ፡፡

13.1.3 ኮርሶች፤ሴሚናሮችን፤የስሌጠና ፕሮግራሞችን በኃሊፉነት ተከታታይነትን ሇመፌጠር ብቃት ያሊቸውን ሰራተኞች በብዚትና በጥራት በማፌራት አዲዱስ የአሰራር ቴክኒኮች ሇማስተዋወቅና የወዯፉቱ የሰራተኛ ምዯባን ሇማመቻቸት በሚያስችሌ መሌኩ እየታቀዯ ስራ ሊይ ይውሊሌ፡፡

13.1.4 ዴርጅቱ ሰራተኛውን ሇማሰሌጠን ሲፇሌግ ሰራተኛው ጥያቄውን ተቀብል ስሌጠናውን ይከታተሊሌ፡፡

13.2 ትምህርት

13.2.1 በመንግስት ት/ቤት ከ10ኛ ወይም ከ12ኛ ክፌሌ በሊይ በቴክኒክና ሙያ ት/ቤትና መንግስት ዕዉቅና በሰጣቸዉ የግሌ ኮላጆች/ዩኒቨርሲቲዎች/ ከስራቸው ጋር ሇሚገናኝ የትምህርት አይነት በትርፌ ሰዓት ሇሚማሩ ሰራተኞች ትምህርታቸውን ወዯሚቀጥሇው ክፌሌ ማሇፊቸውን የሚያረጋግጥ ማስረጃና ሇከፇለት ክፌያ ህጋዊ ዯረሰኝ ሲያቀርቡ ፊብሪካው/ዴርጅቱ/ ሰራተኞቹ ባስመዘገቡት ውጤት መሰረት ከዙህ እንዯሚከተሇው ወጪያቸውን ይሸፌናሌ፡፡ አብሊጫውን ቁጥር ሇሴቶች ቅዴሚያ በመስጠት ተፇጻሚ ይዯረጋሌ፡፡ በየአመቱ ቀዴመዉ ያመሇከቱ ሠራተኞችን ወጪ ዴርጅቱ ይሸፌናሌ፡፡

• በ ማስተርስ ዯረጃ 2 (ሁሇት) ሰራተኛ
  
• በመጀመሪያ ዱግሪ ዯረጃ ሇ 5(አምስት) ሰራተኛ
  
• በቴክኒክና ሙያ ትምህርትና ስሌጠና (Technical & Vocational Educational Training) 50(ሀምሳ) ሰራተኞች የትምህርት እዴለ የሚሰጥ ሲሆን ይሔ ዴሌዴሌ ከበጀት ገዯብ በሊይ ከሆነ የዴሌዴለ መጠን በበጀቱ ስላት መሰረት ማስተካከያ ይዯረግበታሌ፡፡ ሰራተኞቹም ዴርጅቱን ከሁሇት አመት በሊይ ያገሇገለ መሆን አሇባቸው፡፡ ተማሪዉም ትምህርቱን ካጠናቀቀ በኋሊ ሇማስተርስ 4ዓመት፤ ሇመጀመሪያ ዱግሪ 3ዓመት እና በቴክኒክና ሙያ ትምህርት ሇሁሇት አመት ማገሌገሌ አሇበት፡፡ ሁሇት አመት ሳይሞሊዉ ሇመሌቀቅ ከፇሇገ ግን ሙለ ወጪዉን ከፌል መሌቀቅ ይችሊሌ፡፡ የመጀመሪያ ዘር የትምህርት እዴለን ያገኘ ሰራተኛ በቀጣይነት የትምህርት ዯረጃውን ሇማሻሻሌ በትምህርት እዴለ ተጠቅሞ ሇመማር ቢፇሌግ ሶስት አመት መጠበቅ ይኖርበታሌ፡፡ ይሁን እንጂ የትምህርት እዴለን የሚጠቀሙ ሰራተኞች የማይኖሩ ከሆነ ትምህርቱን አስቀዴሞ የሚጀምርበት መንገዴ ይቀየስሇታሌ፡፡
  

ሀ. በጣም ከፌተኛ ማዕረግ (4.00) ሊስመዘገበ ተማሪ 100% የትምህርት ክፌያን Tution Fee/

ሇ. ከፌተኛ ማዕረግ ሊስመዘገበ(3.5-3.99)ሊስመዘገበ ተማሪ 90% የትምህርት ክፌያን Tution
Fee/

ሐ. ማዕረግ(3.26-3.49) ሊስመዘገበ ተማሪ 80% የትምህርት ክፌያን Tution Fee/ መ. ከ2.75 – 3.25 ሊስመዘገበ ተማሪ 70% የትምህርት ክፌያን Tution Fee/

ሠ. ውጤቱ ከ2.75 በታች ሆኖ ሊሇፇ ተማሪ 60% የትምህርት ክፌያን የሚፇፅም ሆኖ ነገር ግን በሴሚስተሩ ሊይ F ካመጣ የሴሚስተሩ ክፌያ ተፇፃሚ አይሆንም፡፡

ረ. ቴክኒክና ሙያ በተመሇከተ በከፌተኛ ማዕረግ ክፌያ መሰረት የትምህርት ክፌያን ዴርጅቱ ይከፌሊሌ፡፡

13.2.2 ዴርጅቱ ሇሰራተኞች የትምህርት ወጪ ሇመሸፇን የተስማማ ከሆነ ሰራተኛው ከዴርጅቱ ጋር የአገሌግልት ግዳታ ውሌ በህብረት ስምምነት ውስጥ የተካተተውን ሀሳብ ጨምሮ መፇረም አሇበት፡፡

13.2.3 ሰራተኞች የትምህርት እዴለ ተጠቃሚ የሚሆኑት የሠራተኛውን ከፌተኛ የስራ አፇፃፀም ውጤት በዋናነት መሰረት ያዯረገ ሆኖ ነገር ግን የእዴገትና የትምህርት ኮሚቴ በሚያወጣው መመዘኛ መስፇርት መሰረት ይሆናሌ፡፡

13.2.4 ማንበብና መፃፌ ሇማይችለ ሰራተኞች ዴርጅቱና ሰራተኛ ማህበሩ ዕውቀት የሚያገኙበትን መንገዴ/ሁኔታ/ ይቀይሳለ፡፡

13.2.5 ሰራተኛው ሇሚከታተሇው ትምህርት ፇተና በሚወስዴበት ጊዛ ዴርጅቱ ፌቃዴ ከዯመወዜ ጋር ይሰጠዋሌ፡፡ ሆኖም ግን ሰራተኛው የፇተናውን መርሃ ግብር የሚያሳይ ህጋዊ ማህተብ ያረፇበት ማስረጃ ሇዴርጅቱ ማቅረብ አሇበት፡፡

13.2.6 ዴርጅቱ ሇብሄራዊ ፇተና ዯመወዜ ከፌቃዴ ጋር ይሰጣሌ፡፡ሆኖም ፇተናውን የሚወስዴበትን ጊዛ የሚያሳይ ማስረጃ ከትምህርት ቤቱ ያቀርባሌ፡፡

የስራ ሌምዴ አገሌግልት ሇትምህርት ዯረጃ ማካካሻ ዜርዜር አፇጻጸም

13.3 የሰራተኛ ማህበር አባሌነት መዋጮ መሰብሰብ

13.4 ማንኛውም ሰራተኛ የማህበር አባሌነት ሲመዘገብና የአባሌነት መዋጮ 1% ከዯመወዘ በፔሮሌ ተቆራጭ እንዱሆን በጹሁፌ ሲፇቅዴ ዴርጅቱ ከሰራተኛው ከወር ዯመወዘ ቆርጦ ሇማህበሩ ገቢ ያዯርጋሌ፡፡

13.5 ማህበር የአባሌነት መዋጮ ሇያንዲንደ ሰራተኛ የአጠቃሊይ ከዯመወዘ 1% ይሆናሌ፡፡

13.6 ሰራተኛው በፌቃዯኝነት ሇማህበሩ ገቢ እንዱሆን በፉርማው የፇቀዯውን ክፌያ ሁለ ዴርጅቱ ከዯሞወዘ ሊይ እንዱቆርጥ ከማህበሩ በቀረበሇት ዜርዜር መሰረት ቆርጦ ክፌያውን ሇሚመሇከተው በዯረሰኝ በማስረከብ ይተባበራሌ፡፡

14 የማስታወቂያ ሰላዲና የሐሳብ መስጫ ሳጥን

14.1 የሰራተኛው ማህበር የሚጠቀምበት ቁሌፌ ያሇው በሽቦ ወይም በመስታወት የተሰራ የማስታወቂያ ሰላዲ ያዘጋጃሌ፡፡

14.2 የሰራተኛ ማህበሩ ማስታወቂያ በሚያወጣበት ጊዛ ሇዴርጅቱ ያሳውቃሌ፡፡

14.3 ዴርጅቱ ሇማህበሩ መጠቀሚያ የሚዉሌ የሀሳብ መስጫ ሳጥን በማህበሩ ፅ/ቤት አካባቢ ያዘጋጃሌ፡፡

15 የስሌክ አገሌግልት መስጠት

15.1 አንዴ የዴርጅቱ ሰራተኛ በቤተሰብ አካባቢ በሚዯርስ አዯጋ ስሌክ በመዯወሌ ማረጋገጥ ሲፇሌግ ክፌለ ወይም መምሪያው ይተባበረዋሌ፡፡

15.2 ሇሰራተኛ ማህበር ቢሮ ሇስራ ጉዲይ ዴርጅቱ የ500 ብር(አምስት መቶ ብር) ሞባይሌ ካርዴ በመሙሊት ያግዚሌ፡፡

ክፌሌ አራት - ሕገ-ወጥ ዴርጊት፣ የስነ-ሥርዓት ዯንብና ዴንጋጌዎች

16. የስነ ስርአት ጉዴሇቶችና ዜርዜር እርምጃዎች

16.1. የስነስርዓት መመሪያዎች

ሀ) የስነስርአት ህግ ዋና አሊማ የዴርጅቱ የስነ ምግባር በከፌተኛ ዯረጃ ተጠብቆ ሰራተኞች የሊቀ የስራ ብቃት እንዱኖራቸው ሇማበርታት ነው፡፡ የስነስርአት መመሪያዎች ትምህርት ሇመስጠትና ችግሮችን ሇማስወገዴ ቀጣይነት ያሇው የኢንደስትሪ ሰሊም ሇማስፇን እንጂ ሰራተኛውን ሆን ብል ሇመቅጣት የታሰቡ አይዯለም፡፡ ሇስንብት የሚያበቃ ማንኛውም የዯንብ ጥሰት የማጣራት ሂዯት በሰሊሳ የስራ ቀናት ውስጥ ሉጠናቀቅ ይገባሌ፡፡ በ30 ቀናት ውስጥ የማይጠናቀቅ ከሆነ ዴርጅቱ ሇሰራተኛው ከ30 ቀን ውጪ ያሇውን ዯመወዘን ሉከፌሇው ይገባዋሌ፡፡ እያንዲንደ የዴርጅቱ ሰራተኛ የስነስርአት ጉዲዮችን በተመሇከተ በአግባቡ የመስተናገዴ መብት አሇው፡፡

ሇ) የስነስርአት ህግ በሰራተኞችና በአስተዲዯር መካከሌ የጋራ መከባባር እንዱኖር ሇማስቻሌ እንዯ መሳሪያ ያገሇግሊሌ፡፡ ዴርጅቱ የስነስርአት ጥሰት ዘገባን ከውስጥ ሆነ ከውጪ ሉቀበሌ ይችሊሌ፡፡ የስነስርአት መተሊሇፌን ከማህበር መሪዎች፣ ከዴርጅቱ ሰራተኞች፣ ከአስተዲዯር፣ከቅርብ አሇቆች፣ ከዯንበኞችና ከማኛውም ሶስተኛ ወገን ሉቀበሌ ይችሊሌ፡፡ ዴርጅቱ የሁለም ሰራተኞች የስነስርአት እርምጃ አግባብነት ያሇው፣ተአማኒና አዴል የላሇበት መሆኑን ያረጋግጣሌ፡፡
ሕገ ወጥ ዴርጊት

16.2. የሚከተለትን መፇፀም ሇማንኛውም አሠሪ ሕገ ወጥ ዴርጊት ነው፣

ሀ/ የዙህን ህብረት ስምምነት ዴንጋጌዎችና የአሰሪና ሰራተኛ አዋጅ 1156/2011 ዴንጋጌዎች በመቃረን ተገቢ ያሌሆነ አዴራጏትን መፇፀም፡፡

ሇ/ ሠራተኛው መብቱን በሕጋዊ መንገዴ እንዱያስከብር ጥረት ሲያዯርግ በማንኛውም አኳኋን ማዯናቀፌ ወይም መብቱን በማስከበሩ እርምጃ መውሰዴ፡፡

ሐ/ በብሔርና ብሔረሰብ፣ በጏሳ፣ በፆታ፣ በኃይማኖት፤ በፖሇቲካ አመሇካከትና በላሊም ሁኔታ በሠራተኞች መካከሌ ሌዩነት ማዴረግ፡፡

መ/ ፌትሕን ማጓዯሌ ማሇትም አዴልን፣ ሙሰኝነት፣ ርካሽ ዴርጊቶችን መፇፀም ሕገ ወጥ ዴርጊት ነው፡፡

ሠ/ ባሌተጨበጠ ጉዲይ ሊይ አለባሌታ እየነዘ ሠራተኛውን ወዯ ተሳሳተ አቅጣጫ መምራት፣ የጤናማ ምርት እንቅስቃሴ ማዯናቀፌ የሠራተኛውን መሌካም ማህበራዊ ግንኙነት ማሻከር፣ ሕገወጥ ዴርጊት ነው፡፡

ረ/ ማንኛውም አሠሪ የዴርጅቱን ሠራተኛ የግለን ሥራ በመዯበኛ የሥራ ሰዓት ያሠራ ህገ ወጥ ዴርጊት ነው፡፡

16.3. የሚከተለትን መፇፀም ሇማንኛውም ሠራተኛ ሕገ ወጥ ዴርጊት ነው

ሀ/ የሠራተኛን ሕይወትና የዴርጅቱን ንብረት አዯጋ ሊይ የሚጥሌ ዴርጊት ሆን ብል በሥራ ቦታ መፇፀም፡፡

ሇ/ አሠሪው በግሌጽ ሳይፇቅዴ የዴርጅቱን ንብረት ሇግሌ መገሌገያ መጠቀምና መውሰዴ፤

ሐ/ በሥራ ሊይ አእምሮ የሚያዯነዜዘ ዕፆችን ወስድና በሥራ ሊይ ሰክሮ መገኘት፤

መ/ ሕግ ሲያስገዴዴ ወይም አሠሪው በበቂ ምክንያት ሲጠይቅ ከኤች አይ ቪ ምርመራ ውጪ የጤና ምርመራ ሇማዴረግ ፇቃዯኛ አሇመሆን፤

ሠ/ ስሇ ጤንነትና ዯህንነት ጥበቃና ስሇ አዯጋ መከሊከሌ የወጡ የሥራ ዯንቦችን አሇማክበርና አስፇሊጊ የሆኑትን የአዯጋ መከሊከያ ጥንቃቄዎችን ሇመውሰዴ ፇቃዯኛ አሇመሆን፡፡

ረ/ ባሌተጨበጠ ጉዲይ ሊይ አለባሌታ እየነዘ ሠራተኛውን ወዯ ተሳሳተ አቅጣጫ መምራት፣ ጤናማ የምርት እንቅስቃሴን ማዯናቀፌ፣ የሠራተኛውን ጤናማ ማህበራዊ ግንኙነት ማሻከር፣ የሠራተኛ ማህበሩና ዴርጅቱ ሳያውቅ ሠራተኛውን ስብሰባ መጥራት እንዱሁም ፉርማ ማሰባሰብ ሕገ ወጥ ዴርጊት ነው፡፡

ሰ/ ሙሰኝነት፣ ዜሙት በዴርጅቱ ውስጥ መፇፀም፣ ቁማር መጫወት፣ ወይም መሰሌ ተግባራትን ማዴረግ፡፡

ሸ/ በብሔርና ብሔረሰብ፣ በጏሳ፣ በፆታ፣ በሃይማኖትና በፖሇቲካ አመሇካከት በላሊም ሁኔታ ሠራተኛውን መከፊፇሌ፡፡

ቀ/ በዴርጅቱ ጥቅም ሊይ በቀጥታም ሆነ በተዘዋዋሪ መንገዴ ህገወጥ ተግባር መፇፀም፡፡

በ/ በስራ ቦታ ፆታዊ ትንኮሳ ወይም ጥቃት ማካሄዴ፤

ተ/ በሀሰተኛ ሰነዴ መገሌገሌ ወይም ሇመገሌገሌ መሞከርና በላሊ ሠራተኛ ስም ያሇ በቂ ምክንያትና ያሇ ውክሌና ገንዘብ መቀበሌ ፤

ቸ/ በአሠሪና ሠራተኛ አዋጅ ቁጥር 1156/2011 በተዯነገገው መሠረት ተፇፃሚ ይሆናሌ፡፡

16.4. የሥነ ሥርዓት እርምጃ አወሳሰዴ፣

ሀ/ የቅጣት አወሳሰን፣

16.4.1. በዙህ ህብረት ስምምነት የሚሸፇኑ ሠራተኞች ሁለ በዙሁ ስምምነት የተመሇከቱትን ሥርዓት ተሊሌፇው በመገኘታቸው ጥፊቱ በማስረጃ ሲረጋገጥ የሥነ ሥርዓት እርምጃ ይወስዴባቸዋሌ፡፡

16.4.2. ከሥራ የሚያሰናብቱ የሥነ ሥርዓት ጉዴሇት ሲያጋጥምና መጣራት ያሇበት ሆኖ ሲገኝ በዋና ሥራ አስኪያጅ አማካኝነት ከሰው ኃብት ሌ/አስ/መምሪያ እና ሠራተኛ ማሕበር በአባሌነት ያሇበት የዱሲፕሉን አጣሪ ኮሚቴ ያቋቁማሌ፡፡ በተጨማሪ የዴስፒሉን ኮሚቴውም የቀረበሇትን ክስ ከ30 ቀናት ባነሰ ጊዛ ውስጥ አጣርቶ ሇአስተዲዯርና ሰው ሀብት መምሪያ ስራ አስኪያጅ ማቅረብ አሇበት። በ30 ቀናት ውስጥ የዴስፒሉን ኮሚቴው አጣርቶ ባያቀርብ ተጠያቂ ይሆናሌ። የአስተዲዯርና ሰው ሀብት መምሪያ ስራ አስኪያጅ የዱስፒሉን ኮሚቴው ያቀረበሇትን የውሳኔ ሀሳብ የማጽዯቅ፣ የማሻሻሌ፣ የመሻር ወይም በዴስፒሉን ኮሚቴ የተሰጠው የውሳኔ ሃሳብ ጉዴሇት ያሇበት መሆኑን ሲያረጋግጥና እንዯገና እንዱጣራ የመመሇስ ስሌጣን አሇው። ጥፊቱ በታወቀ በ30 ቀን ውስጥ ሇአስተዲዯርና ሰው ሀብት መምሪያ ስራ አስኪያጅ የመጨረሻ ውሳኔ ይሰጣሌ።

16.4.3. ጥፊት ፇፀመ ተብል የተጠረጠረን ሰራተኛ የቅርብ ሃሊፉው ጥፊቱን እንዲወቀ ወዱያውኑ ሇሚመሇከተው ማሳወቅ አሇበት።ይህንንሃሊፉነት ያሌተወጣ አካሌ ተጠያቂ ይሆናሌ። የሥነ-ሥርዓት ቅጣቶች ሪፖርት የሚዯረጉት ሇመምሪያ ኃሊፉዎች እና ሇአገሌግልት ኃሊፉዎች ሁኖ በነሱ በኩሌ ሇአስተዲዯርና ሰው ሀብት መምሪያ አስኪያጅ ሉያሳውቅ ይችሊሌ፡፡

16.4.4. ሇሥራ መዯቡ የተሠጠውን የሥራ ሌብስ በስራ ገበታው ሊይ በተገቢው ሁኔታ መሌበስ ይኖርበታሌ፡፡ይህ ባይፇፀም በስነስርዓት ጉዴሇቶች አፇፃፀም መመሪያ ሰንጠረዥ መሰረት እርምጃ ይወሰዴበታሌ፡፡

16.4.5. የአዯጋ መከሊከያዎች በሥራ ሊይ ሳይጠቀሙ በሚገኙ ሠራተኞች ሊይ በስነስርዓት ጉዴሇቶች አፇፃፀም መመሪያ ሰንጠረዥ መሰረት የሚፇፀምና ባሇመጠቀሙ ምክንያት ሇሚዯርስበት የስራ ሊይ አዯጋ ዴርጅቱ ሙለ በሙለ ሀሊፉነቱን የማይወስዴ ይሆናሌ፡፡ ሠራተኞች ይሄንን ተከትሇው ሥራ የመሠራትና ዯንቡን ተከትል የስራ ሌብስና የአዯጋ መከሊከያ መሳሪያዎችን ተጠቅመው እንዱሰሩ የማዴረግ ኃሊፉነቶች በየተመዯቡበት መምሪያ የሚገኙ በየዯረጃው ያለ ኃሊፉዎች እና የዴርጅቱ ሴፌቲና አካባቢ ጥበቃ ባሇሙያ ኃሊፉነት ነው፡፡

16.5. የሥነ ሥርዓት እርምጃ አወሳሰን ሌዩ ሌዩ ዯረጃዎች

16.5.1. የቃሌ ማስጠንቀቂያ ማሇት በዙህ አንቀጽ ከተዘረዘሩት ጉዴሇቶች ሰራተኛው አንደን የፇጸመ እንዯሆነ የሚሰጠው የቃሌ ማስጠንቀቂያ ነው፡፡ይኸዉም የቃሌ ማስጠንቀቂያ ሇመስጠት የቅርብ አሇቃው ወይም ሀሊፉዉ ሇሰራተኛዉ ተገቢዉን ስሇስራው ግንዚቤ፣ የቃሌ ምክር ወይም የማስተካከያ ሀሳብ አስቀዴሞ መስጠት ይኖርበታሌ፡፡

16.5.2. የጹሁፌ ማስጠንቀቂያ ማሇት ሰራተኛው በዙህ አንቀጽ ውስጥ ከተዘረዘሩት ስነ ስርዓት ጉዴሇቶች መካከሌ አንዴ ወይም ከአንዴ በሊይ በመፇፀሙ ምክንያት ሰራተኛው የፇፀመው ወይም የፇፀማቸው የስነ ስርዓት ጉዴሇቶች በግሌጽ ተጠቅሶ በሰራተኛው የግሌ ማህዯር ውስጥ የሚቀመጥ ማስጠንቀቂያ ነው፡፡

16.5.3. በአንዴ ሰራተኛ ሊይ የስነ ስርዓት እርምጃ የሚወሰዯው ሰራተኛው ከጥፊት ሇማረምና በተመዯበበት የስራ መስክ ይበሌጥ ውጤታማ ሇማዴረግ እንጂ በቂም በቀሌ ሇመጉዲት መሆን የሇበትም፡፡

16.5.4. በዙህም አንቀጽ ውስጥ በተዘረዘሩት የጥፊት አይነቶች በፇፀመው ሰራተኛ ሊይ የስነ ስርዓት እርምጃ የሚወሰዯው በተጨባጭ ማስረጃ ሲረጋገጥ ነው፡፡ ሆኖም በየዯረጃው ያለ የስራ ሃሊፉዎች ጥፊቱን በቀጥታ በማየታቸው የሚወሰደት እርምጃዎች ወይም የሚሰጡት መረጃ እንዯተጨባጭ ማስረጃ ይቆጠራሌ፡፡

16.5.5. ማስጠንቀቂያና ቅጣትን በተመሇከተ በዙህ ህብረት ስምምነት መጨረሻ ሊይ በኣባሪነት ቀርቧሌ፡፡ ሰራተኛውም ሲቀጣ በዙህ በአባሪነት በተዘረዘረው መሰረት በክፌሌ ኃሊፉዎች፣ በመምሪያ ስራ አስኪያጆችና በሰዉ ሀብትና አስተዲዯር ስራ አስኪያጅ ይሰጣሌ፡፡

16.5.6. ማንኛውም ማስጠንቀቂያ የተሰጠው ሰራተኛ መቀበለን የፇረመበት ማስረጃ በግሌ ማህዯሩ መገኘት ወይም መቀመጥ አሇበት፡፡ ይህም የቃሌ ማስጠንቀቂያን ያካትታሌ፡፡

16.5.7. አንዴ ሰራተኛ የሚሰጠውን ማንኛውንም ማስጠንቀቂያ አሌቀበሌም ማሇት አይችሌም ሆኖም ቅሬታ ካሇው ማስጠንቀቂያውን ተቀብል በቅሬታ አቀራረብ ስነ ስርዓት መሰረት ቅሬታውን በጹሁፌ ማቅረብ ይችሊሌ፡፡

16.5.8. ዴርጅቱ የስነ ስርዓት እርምጃ የሚወስዯው በህ/ስምምነት መሰረት ይሆናሌ፡፡ ነገር ግን በዙህ ህብረት ስምምነት ውስጥ ያሌተገሇፁ ጉዲዮች ቢገጥሙን ዴርጅቱና ማህበሩ በጋራ ተወያይተው አቅጣጫ ያስቀምጣለ፡፡

16.6. የጥፊት መሻር

16.6.1. አንዴ ሰራተኛ አንዴ ጥፊት አጥፌቶ ላሊ ተመሳሳይ ጥፊት እስከ ስዴስት (6) ወር ጊዛ ውስጥ ዯግሞ ካሌፇፀመ ሰራተኛው ከጥፊቱ የታረመ እንዯሆነ ተቆጥሮ ሰራተኛዉን በመምከር የቅጣት ወረቀቱ ተሸሮ ነገር ግን በግሌ ማህዯሩ ውስጥ ይቀመጣሌ፡፡

16.6.2. አንዴ ሰራተኛ በአሰሪና ሰራተኛ በአዋጅ ቁጥር 1156/2011 እንዱሁም በህብረት ስምምነት መሰረት ከስራ የሚያሰናብት ጥፊቶች አጥፌቶ በዴርጅቱ ምህረት ከተዯረገሇትና ተመሳሳይ ይዘት ያሇው ጥፊት በ 1 ዓመት ጊዛ ውስጥ ካሌዯገመ ከጥፊቱ እንዯታረመ ተቆጥሮ ሰራተኛውን በመምከር የቅጣት ወረቀቱ ተሸሮ ነገር ግን በግሌ ማህዯሩ ውስጥ ይቀመጣሌ፡፡ ሆኖም ግን ያሇማስጠንቀቂያ የስራ ውሌ የሚያቋርጡ ዴርጊቶችን ፇጽሞ ሲገኝ ሰራተኛው ሉሰናበት የሚችሇው ጉዲዩን በመጀመሪያ የዱሲፒሉን ኮሚቴ ከተመሇከተው በኋሊ ይሆናሌ፡፡

ማሳሰቢያ

በዙህ ህብረት ስምምነት ውስጥ ከተዘረዘሩት ጥፊቶች ውጪ ጥፊቶች ሲፇፅም ዴርጅቱና መሰረታዊ ሰራተኛው ማህበሩ በጋራ ተነጋግረው የሚመጥን ቅጣት ይወስናለ፡፡ ይህም

ሀ. በዴርጅቱ እዴገት ህሌውናና አጠቃሊይ ሁኔታ ጉዲት የማያስከትሌ ሲሆን

ሇ. በሰራተኛው ጤንነት ህሌውናና ሞራሌ ሊይ አለታዊ ውጤት የማያስከትሌ ሲሆን

ሐ. በህብረተሰቡ አጠቃሊይ እምነትና ሞራሌ ያሌተዯገፇ አፀያፉ ተግባር ያሌፇፀመ ሆኖ ሲገኝ ነው፡፡

16.7. የቅሬታ አቀራረብ ሥነ ሥርዓት

የዴርጅቱ ሠራተኛ መብቱን ሇማስከበር የቅሬታ አቀራረብ ሥነ ሥርዓት ከዙህ እንዯሚከተሇው ይሆናሌ፡፡

16.7.1. አንዴ ሠራተኛ በሥነ ስርዓት እርምጃ አወሳሰዴ፣ በዯረጃ እዴገት፣ በዜውውር፣ በፇቃዴና በመሳሰለት ቅሬታ ሲሰማው በመጀመሪያ ዯረጃ ሇቅርብ ሃሊፉው /ሇፇረቃ መሪው ያቀርባሌ፡፡ የቅርብ ሃሊፉው/የፇረቃ መሪው የቀረበሇትን ጉዲይ ከሁሇት ቀን ባሌበሇጠ ጊዛ ውስጥ ሇቅሬታው መሌስ መስጠት አሇበት፡፡

16.7.2. በዙህ አንቀጽ ተራ ቁጥር 16.7.1 ሊይ በተሰጠው መሌስ ያሌተስማማ ሠራተኛ ጉዲዩን በጽሁፌ ዘርዜሮ ሇመምሪያ/አገሌግልት ሃሊፉ 15 የስራ ቀናት ባሌበሇጠ ጊዛ ውስጥ ያቀርባሌ፡፡ የመምሪያ/አገሌግልት ሃሊፉው የፇረቃ መሪው ሇሠራተኛው የሰጡትን መሌስ በማዚመዴ ካጠና በኋሊ ከሶስት ቀን ባሌበሇጠ ጊዛ ውስጥ እንዯአቀራረቡ መሌስ ይሰጣሌ፡፡

16.7.3. በዙህ አንቀጽ ተራ ቁጥር 16.7.2 በተሰጠው መሌስ ያሌተስማማ እንዯሆነ ከመምሪያ ያገኘውን መሌስ አያይዝ ጉዲዩን ሇሰው ኃይሌ ሌ/አስ/መምሪያ በሁሇት ስራ ቅናት ውስጥ በጽሑፌ ሲያቀርብ በግሌባጭ ሇሠራተኛው ማህበር ያዯርጋሌ፡፡ የሰው ኃይሌ ሌ/አስ/መምሪያ ጉዲዩን እንዯ አቀረበሇት በሶስት የሥራ ቀናት ውስጥ አጥንቶ የመጨረሻ መሌስ ይሠጣሌ፡፡

16.7.4. ሠራተኛው ከሰው ኃይሌ ሌ/አስ/መምሪያ በተሰጠው መሌስ ካሌተስማማ ቅሬታውን በጽሁፌ በ5 ቅናት ጊዛ ውስጥ ሇሠራተኛ ማህበሩ ያቀርባሌ፡፡ የሠራተኛ ማህበሩም ቅሬታውን ከዯገፇው እንዯገና ከሰው ኃይሌ ሌ/አስ/መምሪያና ከሚመሇከታቸው አካሊት ጋር ይነጋገርበታሌ፡፡ ማሕበሩ አሁንም በተሰጠው መሌስ ካሊመነበት ጉዲዩ አግባብ ባሊቸው የሥራ ክርክር ሰሚ አካሊት አቅርቦ ያስወስናሌ፡፡ የሠራተኛ ማሕበሩ የዴርጅቱን የሰው ኃይሌ ሌ/አስ/መምሪያ በሰጠው ያመነበት ወይም የተስማማበት እንዯሆነ ግን ሠራተኛው ካሌተስማማበት በግለ ሇሥራ ክርክር ሰሚ አካሊት ማቅረብ ይችሊሌ፡፡

16.7.5. ጠቅሊሊ የዴርጅቱ ሠራተኛ የሚመሇከት የወሌ እና የአሠራር ጉዴሇት ቅሬታ ከሆነ በማሕበሩ በኩሌ አቤቱታው በቀጥታ ሇዴርጅቱ አቅርቦ ውሳኔ ይሰጥበታሌ፡፡

16.7.6. ተመሳሳይ አቤቱታ ያሊቸው የአንዴ ክፌሌ ሠራተኞች አብዚኛው ቅሬታ ካሇውና አቤቱታውም ጠቅሊሊ ክፌለን የሚመሇከት ቢሆን በመምሪያው/አገሌግልቱ የጠቅሊሊ ምክር ቤት ተወካዮች በኩሌ አቤቱታውን መስመሩን ሳይሇቅ ሇመሠረታዊ ሠራተኛ ማህበሩ ሲያቅርብ ማህበሩ ጉዲዩን ሲያምንበት ከሚመሌከተው አካሌ ጋር ተወያይቶ መፌትሄ ይሰጣሌ፡፡

17. የስራ ውሌ ስሇሚቋረጥበት ሁኔታ

ማንኛውም የስራ ውሌ ከዙህ በታች በተመሇከቱት ምክንያቶች ይቋረጣሌ፣

17.1. ሁሇቱ ተወያይ ወገኖች ውለን ሇማቋረጥ ሲስማሙ፣

17.2. ሰራተኛው በሞት ሲሇይ፣

17.3. ቀዯም ብል ሉታሰብበት ወይም ሉታወቅ የማይችሌ ዴንገተኛ ዯራሽ የሆነ ፌጥረታዊ መቅሰፌትና ወይም ከጠሊት ጋር በሚዯረገው ጦርነት በሚፇጠረው ችግር ምክንያት ዴርጅቱ ስራውን ሇመቀጠሌ ሳይችሌ ቢቀር፣

17.4. በህብረት ስምምነት መሰረት ሰራተኛውን ከስራ የሚያሰናብተዉ ጥፊት ሲፇጽም፣

17.5. ሰራተኛው ከስራው በጡረታ ሲገሇሌ፣

17.6. ሙለ ወይም ዘሊቂ የአካሌ ጉዲት በመዴረሱ ምክንያት ሰራተኛው ሇመስራት አሇመቻለ በህክምና ቦርዴ ሲረጋገጥ፣

18. ስራ ስሇማቆምና ስራ ስሇመዜጋት

18.1. ስሇ ስራ ማቆምና ስራ መዜጋት በአሰሪና ሰራተኛ ጉዲይ አዋጅ ቁጥር 1156/11 የተዯነገገው ተፇፃሚነት ይኖረዋሌ፡፡

19. ስሇ ስራ የምስክር ወረቀት

19.1. ማንኛዉም ሰራተኛ በስራ ሊይ እያሇ የስራ ሌምዴ ቢጠይቅ በማንኛዉም ጊዛ የስራ ሌምዴ ይሰጠዋሌ፡፡ ይሁን እንጂ በአንዴ አመት ጊዛ ውስጥ ሉሰጠው የሚችሇው ቢበዚ ሁሇት ጊዛ ብቻ ነው፡፡ ይኸዉም የስራ መዯብ ሇዉጥ፣የዯመወዜ ጭማሪና የስራ ዯረጃ ዕዴገትን ዯብዲቤ አይጨምርም፡፡

19.2. ሇዴርጅቱ ዕዴገትና መሻሻሌ ሲባሌ ጥሩ ስራ የሰራ፣ የፇጠራ ስራ የሰራ፣ ምርትና ምርታማነት ማሳዯግ እንዱሁም ወጪ ቆጣቢ ስራ የሰሩ ሰራተኞች የማበረታቻ ሽሌማት/ሰርተፌኬት/ ዴርጅቱ ይሰጣቸዋሌ፡፡ ተፇጻሚነቱን በተመሇከተ ማህበሩና ዴርጅቱ ተወያይተው ተግባራዊ ያዯርጋለ፡፡

20. ጠቅሊሊ ስብሰባ

ሀ) የጥበቃ ክፌሌ ሰራተኞች

ሇ) ሇአስቸኳይ ስራ የሚያስፇሌጉ ሰራተኞች

20.2. በሰራተኛ ማህበር የሚጠራዉ የጠቅሊሊ ጉባዔ ስብሰባ በሁሇት አመት አንዴ ጊዛ ይሆናሌ፡፡ ዴርጅቱ በስብሰባው ሊይ ሇሚገኙ ሰራተኞች ሰርቪስ ሲያቀርብ ሇአዲር ሽፌት ሰራተኞች ብቻ የቁርስ አገሌግልት ይሰጣሌ፡፡ ይህ በእንዱህ እንዲሇ ስብሰባዉ የሚመሇከተዉ የማህበሩን አባሊት ብቻ ሲሆን በስብሰባዉ ሊይ በማይገኝ አባሌ ሊይ የሰራተኛ ማህበሩ በህገ-ማህበሩ መሰረት ዕርምጃ ይወስዲሌ፡፡ ነገር ግን የማህበሩ አባሊት ያሌሆኑ ሰራተኞች በሥራ ገበታቸው ሊይ የሚገኙ ይሆናሌ፡፡

20.3. በሰራተኛ ማህበር የሚጠራዉ የጠቅሊሊ ጉባዔ ስብሰባ በተመሇከተ የሰራተኛ ማህበሩ ከአንዴ ሳምንት በፉት ሇዴርጅቱ በፅሁፌ ያሳውቃሌ፡፡ የስብሰባውን ቀን በተመሇከተ ዴርጅቱና ማህበሩ ተነጋግረው የሚወስኑ ይሆናሌ፡፡

21. ዴርጅቱን በዘመናዊ ዘዳ ስሇማሻሻሌ

21.1. ዴርጅቱ የሚሻሻሌበት መንገዴ ሲኖር ፌፃሜ እስከሚያገኝበት ጊዛ ዴረስ ማህበሩ ተሳታፉ ይሆናሌ፡፡

21.2. ዴርጅቱን በማሻሻሌ ሂዯት ሇሚኖረው የሙያ ተዚምድ በስራ ሊይ ሇተሰማሩ ሰራተኞች እንዯ አስፇሊጊነቱና እንዯየችልታቸው አገር ውስጥ እና ውጭ ሀገር ያሰሇጥናሌ፡፡

22. መዯበኛ የስራ ጊዛያት አመዲዯብ

በጠቅሊሊው የዴርጅቱ የሳምንት የስራ ሰዓት ሇሁለም ሰራተኞች እንዯሚከተሇው ይሆናሌ፡፡

22.1. ሇቢሮ፣ ሇጋራዥ እና ሇአንዲንዴ የምርት ክፌሌ ሰራተኞች ዘወትር ከሰኞ እስከ ቅዲሜ

• ከሰኞ እስከ አርብ----------------ከጠዋት 2:00-11:00 ሰዓት ሲሆን፣
  
  
• ቅዲሜ --------------------------ከጠዋቱ 2:00-9፡00 ሰዓት ዴረስ ይሆናሌ፡፡
  

22.2. በፇረቃ ሇሚሰሩ ሇማንኛውም ሰራተኞች

ዘወትር ከሰኞ እስከ ቅዲሜ፡-

• የጠዋት ፇረቃ ከጠዋቱ 1:00-እስከ ቀኑ 9:00 ሰዓት
  
• የአምሺ ፇረቃ ከቀኑ 9:00-እስከ ምሽቱ 4:00 ሰዓት
  
• የሇሉት ፇረቃ ከሇሉቱ 4:00-እስከ ጠዋቱ 1:00 ሰዓት ይሆናሌ፡፡
  

23. የህዜብ በዓሊት

መንግስት የሚያወጣው ህግ እንዯተጠበቀ ሆኖ የዘመን መሇወጫ

መስቀሌ በዓሌ

ኢሬቻ ሆረ-ፉንፉኔ በዓሌ

ገና (ኢየሱስ ክርስቶስ ሌዯት) በዓሌ

የጥምቀት በዓሌ

የዓዴዋ ዴሌ መታሰቢያ

ዒዴ አሌፇጥር /ረመዲን/

የአርበኞች ዴሌ መታሰቢያ

የስቅሇት በዓሌ

የትንሳዔ በዓሌ

የዓሇም ሠራተኞች ቀን

ዒዴ አሌአዴሐ /ዓረፊ/

ግንቦት 20

መውሉዴ ሲሆኑ ነገር ግን ላልች ስራ ሇመግባትም ሆነ ከስራ ሇመውጣት አስቸጋሪ የሆኑ ዋዛማዎች ማግስትን በተመሇከተ በወቅቱ መሰረታዊ የሰራተኛ ማህበሩ ከዴርጅቱ ጋር በመነጋገር ይወስናለ፡፡

23.1. ማንኛውም ሰራተኛ በሕዜብ በዓሊት ባሇመስራቱ ምክንያት ከዯመወዘ አይቀነስበትም ፡፡

24. የትርፌ ሰዓት ሥራዎች የሚፇቀዴባቸው ሁኔታዎች

የትርፌ ሰዓት ስራ የሚፇቀዯው!

24.1. አዯጋ ሲዯርስ ወይም የሚዯርስ መሆኑ ሲያሰጋ!

24.2. ከአቅም በሊይ የሆነ ሁኔታ ሲያጋጥም!

24.3. በአስቸኳይ የሚሰራ ስራ ሲያጋጥም!

24.4. የማያቋርጥና ተከታታይ ስራ ሊይ ከስራ የቀረ ሰራተኞችን ሇመተካት ነው!

24.5. የተጓዯሇ ምርትን ማሟሊት ሲያስፇሌግ፡፡

25. የትርፌ ሰዓት ስራ አከፊፇሌ እና የእረፌት ቀን

የትርፌ ሰዓት ስራ የሚሰሩ ሰራተኞች ቢንያስ ከመዯበኛ ዯመወዘ በተጨማሪ ቀጥል በተመሇከተው አኳኋን ይከፇሇዋሌ፡፡

25.1. ከንጋቱ 12 ሰዓት እስከ ምሽቱ 4 ሰዓት የሚሰራ የትርፌ ሰዓት ስራ ሇመዯበኛ ስራ በሰዓት ከሚከፇሇው ዯመወዜ በ1.75 ተባዜቶ ይከፇሇዋሌ፡፡

25.2. ከምሸቱ 4 ሰዓት እስከ ንጋቱ 12 ሰዓት ትርፌ ሰዓት ሇሚሰራ ሇመዯበኛ ስራ በሰዓት ከሚከፇሇው ዯመወዜ በ 2 ተባዜቶ ይከፇሇዋሌ፡፡

25.3. በሳምንት የእረፌት ቀን የሚሰራ የትርፌ ሰዓት ስራ ሇመዯበኛ ስራ በሰዓት የሚከፇሇው ዯመወዜ በ2.25 ተባዜቶ ይከፇሇዋሌ፡፡

25.4. በህዜብ በአሊት ቀን ሇሚሰሩ የትርፌ ሰዓት ስራ ሇመዯበኛ ስራ በሰኣት የሚከፇሇው ዯሞዜ በሁሇት ተኩሌ 2.75 ተባዜቶ ከፇሇዋሌ፡፡

25.5. ከተ.ቁ 25.1 አስከ 25.4 ያለት ተፇጻሚ የሚሆኑት ዴርጅቱ አሁን ካሇው ኪሳራ ወጥቶ በየወሩ 5 ሚሉዮን ትርፌ ማስመዜገብ ሲጀምር ሲሆን እስከዙያ ዴረስ ግን በአዋጁ አንቀጽ
68 ሊይ የተቀመጠ ትርፌ ሰአት አከፊፇሌ ተግባራዊ የሚዯረግ ሲሆን ነገር ግን በዙህ ህብረት ስምምነት አንቀጽ 25 ሊይ ያሇውን ተግባራዊ ከተዯረገ በኋሊ በዴጋሚ ዴርጅቱ ወዯ ኪሳራ የሚያመራ ሆኖ ከተገኘ ግን አዋጁ ተግባራዊ ይሆናሌ፡፡

25.6. የትርፌ ሰዓት ስራ ክፌያ ሇዯመወዜ መክፇሌ በተወሰነው ቀን ከዯመወዜ ጋር ይከፌሊሌ፡፡ ሆኖም ነፌሰ ጡር ሴቶች የትርፌ ሰዓት ሥራ እንዱሠሩ አይገዯደም፡፡

26. የአዯጋ መከሊከያዎችና የስራ ሌብስ

26.1. ዴርጅቱ ሇጤንነት ጠንቅ የሚሆኑትን ነገሮች ሁለ ሇማሻሻሌ እንዱሁም በሥራ ሊይ አዯጋ ወይም በሽታ ሉያመጡ የሚችለትን ነገሮች ሁለ ያስወግዲሌ፡፡ እንዯሥራው ሁኔታና የሚያስፇሌገው መጠን እየታየ ዴርጅቱ የአዯጋ መከሊከያዎችን ያቀርባሌ ማንኛውም ሠራተኛ ሇሥራ መዯቡ የተፇቀዯውን የዯህንነት መከሊከያ ቁሶችን/ሴፉቲ/ ያገኛሌ፡፡

26.2. በአሠሪና ሠራተኛ ጉዲይ አዋጅ ቁጥር 1156/2011 መሠረት በሥራ ምክንያት የሚመጣ በሽታን አግባብ ያሇው ባሇሥሌጣን ሲያስታውቅ ዴርጅቱ መከሊከያውን ያቀርባሌ፡፡

26.3. የሙያ ዯህንነትና ጤንነት እንዱሁም የሥራ ቦታ አካባቢ ንፅሕናና ጥበቃን በተመሇከተ ዴርጅቱ በሚመሇከተው ባሇሙያ እንዱፇፀም ያዯርጋሌ፡፡ እንዱሁም ንፁህ የመጠጥ ውሃ ያቀርባሌ፡፡

26.4. ከኬሚካሌ ጋር ግንኙነት ያሊቸው ሠራተኞች ስሇሚጠቀሙበት ኬሚካሌ የአሠራር ሂዯትና ጥንቃቄ የሚገሌጽ ጽሑፌ ከሚገዚበት ዴርጅት በማስመጣትና ሠራተኞች በሚረደበት ቋንቋ በማዘጋጀት ሠራተኛው እንዱጠቀምበት ያዯርጋሌ፡፡

26.5. በወጣሇት ጊዛ ሇሠራተኞች የሚሠጠው የሥራ ሌብሶችና የአዯጋ መከሊከያዎች የመስጫ ጊዛ ወቅቱን የጠበቀ ይሆናሌ፡፡ ይህን በማይፇፅም ማንኛውም ወገን ሊይ በአሠሪና ሠራተኛ ጉዲይ አዋጅ ቁጥር 1156/2011 ዴንጋጌ መሠረት ተፇፃሚ ይሆናሌ፡፡

26.7. በተሇያዩ መምሪያዎችና አገሌግልቶች ቦታዎች የተሇያዩ የመከሊከያ ትጥቆች በሚያስፇሌጉበት ጊዛ በጥናቱ መሠረት ዴርጅቱ ሇሠራተኞች ይሠጣሌ፡፡

26.8. የሥራ ሌብስና የአዯጋ መከሊከያ የሚሠጠው ሇሥራ መዯቡ ብቻ ነው፡፡

26.9. በዴርጅቱ ውስጥ የሥራ ሌብስና የአዯጋ መከሊከያ ሇታዘዘሊቸው የሥራ መዯቦች በአቅርቦት እጥረት ምክንያት በዙህ ህብረት ስምምነት ሊይ በተጠቀሰው ጊዛ ማቅረብ ካሌቻሇ ዴርጅቱና የሠራተኛ ማህበህሩ በሚያዯርጉት ስምምነት መሠረት ይፇፀማሌ፡፡

26.10. ዴርጅቱ የዯንብ ሌብስና የመከሊከያ ቁሶችን(ሴፌቲ ማቴሪያልችን) በወቅቱ የማቅረብ ግዳታ አሇበት፡፡

26.11. ሇሥራው ዯህንነት ሲባሌ የሥራ ሌብስና የአዯጋ መከሊከያ ሇሚያስፇሌገው የሥራ ቦታዎች የሴፌቲ ኮሚቴ የውሳኔ ሃሳብ ያቀርባለ፡

26.12. ማንኛውም ሠራተኛ የተሰጠውን የሥራ ሌብስና የአዯጋ መከሊከያ ቁሶችን በሥራ ቦታ ሇብሶ የመገኘት ግዳታ አሇበት፡፡

26.13. ዴርጅቱ ወተት ሇተፇቀዯሊቸው የሥራ ቦታዎች ወተት ያቀርባሌ፡፡ ሆኖም ወተት በአካባቢው ወይም በወረዲው ሇማግኘት ካሌቻሇ በገንዘብ ይተካሌ፡፡

26.14. የሙያ ዯህንነትና ጤንነት ጥበቃን የአዯጋ መከሊከያና የሥራ ሌብስን በተመሇከተ አግባብ ያሇው ባሇሥሌጣን የሚያስተሊሌፇውን መመሪያ ዴርጅቱ በአዋጅ ቁጥር 1156/2011 መሠረት ይፇፀማሌ፡፡

• ይህንን የስራ ሌብስንና የአዯጋ መከሊከያን በተመሇከተ መጨረሻው ገፅ ሊይ አባሪ “ሐ” ቀርቧሌ፡፡
  

27. ስሇህክምናና የህክምና ወጪ

27.1. በሥራ ሊይ የዯረሰ አዯጋ” ማሇት ማንኛውም ሠራተኛ ሥራውን በማከናወን ሊይ ሳሇ ወይም ከሥራው ጋር ግንኙነት ባሇው ሁኔታ ከራሱ ውጭ በሆነ ምክንያት ወይም ሥራውን ሇማከናወን ባዯረገው ጥረት ምክንያት በአካለ ወይም በአካለ ማንኛውም ክፌሌ ተፇጥሮአዊ እንቅስቃሴ ሊይ በዴንገት የዯረሰበት ጉዲት ሲሆን ይህም በአሰሪና ሰራተኛ አዋጅ 1156/11 አንቀፅ 97 ከ 1-4 ሊይ ያሇዉን ይጨምራሌ፡፡

27.2. ከሊይ በተ.ቁጥር 27.1 ምክንያት ሇሚዯርሱ አዯጋዎች ዴርጅቱ ሇሰራተኞች ሙለ የህክምና ወጪውን ይሸፌናሌ፡፡ እንዱሁም በህክምና ቦርዴ የተወሰነውን የጉዲት ካሳም ይከፌሊሌ፡፡

27.3. ከስራ ጋር ግንኙነት ሊሇው ህመም ዴርጅቱ በራሱ ክሉኒክና ውሇታ ባሇው ሆስፒታሌ ወይም በላሊ መንግስት ሆስፒታሌ ያሳክማሌ ወጪውን በሙለ ዴርጅቱ ይሸፌናሌ፡፡ ሆኖም የመንግስት ሆስፒታሌ ካሌተገኘ ሕይወትን ሇማዲን ሲባሌ የክሉኒኩ ባሇሞያ በሚሰጠው ውሳኔ መሰረት በተገኘው ሆስፒታሌ እንዱታከም ይዯርጋሌ፡፡ ሆኖም ታካሚው ከታከመ በኋሊ በሽታው የመጣበት ምክንያት በስራ ምክንያት መሆኑን የሚያረጋግጥ ማስረጃ ከሐኪም ማቅረብ አሇበት፡፡

27.4. ከስራ ጋር ግንኙነት ሊሇው ህመም ሆስፒታሌ ገብቶ እንዱታከም ከሐኪም መመሪያ የተሰጠው ሰራተኛ በመንግስት ሆስፒታሌ በ3ኛ ማዕረግ ተኝቶ እንዱታከም ይዯረጋሌ፡፡ ሆኖም በሽታው በአስጊ ሁኔታ ሊይ ሆኖም ሀኪም ወዱያውኑ እንዱተኛ ካዘዘ የበሸተኛውን ህይወት ሇማዲን ሲባሌ በተገኘው ማዕረግ አሌጋ አስተኝቶ ያሳክማሌ፡፡

27.5. ከስራ ግንኙነት በላሇው ህመም ምክንያት ዴርጅቱ በየዓመቱ የሚታዯስ የጤና መዴን ከመንግስት ጤና ቢሮ ሇሰራተኛው ይገዚሇታሌ እንዱሁም ያዴስሇታሌ፡፡ ይህ የመግዚትና የማሳዯስ ወጪን በተመሇከተ ዴርጅቱ የሚችሇው እስከ ብር 500 ዴረስ የሚሸፌን ይሆናሌ፡
፡ ሰራተኛው የጤና መዴኑን ዯብተር በተመሇከተ ሇመታከም በሚችሌበት አከባቢ አውጥቶ ሂሳቡን ከዴርጅቱ ማወራረዴ ይችሊሌ፡፡

27.6. አንዴ ሰራተኛ ከስራ ግንኙነት በላሇው ህመም በዓመት ፌቃዴ ወይም በሌዩ ሌዩ ፌቃዴ ሊይ ሆኖ በመታመሙ ምክንያት የመንግስት ተቋም ሐኪም የሚሰጠው የሐኪም ፌቃዴ እንዯ ዓመት ፌቃዴ ወይም እንዯ ሌዩ ሌዩ ፌቃዴ ሉታይ አይችሌም፡፡

27.7. ከስራው ጋር ባሌተያያዘ ምክንያት ሇሚመጣ የአይን ችግር ከመንግስት ህክምና ተቋም ችግሩ ከተረጋገጠ የዓይን መነፅር ሇሰራተኛ ሇአንዴ ጊዛ ብቻ ግዢ ሙለን ወጪ ዴርጅቱ ይሸፌናሌ፡፡

27.8. ማንኛውም የዴርጅቱ ሰራተኛ ከስራው ጋር ግንኙነት በላሇው ሁኔታ በስራ ሊይ ቢታመም ዴርጅቱ ግማሽ ወጪውን ሸፌኖ ያሳክመዋሌ፡፡

27.9. ሰራተኛው በስራ ሊይ ዕያሇ በስራ ጋር ግንኙነት ቢጎዲ ዴርጅቱ በስራ ሊይ እንዲሇ በመቁጠር ሙለ ህክምናውን ይሸፌናሌ፡፡ ሆኖም አዯጋውን ወይም ጉዲቱን ያዯረሰውን አካሌ ሁኔታው በህግ እንዱጠየቅ ይዯረጋሌ፡፡

28. የህክምና አገሌግልት ስርዓት

28.1. በስራ ሰዓት ሇመታከም የሚጠይቅ ሰራተኛ የቅርብ ኃሊፉውን በማሳወቅ መታከሚያ ወረቀት ሲሰጠው ሇህክምና ይቀርባሌ፡፡፡

28.2. ሰራተኛው በስራ ሊይ እያሇ ህመም ሲያጋጥመው ከዴርጅቱ ክሉኒክ አቅም በሊይ ከሆነ ከሰራተኛው ጋር የህክምና ስምምነት ወዲሊችው ጤና ተቋም ዴርጅቱ ይሌካሌ፡፡ ዴርጅቱ ሇመጓጓዣ የሚሆን መኪናም ያዘጋጃሌ፡፡

28.3. ከስራ ሊይም ሆነ ከስራ ውጪ ሇህክምና ወዯ ጤና ተቋም ሄድ ህጋዊ የህመም ፇቃዴ የተሰጠው ሰራተኛ በአካሌ፣ በስሌክ ወይም በመሌዕክተኛ በ24 ሰዓታት ውስጥ ማሳወቅ አሇበት፡፡

29. የህክምና አገሌግልት የማያሰጡ ጉዲዮች

29.1. በስካርና በእጽ ምክንያት የሚመጣ አዯጋ፣

29.2. ህጋዊ ሊሌሆነ ጽንስ ውርጃ፣

29.3. በውጭ አገር የሚዯረጉ ህክምና አገሌግልቶች፣

29.4. ያሇሀኪም ትእዚዜ መዴሀኒት በመውሰዴ ሇሚዯርስ ህመም፣

29.5. ሰራተኛው የአዯጋ መከሊከያ ተሰጥቶት ባሇማዴረጉ ወይም ባሇመጠቀሙ፣ ባሌተመዯበበት የስራ መዯብና ቦታ በመገኘት ያሌተፇቀዯሇትን የማምረቻ መሳሪያዎችን ሇምሳላ እንዯ ፍርክሉፌት፣ትራክተር፣ልዯር፣ድዘር፣መኪና፣ የስፋት መኪና እንዱሁም የፊብሪካ ማሽን የመሳሰለት በማንቀሳቀሱ ሳቢያ ሇሚፇጥረው ጉዲት፡፡

29.6. በቦታው ሊይ የአዯገኛ ምሌክት ተሇጥፍ ወዯተከሇከለ አዯገኛ ቦታዎች በመሄዴ በሚዯርስ አዯጋ ሇሚፇጠረው ጉዲት ዴርጅቱ ሃሊፉነት አይኖርበትም፡፡

30. የቀብር ስነስርዓት

30.1. የዴርጅቱ ሰራተኛ ሲሞት ዴርጅቱ ሊስክሬን መውሰጃ መኪና ያዘጋጃሌ፡፡ ዴርጅቱ መኪና የማይሌክበት ቦታና ሁኔታ ሆኖ ከተገኘ በገንዘብ እስከ ብር 40000(አርባ ሺህ ብር) ዴረስ ይሸፌናሌ፡፡ ነገር ግን የብሩ መጠን ከብር 40000(አርባ ሺህ ብር) በሊይ ከሆነ የሌዩነቱን ወጪ 50 በመቶውን ዴርጅቱ የሚሸፌን ሆኖ ቀሪውን የሟች ቤተሰብ ይሸፌናሌ፡፡

30.2. ስርዓተ ቀብር ሊይ ሇሚገኙ ሰራተኞች እስከ መቶ ኪልሜትር የሚዯርስ ቦታ ከሆነ ከ12 ሇማይበሌጡ ሰራተኞች መጓጓዣ ዴርጅቱ ባሇው ተሸከርካሪ ምርትን በማያጓዴሌ ሁኔታ ይተባበራሌ፡፡ ዴርጅቱ በስርዓተ ቀብሩ ሊይ እንዱገኙ ሇሊካቸው ሰራተኞች በስራ ሊይ እንዲለ ይቆጠራሌ፡፡ ነገር ግን የሟች አስክሬን በቅርበት ቦታ የማይቀበርና ቤተሰብ መውሰዴ ቢፇሌግ ቁጥራቸው ከ5 እስከ 12 የሆኑ ሰራተኞች የአስክሬን ሽኝት አዴርገው ይመሇሳለ፡፡

30.3. የዴርጅቱ ሰራተኛ በማንኛውም አይነት ምክንያት ሲሞት ዴርጅቱ ሇቀብር ማስፇፀሚያ
20000 ብር በሰራተኛ ማህበሩ አማካኝነት ሇቤተሰቡ ይሰጣሌ፡፡ ሇሟች ቤተሰቦች ወይም ፌርዴ ቤት የወራሽ መብት ሇሰጣቸው ዴርጅቱ የአንዴ አመት ዯመወዜ በአንዴ ጊዛ ክፌያ ይሰጣሌ፡፡ ነገር ግን በስራ ሊይ አዯጋ ሇሞተ ሰራተኛ የኢንሹራንስ ካምፓኒዉ የዯመወዜ ካሳ ክፌያ ከፇፀመ ከሊይ የተጠቀሰዉን ዴርጅቱ አይከፌሌም፡፡

31. ሌዩ ሌዩ ፌቃድች

• ፌቃዴ ማሇት ሰራተኛው በመዯበኛ የስራ ጊዛው ከምዴብ ስራው ቀሪ መሆን የሚያስችሇው ከዯመወዜ ጋር ወይም ያሇ ዯመወዜ የሚሰጥ እረፌትን ወይም በስራ ገበታ ሊይ በእክሌ ምክንያት የሚሇዩበት ጊዛ ማሇት ነው፡፡
  

31.1. የዓመት እረፌት ፇቃዴ

ሰራተኞች ከዙህ እንዯሚከተሇው የዓመት እረፌት ፇቃዴ ይሰጣቸዋሌ፡፡

31.1.1. አንዴ አመት ሊገሇገሇ ሰራተኛ 16 የስራ ቀናት ከዯመወዜ ጋር ፌቃዴ ይሰጠዋሌ፡፡

31.1.2. ከአንዴ አመት በሊይ ሊገሇገሇ ሰራተኛ መነሻው 16 ሆኖ በእያንዲንደ የአገሌግልት ዘመን አንዴ አንዴ ቀን በመጨመር ከዯመወዜ ጋር ይሰጠዋሌ፡፡

31.1.3. አንዴ ሰራተኛ የአመት ፌቃዴ ሲጠይቅ የቅርብ አሇቃውም ስራ በማይበዯሌ መሌኩ አመቻችቶ ይሰጠዋሌ፡፡

31.1.4. ከላሊ ቦታ የስራ ሌምዴ ይዘው ሇሚቀጠሩ ሰራተኞች የዓመት ዕረፌታቸው ይዘውት በገቡት የሥራ ሌምዴ ዓመት ብዚት ሇሁሇት ተካፌል ከመነሻው ሊይ በመዯመር የዓመት ዕረፌት እንዯመነሻ ይቆጠርሇታሌ፡፡ ሇምሳላ 10 ዓመት ሌምዴ ይዝ ሇሚቀጠር ሰራተኛ ሇሁሇት ተካፌል አምስት ቀን በመነሻው ማሇትም ከ16 ሊይ ተጨምሮሇት በዴምሩ 21 የስራ ቀናት የዓመት ዕረፌቱ ይሆናሌ፡፡

31.1.5. እንዯ ፕሮግራሙና እንዯ ስራው አስፇሊጊነት የዓመት ፇቃዴ ሉተሊሇፌ ይችሊሌ፡፡

31.1.6. ዴርጅቱ ሰራተኛውን በዓመት ፇቃዴ ጊዛ ሉያሰራው ከፇሇገ ሰራተኛው ያሌተጠቀመበትን የአመት ፇቃዴ ሇላሊ ጊዛ ያስተሊሌፊሌ ወይም በገንዘብ ይቀይርሇታሌ፡፡

31.1.7. ከስራ ሲሰናበቱም ሆነ ስራ ሲሇቁ ማንኛውም ሰራተኛ ያሌተጠቀመበት የአመት እረፌትን ፇቃዴ ካሇው ዴርጅቱ በገንዘብ ሇውጦ ይሰጠዋሌ፡፡

31.1.8. የተጠራቀመ ውዜፌ የአመት እረፌት ያሇው ሰራተኛ ከሁሇት አመት በሊይ የአመት እረፌት ያሇው ከሆነ ግዳታ እንዱጠቀምበት በማስታወቂያ ይገሇጽሇታሌ፡፡ ሆኖም ግን ሳይጠቀምበት ከቀረ ያሇው እረፌት ይሰረዚሌ(ይቃጠሌበታሌ)፡፡

31.1.9. ከዙህ በፉት የአመት እረፌት ሳይጠቀሙበት ተጠራቅሞ የነበረ የአመት እረፌት ያሊቸው ሰራተኞች በቅርብ ሃሊፉው በኩሌ እረፌቱን እንዱጠቀም ይዯረጋሌ ሆኖም ሇስራው አስፇሊጊ በመሆናቸው እረፌቱን መጠቀም የማይቸለ መሆኑን የቅርብ አሇቃቸው ካመነበት ዴርጅቱ ወዯ ገንዘብ ይቀይርሊቸዋሌ፡፡

31.2. የወሉዴ ፇቃዴ

31.2.1. ማንኛውም ነፌሰጡር ሰራተኛ ሇምርመራ ሐኪም በሚያዘው መሰረት ዯመወዜ የሚከፇሌበት ፌቃዴ ይሰጣታሌ፡፡ ሆኖም ሐኪም ቤት ሇቆየችበት ጊዛ የሐኪም ማስረጃ ካሊመጣች እንዯ ቀሪ ያስቆጥራታሌ፡፡

31.2.2. ነፌሰ ጡር የሆነች ሰራተኛ እወሌዲሇሁ ብሊ ከገመተችበት ቀን በፉት መውሇጀዋ ሲዯርስ የ30 የስራ ቀናት የወሉዴ ፌቃዴ እንዱሁም ስትወሌዴ ከወሇዯችበት ቀን አንስቶ የ90 የስራ ቀናት የወሉዴ ፌቃዴ ከክፌያ ጋር ይሰጣታሌ፡፡ይህን የወሉዴ ፌቃዴ ማንኛዋም ሴት ሰራተኛ ወሌዲ ቢሞትባትም ባይሞትባትም ዕረፌቱን የማግኘት መብት አሊት፡፡ አጠቃሊይ ቅዴመ ወሉዴና ዴህረ ወሉዴ እረፌት 4 ወራት ማረፌ አሇባት፡፡

31.2.3. ሰራተኛዋ ከመውሇዶ በፉት እረፌት እንዴታገኝ ሐኪም ካዘዘ ዯመወዞን እያገኘች ታርፊሇች፡፡

31.2.4. ሰራተኛዋ ከወሇዯች ወይም መውሇዶ ሲታወቅ ዴርጅቱ 1500 ብር ይሰጣሌ፡፡ ይህ ተግባራዊ የሚሆን አንዴ ዓመትና ከዙያ በሊይ ሊገሇገለ ሰራተኛ የሚከፇሌ ይሆናሌ፡፡

31.3. የሐዘን ፇቃዴ

31.3.1. የአንዴ ሰራተኛ ባሌ ወይም ሚስት አባት ወይም እናት፤ ሌጅ፣ ወንዴም፣ እህት፣ሲሞቱበት(ሲሞቱባት) 5 ተከታታይ ቀን ከመዯበኛ ዯመወዜ ጋር የሀዘን ፇቃዴ ይሠጠዋሌ/ይሰጣታሌ፡፡ ነገር ግን መረጃ ማቅረብ አሇበት፡፡

31.3.2. አያት፣ አክስት፣ አጎት የወንዴም ሌጅ፣ የእህት ሌጅ፣ የሌጅ ሌጅ የባሌ ወይም የሚስት ወንዴም፣ የባሌ ወይም የሚስት እህት፣ ወይም የባሌ ወይም የሚስት አባትና እናት፣ የእንጀራ ሌጅ የእንጀራ አባት የእንጀራ እናት የወንዴም ሚስት የእህት ባሌ ሲሞቱበት(ሲሞቱባት) 3 ተከታታይ ቀን ከመዯበኛ ዯመወዜ ጋር የሀዘን ፇቃዴ ይሠጠዋሌ/ይሰጣታሌ፡፡ ነገር ግን መረጃ ማቅረብ አሇበት፡፡

31.3.3. ሰራተኛው ከስራ ግንኙነት በላሇው ጉዲይ ከዴርጅቱ አካባቢ ርቆ እያሇ በዴንገት ሀዘን ሲዯርስበት በራሱ ወይም በላሊ ሰው አማካኝነት ወይም በስሌክ ሇዴርጅቱ ያሳውቃሌ ፌቃዴም ይሰጠዋሌ፡፡ ነገር ግን ካሇበት ሀገር መረጃ ማቅረብ አሇበት፡፡

31.4. የሕመም ፌቃዴ

31.4.1. አንዴ ሰራተኛ በአመት እረፌት ፌቃዴ ሊይ ሳሇ ታሞ በህክምና አገሌግልት መስጫ ዴርጅት የሕመም ፌቃዴ የተሰጠው እንዯሆነ ይኸው ፌቃዴ በአመት ፌቃዴ አይታሰብም/ይራዘምሇታሌ/፡፡

31.4.2. ማንኛውም ሰራተኛ ታሞ ወዯ ዴርጅቱ ክሉኒክ ሇመሄዴ ሲጠይቅ አይከሇከሌም፡፡

31.4.3. አንዴ ሰራተኛ በህመም ምክንያት ወዯ ስራው ሇመመሇስ የማይችሌ መሆኑ በሐኪም ቦርዴ ከተረጋገጠ የጡረታ መብቱ እና ላልች አግባብ ያሊቸውን ጥቅማ ጥቅሞቹን እንዱጠበቁሇት ዴርጅቱ ዴጋፌና ክትትሌ ያዯርጋሌ፡፡

31.4.4. ከስራው ጋር ባሌተያያዘ ሕመም ቋሚ ሰራተኛ ሲታመም ከዙህ በታች ባሇው ሰንጠረዥ መሰረት ሕክምናና ዯመወዜ ያገኛሌ፡፡ነው፡፡

31.4.5. ሠራተኛው ዴኖ ወዯ ሥራው በስዴስት ወር ጊዛ ውስጥ ካሌተመሇሰና የተሰጠው ጊዛ ካሇቀ በኋሊ ዴርጅቱ ከሥራ ያሰናብተዋሌ፡፡ ከሊይ የተመሇከተው የሕክምና ዕረፌት መብት ከዓመት ወዯ አመት አይዘዋወርም፡፡ የሕክምና ጊዛ የሚታሰበው ሕመምተኛው የሕክምና ፇቃዴ ከወሰዯ ቀን ጀምሮ ነው፡፡

31.5. ሕጋዊ ግዲጅ ሇመፇፀም የሚሰጥ ፌቃዴ

31.5.1. ከፖሉስ፣ ከፌ/ቤት፣ ላሊም ሕጋዊ ስሌጣን ባሇው መስሪያ ቤት መጥሪያ ሲዯርሰው ሰራተኛው /ሰራተኛዋ/ ማስረጃውን አቅርቦ /አቅርባ/ እንዯ ቦታው ርቀት የሚያስፇሌገውን ቀን ፇቃዴ ከዯመወዜ ጋር ይሰጠዋሌ፡፡

31.6. ሌዩ ፌቃዴ

31.6.1. ሰራተኛው በአጋጣሚ ምክንያት ከስራ መዯቡ ሊይ ሇሚያስቀረው ጉዲይ በአሰሪና ሰራተኛ ጉዲይ አዋጅ ቁጥር 1156/11 አንቀጽ 83 መሰረት በክፌሌ አሇቃው በኩሌ ሇአስተዲዯር አቅርቦ ፇቃዴ ከዯመወዜ ጋር ይሰጠዋሌ፡፡

31.7. ሇሰራተኛ ማህበር ስራ የሚሰጥ ፌቃዴ

31.7.1. ሇስራ አስፇፃሚ ኮሚቴ አባሊት መዯበኛ ስብሰባ ሇማዴረግ በወር አንዴ ቀን ሲሆን አስፇሊጊ ሆኖ ሲገኝ ሇዴርጅቱ በማሳወቅ በሁሇት/2/ ሳምንት አንዴ ቀን ሇአራት/4/ ሰዓታት ዴርጅቱ ፌቃዴ ከዯመወዜ ጋር ይሰጣሌ፡፡

31.7.2. ሇሰራተኛ ማህበሩ ሉቀመንበር የማሀበሩን ስራ በቋሚነት ሰኞ፣ ረቡዕ እና አርብ ግማሽ ቀን እንዱሰራ ይፇቅዲሌ፡፡ እንዲስፇሊነቱ አንዲንዴ ጉዲዮችን ሇማስፇፀም አመራሮችን ፌቃዴ ሲጠየቅ ዴርጅቱ ፌቃዴ ይሰጣሌ፡፡

31.7.3. በሶስት/3/ ወር አንዳ በየስራ ክፌለ ሇሚገኙ የሰራተኛ ማህበር ምክር ቤት አባሊት ከስራ አስፇፃሚዎች ጋር ሇመወያየት፣ የሶስት ወር ሪፖርት ሇማሰማትና እንዯ አስፇሊጊነቱ ከዙያም ዉጪ በሆኑ አስቸኳይ ጉዲዮች ሇመወያየት የሰራተኛ ማህበሩ ከ48 ሰዓት በፉት በፅሁፌ ሲጠይቅ ዴርጅቱ ፌቃዴ ከዯመወዜ ጋር ይሰጣሌ፡፡

32. የመዴን ዋስትናና የካሳ ክፌያ

32.1. ዴርጅቱ ሇሰራተኞች ሇጠቅሊሊ በስራ ሊይ ሇሚዯርስ አዯጋና ሞት ከተቻሇ ኢንሹራንስ ይገባሌ ካሌተቻሇ በህጉ መሰረት ወጪውን ራሱ ዴርጅቱ ይሸፌናሌ፡፡ ይህ በእንዱህ እንዲሇ ሠራተኛው ከሥራ ሲወጣና ወዯ ሥራ ሲገባ ሇሚዯርስበት አዯጋ ከቤት ወዯ ስራና ከስራ ወዯ ቤት ሲሄዴ ከሰርቪስ ወርድ ወይም ወዯ ሰርቪስ ሲመጣ በ1 ሰዓት ውስጥ ያሇውን ያካትታሌ፡፡
32.2. ሠራተኛው ከቤት ወዯ ሥራው ከሥራው ወዯ ቤት ሲሄዴ በነዙህ ሰዓቶች አዯጋ በዯረሰበት ጊዛ ወዴያውኑ በቅርብ ሇሚገኘው ፖሉስ ወይም ቀበላ መስተዲዴር ወይም ቀበላ ገ/ማህበራት ማሳወቅ አሇበት፡፡ መረጃውንም በ24 ሰዓት ሇዴርጅቱ ያሳውቃሌ፡፡

32.3. ከዙህ በሊይ ሇተዘረዘሩት ሁኔታዎች ሠራተኛው የጉዲት ካሣ ሇማግኘት የሚችሇው የአዯጋው ዜርዜር ሁኔታ ከፖሉስ ጣቢያ ወይም ከቀበላ መስተዲዴር ወይም ቀበላ ገ/ማህበራት በጽሑፌ ሲረጋገጥ ነው፡፡

32.4. ከዙህ በሊይ በተጠቀሰው ሁኔታ ጉዲት የዯረሰበት ሠራተኛ ራሱ ወይም በመሌዕክተኛው ሇዴርጅቱ የሰው ኃይሌ ሌ/አስ/መምሪያ የአዯጋውን ሁኔታ በ24 ሰዓት ውስጥ ማሳወቅ አሇበት፡፡ ሆኖም የዴርጅቱ የሰው ኃይሌ ሌ/አስ/መምሪያ ቢሮ ዜግ በሚሆንበት ጊዛ አዯጋው የዯረሰ ከሆነ ቢሮው በሚከፇትበት ዕሇት ጠዋት ማሳወቅ አሇበት፡፡

33. የጉዲት ካሣ ሇማግኘት መሟሊት ያሇባቸው ግዳታዎች

33.1. ሠራተኛው ሥራውን ሲሠራ የአካሌ ጉዲት ሲዯርስበት ይህንኑ ወዱያውኑ ሇቅርብ አሇቃው ነግሮ ወዯ ዴርጅቱ ክሉኒክ ወይም አዱስ አበባ ማ/ጽ/ቤት ከሆነ ወዯ መንግስት ሆስፒታሌ ወይም ጤና ጥበቃ ሄድ መታከም አሇበት፡፡

33.2. በሠራተኛው ሊይ የዯረሰበትን ጉዲት የክፌለ አሇቃ በ24 ስዓት ውስጥ ሪፖርት አዘጋጅቶ ምስክሮች ካለ አስመስክሮ ከላለም አሇመኖራቸውን ገሌጾ ሇዴርጅቱ ሀኪም መስጠት አሇበት፡፡

33.3. የሰው ኃይሌ ሌማትና አስተዲዯር መምሪያ የጉዲቱ ካሣ የሚያስጠይቅ ከሆነ የሀኪም ሪፖርት በዯረሰው በ24 ስዓት ሇኢንሹራንስ ዴርጅት በተገቢው ፍርም ሊይ አዯጋውን ሞሌቶ መሊክ አሇበት፡፡

33.4. የሰው ኃይሌ ሌማትና አስተዲዯር መምሪያ ጉዲዩን ተከታትል ሇክፌያ አፇፃፀም ዯረጃ ሲዯርስ አስፇሊጊውን ሰነዴ አሟሌቶ ሇፊይናንስ መምሪያ ያስተሊሌፊሌ፡፡

33.5. በስራ ሊይ አዯጋ ዯርሶባቸው በአንዴ ዓመት ጊዛ ውስጥ በጡረታ ከሥራ ሇሚገሇሌ ሠራተኛ የኢንሹራንስ ክፌያ እንዯተጠበቀ ሆኖ የሰራተኛውን የስራ ዋስትና ግምት ዉስጥ በማስገባት ዴርጅቱ የ 3 ወር ዯመወዜ ዴጎማ ይሰጣሌ፡፡

33.6. በዴርጅቱ ውስጥ ከአምስት ዓምት በሊይ ከሰራ ከስራ ጋር ባሌተያያዘ አዯጋ ወይም ህመም በሀኪም ቦርዴ በጡሮታ ሇሚገሇሌ ሠራተኛ የሰራተኛውን የስራ ዋስትና ግምት ዉስጥ በማስገባት ዴርጅቱ የ6 ወር ዯመወዜ ዴጎማ ይሰጣሌ።

34. ጡረታ

34.1. የዴርጅቱ ሠራተኞች በጡረታ አበሌ አከፊፇሌ የጡረታ አዋጅ የተጠቀሰውን ሁኔታ አሟሌቶ ከተገኘ የጡረታ መብቱ የተጠበቀ ነው፡፡

34.2. ማንኛውም ሰራተኛ ሲቀጠር የጡረታ ቅጽ ይሞሊሌ፣የጡረታ መሇያ ቁጥር ይገሇጽሇታሌ፡፡ ዴርጅቱ በሕግ የተዯነገገውን የጡረታ መዋጮ 11% በመቶ ሲከፌሌ ሰራተኛ ዯግሞ 7% (ሰባት በመቶ) ይከፌሊለ፡፡ የጡረታ መዋጮ የሚቋረጠው ሰራተኛው ከዴርጅቱ ጋር ያሇው ውሌ ሲቋረጥ ነው፡፡

34.3. 60 ቀናት ያሇፇው ሰራተኛ ጡረታ በሚወጣበት ወቅት በአሰሪና ሰራተኛ አዋጅ ቁጥር
1156/11 ጡረታ የማግኘት መብት አሇው፡፡ በዙህ የህብረት ስምምነት የተጠቀሱትን ማንኛውንም ጥቅም ጡረታ ከመውጣቱ በፉት ማግኘት የሚገባውን ከ2 ዓመት ያሌበሇጠ የአመት እረፌት ቀሪ ዯመወዜ እና ከአምስት ዓመት በሊይ ሊገሇገሇ የአገሌግልት ክፌያ ይከፇሇዋሌ፡፡

34.4. ጡረታ የተመዯበ ሰራተኛው የጡረታ መቀበያ ዯብተራቸው ዴርጅቱ ተፃጽፍ በወቅቱ እንዱያገኙ ያዯርጋሌ እንዱሁም ጡረታ ሇሚወጡ ሰራተኛ ጡረታ ከመውጣቱ 6 ወር በፉት ዴርጅቱ ማሳወቅ አሇበት፡፡

34.5. የአዯጋ ኢንሹራንስ ክፌያ ማግኘት የጡረታ መብት ጥቅም አያስቀርም፡፡

34.6. የጡረታ ዯብተርና መታወቂያ በጡረተኛው ሰራተኛ እጅ ዴርጅቱ እስከሚሰጠው ጊዛ ዴረስ በኮንትራት ስራ ቀጥሮ ሉያሰራዉ ይችሊሌ፡፡

ክፌሌ አምስት

35. የመዜናኛ አገሌግልት

35.1. መዜናኛ

በዴርጅቱ እና በሠረተኞች መካከሌ ያሇዉን ግንኙት ይባሌጥ ሇማጠናከር በዓመት አንዴ ጊዛ ሰራተኛው በዴርጅቱ ግቢ ውስጥ ፕሮግራም በማዘጋጀት ኢንዱዜናኑ ያዯርጋሌ፡፡ አፇፃፀሙን በተመሇከተ ዴርጅቱና ሰራተኛ ማህበሩ በጋራ በመወያየትና በማመቻቸት ተፇፃሚ ያዯርጉታሌ፡፡

35.2. ስፖርት

ዴርጅቱና ሰራተኛ ማህበሩ በጋራ በመወያየት ሇሰራተኞች የሰውነት ማጎሌበቻና ሇአእምሮ ማነቃቂያ እንዯ አስፇሊጊነቱ አቅም በፇቀዯ መጠን ያሟሊሌ፡፡

35.3. ጉብኝት

ዴርጅቱ የተመረጡ ሰራተኞች በሚያቅዯው የትምህርት የሙያ ማሻሻያ ፕሮግራም አማካይነት ስራን በማይበዯሌበት መንገዴ ተመሳሳይ ዴርጅቶችን ሇመጎብኘት፣ የአሰራር
ዘዳዎችን ሇመቅሰም እንዱችለ ዴርጅቱና ሰራተኛ ማህበሩ ተፇፃሚ ያዯርጋለ፡፡ ሆኖም የጉብኝት ሰዓትና የጎብኚዎች ቁጥር ሇሁሇቱም ዴርጅቶች በሚያመች ሁኔታ ይሆናሌ፡፡

36. አበሌ

36.1. ዴርጅቱ ሇዴርጅቱ ሰራተኞች እንዯየ ኃሊፉነትና የስራ ጸባይ የመጓጓዣ አበሌና የበረሃ አበሌ ይከፌሊሌ፡፡

36.1.1. ከጧቱ 12፡00 ሰዓት በፉት ከዴርጅቱ የሄዯና ከጧቱ 2፡00 ሰዓት በኃሊ ከሄዯበት አካባቢ ወዯ ዴርጅቱ ከተመሇሰ ሇቁርስ ብቻ ይከፇሇዋሌ፡፡

36.1.2. ከቀኑ ከ5፡00 ሰዓት በፉት ዴርጅቱን ሇቆ ሇስራ ከሄዯና ከቀኑ 7፡30 ሰዓት በኋሊ ከሄዯበት ወዯ ዴርጅቱ(ወዯ ቤቱ) ከተመሇሰ ሇምሳ ብቻ ይከፇሇዋሌ፡፡

36.1.3. ከምሽቱ 12፡00 ሰዓት በፉት ዴርጅቱን ሇቆ ሇስራ ከሄዯና ከምሽቱ 3፡00 ሰዓት በኃሊ ከሄዯበት ወዯ ዴርጅቱ ከተመሇሰ የእራት ብቻ ይከፇሇዋሌ፡፡

36.1.4. አዲር ሇመኝታ እንዯቆየበት ጊዛ በተወሰነሇት አበሌ መሰረት ተሰሌቶ ይከፇሇዋሌ፡፡

36.1.5. የቀን ውል አበሌ እና የበረሃ ውል አበሌን በተመሇከተ ዴርጅቱ በሚያወጣው መመሪያ መሰረት የሚከፇሇው ይሆናሌ፡፡

36.2. ሇገንዘብ ቆጣሪ መጠባበቂያ አበሌ

36.2.1. ሇዴርጅቱ ካሸር መጠባበቂያ አበሌ በየወሩ ሇጉዴሇት ተብል 500ብር(አምሰት መቶ ብር) ይከፇሊታሌ፡፡

37. ቦነስና የማትጊያ ክፌያ

37.1. ቦነስ

37.1.1. ቦነስ ማሇት በአነስተኛ ወጪ ከፌተኛ ምርትና ሽያጭ በጋራ ሲገኝ በበጀት አመቱ መጨረሻ ዴርጅቱ ትርፊማ ሲሆን ሇሰራተኞች ሞራሌ መጠበቂያ ማነቃቂያ ማበረታቻ የሚሰጥ የዯመወዜ ጉርሻ ክፌያ ነው፡፡

37.2. የቦነስ ክፌያ አሊማው

37.2.1. በዴርጅቱ መሌካም ስነምግባር፣ቅን፣ ታታሪና ትጉህ የሆኑ በስራ አፇፃፀማቸው የሊቀ ውጤት የሚያስመዘግቡ ሰራተኞችን ሇመጠበቅ፣ ሇማነቃቃት፣ ሇማበረታታትና ሇማፌራት፣ በዴርጅቱ ውስጥ ጤናማ የሥራ ውዴዴር ባህሌን ሇማጎሌበት እንዱያስችሌ ሇሰራተኞች ውጤት ተኮር የስራ አፇፃፀም ውጤትን መሰረት ያዯረገ ቦነስ ይሰጣሌ፡፡

37.3. የቦነስ አከፊፇሌ መስፇርት

37.3.1. ሇአመታዊ ቦነስ የሚያበቃው ከዴርጅቱ የምርት እቅዴ በበጀት ዓመቱ 75% እና ከዙያ በሊይ ሲያሳካ ሲሆን፤የሠራተኛው የስራ አፇፃፀምም 75% እና ከዙያ በሊይ ሲሆን ይሆናሌ፡፡

37.3.2. ቦነስ ሉያገኝ የሚችሌ ሰራተኛ በዴርጅቱ ውስጥ በበጀት ዓመቱ አንዴ ዓመትና ከዙያ በሊይ ያገሇገሇ ሰራተኛ ብቻ ሲሆን፤ በዓመት ውስጥ ከስራ ገበታው ሊይ ከ30 ቀናት ከዓመት ዕረፌት፤ አዯጋና ወሉዴ ፌቃዴ ውጪ የቀረ የሆነ ሰራተኛ የሥራ አፇፃፀም ምዘናው ሇቦነስ የሚያበቃው ከሆነ ያሌሰራባቸው ቀናቶች ተቆጥረው ተቀንሶ ይከፇሇዋሌ፡፡ ይህም በአመት ውስጥ ባለት የስራ ቀናት ውስጥ በስራ ገበታው ሊይ ያሌተገኘበት ቀን ተቀናሽ ሆኖ ይከፇሇዋሌ ማሇት ነው፡፡

37.3.3. ከስራ የሚያሰናብት ተግባር ፇፅሞ በዱሲፕሉን ኮሚቴ የውሳኔ ሐሳብ ተቀባይነት በማግኘቱ ምህረት የተዯረገሇት ሰራተኛ የበጀት ዓመቱን ቦነስ አያገኝም፡፡

37.3.4. በዙህ ህብረት ስምምነት ውስጥ በተሇያዩ አንቀፆች ሊይ ቦነስ የማያሰጥ ተብል በተገሇፁ ምክንያች የተካተቱ ሰራተኞች አያገኙም፡፡

37.3.5. የሰራተኛው አመታዊ የስራ ቀን ሳምንታዊና በዓሊት ተቀንሶ 300 ቀን ነው፡፡

37.3.6. የቦነስ አከፊፇሌ ስላቱም ከዙህ እንዯሚከተሇው ይሆናሌ፡-

ሀ) ዴርጅቱ ከዓመታዊ ዕቅዴ ውሰጥ ከ75%-80% አፇፃፀም ካሳካ
ሰራተኛው የአንዴ ወር ዯመወዜ X (ሇዓመታዊ የስራ ቀን - ሰራተኛው በተ.ቁ 37.3.2 ውጪ በስራ ሊይ ያሇተገኘበት ቀን) +2000
ሇዓመታዊ የስራ ቀን

ሇ) ዴርጅቱ ከዓመታዊ ዕቅዴ ውሰጥ ከ81%-90% አፇፃፀም ካሳካ
ሰራተኛው የሁሇት ወር ዯመወዜ X (ሇዓመታዊ የስራ ቀን - ሰራተኛው በተ.ቁ 37.3.2 ውጪ በስራ ሊይ ያሇተገኘበት ቀን) +3000
ሇዓመታዊ የስራ ቀን

ሐ) ዴርጅቱ ከዓመታዊ ዕቅዴ ውሰጥ ከ90% በሊይ አፇፃፀም ካሳካ
ሰራተኛው የሶስት ወር ዯመወዜ X (ሇዓመታዊ የስራ ቀን - ሰራተኛው በተ.ቁ 37.3.2 ውጪ በስራ ሊይ ያሇተገኘበት ቀን) +4500
ሇዓመታዊ የስራ ቀን

ይሰጣሌ፡፡

ሇምሳላ፡- ያሌተጣራ የወር ዯመወዘ 2698ብር ሇሆነ ሰራተኛ የዴርጅቱ የምርት አፇጻጸም 75 ከመቶ ቢሆን፣ የሰራተኛው አፇጻጸም 75 ከመቶ፣ የሰራተኛው የስራ ቀን 300፣ ሰራተኛው በተ.ቁ 37.3.2 ውጪ በስራ ሊይ ያሌተገኘበት 20 ቀናት ቢሆን የሚያገኘው የቦነስ መጠን ስላትም፤

2698ብርx(300-20)/300+2000ብር= 4518.13ብር ይሆናሌ፡፡

37.4. የአቴንዲንስ ቦነስ አከፊፇሌ

37.4.1. ዴርጅቱ በወሩ ውስጥ ያለትን የስራ ቀናት ያሇምንም ቀሪ(26 የስራ ቀናት ሇሰራ) ሰራተኛ እየከፇሇ ያሇውን የ300 ብር(ሶስት መቶ ብር) የአቴንዲንስ ቦነስ ክፌያ ተፇጻሚነቱን ያስቀጥሊሌ፡፡ በወር ውስጥ 25 ቀን (ሃያ አምስት ቀን) ሇሰራ ሰራተኛ ዯግሞ 150ብር(አንዴ መቶ ሃምሳ ብር) ክፌያ ተፇጻሚ ያዯርጋሌ፡፡ ነገር ግን ይህ ክፌያ የስራ መሪን አያካትትም፡፡

37.4.2. መነሻው የአቴንዲንስ ቦነስ እንዯተጠበቀ ሆኖ አንዴ ሰራተኛ ሇተከታታይ ሶስት(3) ወራት ያህሌ በመስራት ሶስት መቶ(300ብር) የአቴንዲንስ ቦነስ ሇሚያገኝ ሰራተኛ በዙሁ ሶስተኛው ወር ሊይ ሶስት መቶ(300ብር) ተጨምሮሇት ስዴስት መቶ(600ብር) ያገኛሌ፡፡

37.5. የማበረታቻ ክፌያ አፇጻጸምና ውሳኔ አሰጣጥ

በስራቸው የሊቀ ውጤት በማስመዜገብ፣ ሇዴርጅቱ ከፌተኛ ጠቀሜታ ያሇው ወይም የተሳካ የአሰራር ስርዓት ሇመዘርጋት የሚያስችሌ ሐሳብ በማቅረብ የተሇየና ከፌተኛ አስተዋጽዖ ሇሚያበረክቱ ወይም ዴርጅቱን ሇከፌተኛ ወጪ የሚዲርጉ ሁኔታዎችን በመከሊከሌ ማሇትም ስራው በውጪ አካሌ ቢሰራ ዴርጅቱን ሇከፌተኛ ወጪ የሚዲርጉ ተግባራትን በአነስተኛ ወጪ በራሳቸው ተነሳሽነትና ፇጠራ ሇሚያከናውኑ ሰራተኞች፣

(ሀ) ከሁለም በሊይ የሰው ሌጅ የተሰጠውን ሃሊፉነት በአግባቡ መወጣቱን በሚመሇከተው አካሌ ዘንዴ መመስገን ወይም ውጤቱ መታወቁ ትሌቅ ዋጋ ያሇው ሆኖ ሇቀጣይና ሇበሇጠ ውጤታማነት የሚያበረታታ በመሆኑ በማንኛውም ዯረጃ የተሻሇ ወይም ሇየት ያሇ ዯረጃ አስተዋጽኦ የሚያዯርጉ ሰራተኞች ከሀሊፉዎቻቸው በየወቅቱ ከቃሌ እስከ ጽሁፌ የሚዯርሰ ምስጋና እንዱዯርሳቸው ይዯረጋሌ፡፡

(ሇ)የማበረታታት ስርዓት በፉዯሌ « ሀ » ሊይ ከተመሇከተው እንዱጀምር የሚዯረግ ሆኖ ቀጣይና የበሇጠ ውጤታማነትን የሚያስመዘግቡ ሰራተኞች የተሇየ የማበረታቻ ሽሌማት በስራ ዘርፌ በቡዴንና በተናጥሌ እንዱያገኙ የሚዯረግበት ስርአት ይዘረጋሌ፡፡

(ሐ) ያሇምንም ክስ ወይም አዯጋ የዴርጅቱን መኪና ሇሁሇት ዓመታት ያሽከረከረ የዴርጅቱ ሾፇር እስከ 5,000 ብር ዴረስ ተሸሊሚ ይሆናሌ፡፡

(መ)የሽሌማት አይነትና መጠን በዴርጅቱ ዋና ስራ አስኪያጅ በሚወከሇው የሚወሰን ይሆናሌ፡፡

37.5.1. ሌዩ የማበረታቻ ሽሌማት የሚመረጡ ስሇ ሰራተኞች የሚገሌጽ ዜርዜር መረጃዎች በሚከተለት መንገዴ ይጠናቀራሌ፡-

(ሀ) የበጀት አመት የተቀናጀ የስራ አፇጻጸም፣ እቅዴና ስርዓት በቡዴንና በተናጠሌ ተቀርጾ ተግባራዊ ከመዯረጉ በፉት ከፌተኛ ግምት የሚሰጣቸው ስራዎችን ወይም የእሇት ተእሇት ክትትሌ የሚሹና የዴርጅቱን ስራ ሉያስተጓጉለ የሚችለ ወይም የኢንደስትሪ ሰሊምን ሉያናጉ የሚችለ ወይም ቁሌፌ ስራዎች ተብሇው የሚታሰቡ ተግባራት እንዱሁም በየትኛውም ዯረጃ ቁሌፌ ተግባራት ባይሆኑም በእቅዴ ዯረጃ ተይዘው ሉከናወኑ የታሰቡ ስራዎችን በተቀረጸው የጊዛ ሰላዲ ጥራቱን በጠበቀ ሁኔታ ወይም ከታቀዯው የጊዛ ሰላዲ ባነሰ ጊዛ ውስጥ በመፇጸም ወይም በማስፇጸም የሊቀ ውጤት የሚያስመዘግቡ ሰራተኞች አፇጻጸም ከስራው እቅዴ ይዘት፣ ከተፇጸመበት ጊዛ፣ከተከናወነው ስራ ይዘትና ጥራት አኳያ በቅርብ ሃሊፉዎች ክትትሌ እየተዯረገ ይገመገማሌ፡፡ የአፇጻጸም ሪኮርዴ ተመዜግቦ ይያዚሌ፡፡

(ሇ) በሂዯት የተሰበሰበው የየእየሇቱ ሪኮርዴ ተጠናቅሮ በአመት ሁሇት ጊዛ ወይም በየስዴስት ወሩ የእያንዲንደ ሰራተኛ የስራ አፇጻጸምና ያስመዘገበው አበረታች ወይም የሊቀ ውጤት መግሇጫ መረጃዎች፣የቃሌም ሆነ የጽሁፌ ምስጋናዎች፣ ካለ በማያያዜና በማብራሪያ በማስዯገፌ የቅርብ ሃሊፉዎቹ ከተቀናጀ የስራ አፇጻጸም ግምገማ ውጤት ጋር ሇሰው ሃብት ቡዴን መሪ ያስተሊሌፊለ፡፡

(ሐ) በበጀት ዓመቱ መጨረሻ ሩብ(አራተኛ ሩብ አመት) ዓመት እነዙህን መረጃዎች(የሥራ አፇፃፀምና ሌዩ ሌዩ አስተዋፅኦችን)የሚያመሇክቱ መረጃዎችን በማጠናቀር በተናጠሌ ወይም በቡዴን ሇተሇየ ማበረታቻ ሽሌማት የሚታጩበት ዜርዜር በማዘጋጀት መረጃ በማጠናቀር የሰው ሀብትና አስተዲዯር መምሪያ፣የምርት እቅዴ ምርት ስራ አስኪያጅ ወይም ተወካይ በጋራ ከመሰረታዊ ሰራተኛ ማህበሩ ተዋካዮችና ከዕጩዎቹ የቅርብ ሃሊፉዎች ጋር በመመካከርና እንዱሁም ተጨማሪ ግብዓት(አስተያየት በማሰባሰብ ጭምር) በማካተት በተናጠሌና በቡዴን የሚሸሇሙትን ሇይቶ የውሳኔ ሀሳብ ሇዋና ስራ አስኪያጁ ያቀርባሌ፡፡

(መ)ዋና ስራ አስኪያጅ በቀረበሇት የውሳኔ ሀሳብ መነሻነት ሽሌማት ሇሚገባቸው ስሇሚሰጠው የሽሌማት ዓይነትና መጠን ውሳኔ ይሰጣለ፡፡

(ሠ) ዋና ስራ አስኪጅ በሚሰጡት ውሳኔ ዘሪያ በማንኛውም አቅጣጫ ሇውሳኔ ይረደኛሌ ያለትን አማራጭ ተጠቅመው የሀሳብ እገዚ የሚያዯርጉ አካሊትን ሉያማክሩ ወይም ሀሳብ ሉጠይቁ ይችሊለ፡፡

(ረ)በሽሌማት መሌክ ማትጊያ ወይም ማበረታቻ የሚያገኙ ሰራተኞች የዴርጅቱ ዓመታዊ የስራ አፇፃፀም ሪፖርት ሇመሊው ሰራተኛ በሚቀርብበት እሇት በሰራተኛው ፉት እንዱሰጥ ይዯረጋሌ፡፡

(ሰ) የወጪው ግምትና የተሸሊሚዎች አሃዜ እንዯ ሁኔታው እየታየ ከሰው ሀብትና አስተዲዯር መምሪያ በጀት ውስጥ እንዱካተት ይዯረጋሌ፡፡

የብዴርና ቁጠባ አገሌግልት

37.6. ዴርጅቱ የብዴርና ቁጠባ አገሌግልት ሇመስጠት እንዱችሌ ሇሰራተኛዉ የሚሰጠዉ የብዴር አገሌግልት የዴርጅቱ የሰዉ ኃይሌ ሌማት መምሪያና ሰራተኛ ማህበሩ አጥንተዉ በሚያዘጋጁትና የዴርጅቱ ዋና ስራ አስኪያጅ በሚያፀዴቀዉ የአሰራር ፕሮግራም መሰረት ተፇጻሚ ይሆናሌ፡፡ ተግባራዊነቱም ሰራተኛ ማህበሩና የሰዉ ኃይሌ ሌማት አስተዲዯር መምሪያ ስራ አስኪያጅ በመወያየት በሚያቋቁሙት የብዴር ኮሚቴ አማካኝነት የሚከናወን ይሆናሌ፡፡ ኮሚቴዉ የማይሟሊ ከሆነ የኮሚቴዉ ሰብሳቢ ወይም የሚወከሇዉ የሰራተኛ ማህበሩ ሉቀመንበርና የሰዉ ኃይሌ ሌማት መምሪያ ስራ አስኪያጅ ጋር በመነጋገር የብዴር አገሌግልቱ ይሰጣሌ፡፡

37.7. ዴርጅቱ በዴርጅቱ ግቢ ውሰጥ ሇሚቋቋመው የብዴርና ቁጠባ ተቋም በአንዴ አመት ጊዛ ውስጥ ተመሊሽ የሚዯረግ 200,000 ብር (ሁሇት መቶ ሺህ ብር) ሇብዴርና ቁጠባ ተቋሙ ያበዴራሌ፡፡

37.8. በዴርጅቱ ቅጥር ግቢ ዉስጥ ሇሚቋቋሙት ብዴርና ቁጠባና የሸማቾች የህብረት ስራ ማህበር ዴርጅቱ አስፇሊጊዉን እገዚ ያዯርጋሌ፡፡

37.9. በዴርጅቱ ውስጥ አምስት አመትና ከዙያ በሊይ ሊገሇገሇ ሰራተኛ ከአንዴ ወር እስከ ሁሇት ወር ዯመወዘን ዴርጅቱ ያሇወሇዴ በስዴስት ወር የሚከፇሌ ሇሰራተኛው ያበዴራሌ፡፡ ሇዙህም አሳማኝ ምክንያታዊ ችግር ሇክፌሌ ሃሊፉው፣ሇሰራተኛ ማህበሩና ሇሰው ሃብት አስተዲዯር ሊቀረበ ሰራተኛ ቅዴሚያ ይሰጠዋሌ፡፡ ነገር ግን በዴርጅቱ ውስጥ ከአምስት አመት በታች ያገሇገሇ ሰራተኛ ችግር ቢገጥመውና የብዴር አገሌግልት ቢጠይቅ ከአምስት አመት በሊይ ያገሇገሇና ያገሌግልት ክፌያው ተበዲሪው ከሚበዯረው ገንዘብ መጠን በሊይ የሆነ የዴርጅቱን ሰራተኛ ዋስ ካቀረበ በስዴስት ወር የሚከፇሌ የሁሇት ወር ዯመወዘን በብዴር መሌክ ይሰጠዋሌ፡፡

38. የምርት ተጠቃሚ ስሇመሆን

38.1. ዴርጅቱ ሇሰራተኞች በየአመቱ የተቋቋመበትን ቀን ምክንያት በማዴረግ የፍጣ ወይም የአንሶሊ ይሰጣሌ፡፡ ነገር ግን በወቅቱ እነዙህን ምርቶች መስጠት ካሌቻሇ በምትኩ ገንዘብ ሉሰጥ ይችሊሌ፡፡ ስጦታውን በተመሇከተ በወቅቱ የሰራተኛ ማህበሩ ከዴርጅቱ ጋር በመመካከር ስሇሚሰጠው ቁስም ሆነ መጠኑን ይወስናለ፡፡

39. የሰራተኛው የስራ አፇጻጸም ምዘና

39.1. ዴርጅቱ በአመት ሁሇት ጊዛ በየስዴስት ወር ማሇትም በታህሳስና ሰኔ ወር የሰራተኛውን የስራ አፇፃፀም ሞሌቶ ያስቀምጣሌ፡፡

39.2. የሰራተኛው ውጤት በቅጽ በመሙሊት ከሰራተኛው የግሌ ማህዯር ጋር አያይዝ የሰው ሃይሌ አስተዲዯር ያስቀምጣሌ፡፡ ውጤቱንም በተመሇከተ ሇሰራተኛው ቅጹን በሞሊ የቅርብ ኃሊፉ በጥንቃቄና በሐቅ መሙሊት አሇባቸው፡፡

39.3. የስራ አፇፃፀም ሪፖርት አባሪ “ሀ ” በመጨረሻው ገፅ ሊይ ይገኛሌ በስራ መዯቦች የሚሞሊ ሲሆን ቅጾቹ በሰራተኛው የቅርብ ኃሊፉ በጥንቃቄና በሐቅ በመሙሊት አሇባቸው፡፡

39.4. ተገምጋሚው ሰራተኛ በግምገማ ፍርሙ ሊይ ፉርማውን ካሊስቀመጠ የተገመገመው ግምገማ ተቀባይነት የሇውም ፡፡ሆኖም ተገምጋሚው አስተያየቱን ሰጥቶ የመፇረም ግዳታ አሇበት፡፡

40. ዯመወዜ ጭማሪ

40.1. ዴርጅቱ አመታዊ የዯመወዜ ጭማሪን በተመሇከሇተ በበጀት አመቱ መጨረሻ ሊይ ያሇውን የዋጋ ንረት ታሳቢ ባዯረገ መሌኩ ሇሰራተኛው የዯመወዜ ጭማሪ ያዯርጋሌ፡፡ ይሄም የዯመወዜ ጭማሪ ዴርጅቱና ተራተኛውን ተጠቃሚ የሚያዯርግ እርንዱሆን ሰራተኛ ማህበሩን ያሳትፊሌ፡፡ በተጨማሪም ዴርጅቱ አመታዊ የዯመወዜ ጭማሪ ሇማዴረግ እያንዲንደ የስራ ክፌሌ የሰራተኛውን የስራ አፇጻጸም ግምገማ በአመት ሁሇት ጊዛ በተገመገመው ውጤት መሰረት ተፇጻሚ ይሆናሌ

40.2. አመታዊ ዯመወዜ ጭማሪ የማይመሇከታቸው ሰራተኞች፡-

ሀ.በበጀት ዓመቱ መጨረሻ ዴረስ 6 ወር ያሊገሇገሇ አዱስ ተቀጣሪ ሰራተኛ፤

ሇ.በዱሲፕሉን ግዴፇት ከስራ የሚያሰናብት ጥፊት አጥፌቶ በዱሲፕሉን ኮሚቴው ምህረት የተዯረገሇት ሇስዴስት ወር ያህሌ አያገኝም፤

ሐ. አመታዊ የሥራ አፇፃፀም ነጥባቸው ከ60 በታች የሆኑ ሰራተኞች፤

መ. በዓመት ውስጥ ከ12 ቀናት በሊይ ያሇምንም ፌቃዴ ከስራ ገበታቸው ቀሪ የሆኑ ሰራተኞች፡፡

ሠ. በዙህ ህብረት ስምምነት ውስጥ በተሇያዩ አንቀፆች ሊይ የዯመወዜ ጭማሪ የማያሰጥ ተብል በተገሇፁ ምክንያች የተካተቱ ሰራተኞችአያገኙም፡፡

41. በተጠባባቂነት፣ በስራ ውክሌናና በተተኪነት ስሇመመዯብ

41.1. ተተኪ ሰራተኛ የሚመዯበው የህ/ስምምነቱን እስካሌተቃረነ ዴረስ ነው፡፡

41.2. አንዴ የስራ መዯብ ክፌት ቢሆንና ቋሚ ሰራተኛ እስከሚመዯብ ወይም ጊዙያዊ ሰራተኛ በቦታው መመዯብ የማይችሌበት ወይም አስፇሊጊ በማይሆንበት ጊዛ ዴርጅቱ ይመዴባሌ፡፡

41.3. አንዴ ሰራተኛ በተወሰነ ጊዛ በስራ ጉዲይ በህመም በአመት እረፌትና በመሳሰለት ምክንያት ከስራ ገበታው ሲሇይ የስራ መዯቡን ሇመሸፇን ነው፡፡

41.4. በተተኪነት የሚመዯብ ሰራተኛ በክፌት ቦታው ተመጣጣኝ ችልታና የስራ ሌምዴ ያሇው መሆኑ መረጋገጥ አሇበት፡፤እንዱህ አይነት ሰራተኛ የማይገኝ ከሆነ ወይም ሰራተኛ መመዯብ አስፇሊጊ ካሌሆነ የስራ መዯብ የሚገኝበት ኃሊፉ ስራውን ዯርቦ እንዱሰራ ይዯረጋሌ፡፡

41.5. ተተኪ ሰራተኛ የሚመዯበው የዴርጅቱ ዋና ስራ አስኪያጅ በማስፇቀዴ ሆኖ ሇተተኪው በዯብዲቤ ይገሇፃሌ፡፡

41.6. በተተኪነት ሇተመዯበው ሰራተኛ የተተኪነት አበሌ የሚከፇሌ በዯረጃ የሚበሌጠውን ሰራተኛ የበሊይ ኃሊፉነት ስራ ተክቶ ሲሰራ ብቻ ነው፡፡

41.7. የተተኪነት አበሌ የሚከፇሇው በተከታታይ 15 ቀናት እና ከዙያ በሊይ ሲስራ ነው፡፡ ይህ የጊዛ ገዯብ ሇገንዘብ ያዥና ሇመጋዘን የሚከፇሌ መጠባበቂያ ገንዘብ ሊይ ተፇፃሚነት የሇውም፡፡

41.8. በተተኪነት የተመዯበ ሰራተኛ የተተኪነት አበሌ በየወሩ ከዯመወዜ ጋር ይከፇሇዋሌ፡፡ የአበሌ መጠን የዯመወዘን 25% ሲሆን ከብር 5000 መብሇጥ የሇበትም፡፡

41.9. የተተኪነት ጊዛውም 6 ወር መብሇጥ የሇበትም፡፡ ሆኖም አስገዲጅ ሁኔታ ካጋጠመ የስራ አመራርን በማስፇቀዴ ጊዛውን ማራዘም ይቻሊሌ፡፡
በተተኪ/በዉክሌና/ የሚሰሩ የስራ መዯቦች

41.10. ይህ እንዯተጠበቀ ሆኖ ቀሪ የስራ ክፌልች ኃሊፉዎች በዴርጅቱ መዋቅር መሰረት መምሪያዎችን በተተኪነት የሚመራው ከመምሪያ ኃሊፉው ቀጥል ያሇው ኃሊፉ ይሆናሌ፡፡

42. የሰራተኛ ማህበር አባሌነት

የሰራተኛ ማህበር አባሌ የማይሆን

ሀ. ዋና ስራ አስኪያጅ

ሇ. ምክትሌ ዋና ስራ አስኪያጅ

ሐ. የመምሪያ ስራ አስኪያጅ

መ. የዴርጅቱ የሕግ ባሇሙያ

42.1. የሰራተኛ ማህበር አባሌ የሚሆኑ
በዙህ አንቀጽ በተራ ቁጥር 42 ስር ከተጠቀሱት ሰራተኞች በስተቀር በዴርጅቱ ውስጥ በዯመወዜ ተቀጥሮ የአእምሮም ሆነ የጉሌበት አገሌግልት የሚሰጥ ሰራተኛ በገዚ ፌቃዴ የማህበሩ አባሌ ሉሆን ይችሊሌ፡፡

43. የህብረት ስምምነቱን ስሇማሻሻሌ

43.1. በዙህ ህብረት ስምምነት ውስጥ የተጠቀሰውን አንቀጽ ሇማሻሻሌ ሇመቀነስ ወይም ሇመጨመር ከሁሇቱ ወገን አንዯኛው ሰራተኛና ማህበራዊ ጉዲይን በፅሁፌ ሲጠይቅ ማሻሻሌ ወይም እርማቱ በሁለም ወገን በፉርማ ከፀዯቀ በኃሊ በሰራተኛና ማህበራዊ ጉዲይ ሚኒስቴር መመዜገብ አሇበት፡፡

44. ሕብረት ስምምነቱ ፀንቶ የሚቆይበት ጊዛና የመሸጋገሪያ ዯንብ

44.1. የህብረት ስምምነቱ ሰራተኛና ማህበራዊ ጉዲይ ፀዴቆ ከተመዘገበበት ወር መጀመሪያ ቀን አንስቶ ሇ 3 አመት የፀና ይሆናሌ፡፡

44.2. በአንቀጽ 44.1 የተጠቀሰው ዘመን ከማሇቁ 120 ቀናት አስቀዴሞ አዱስ ዴርዴር ሇማዴረግ ያሰበ መሆኑን አንዴ ወገን ሇላሊው በፁሁፌ ያስታውቃሌ፡፡ ተጠያቂው ወገን ሇአዱሱ የህ/ስምምነት ተዘጋጅቶ በ5 ቀናት ውስጥ ያቀርባሌ፡፡ የህ/ስምምነቱ ተጠናቆ ከተፇረመ በኋሊ ዴርጅቱ በአመቺ መንገዴ ጉዲዩ ሇሚመሇከታቸው መ/ቤቶች ሇማህበሩ ሇእያንዲንደ ሰራተኞች ይሰጣሌ፡፡ ነገር ግን ዴርዴሩ በ120 ቀናት ውስጥ ካሊሇቀ አዱሱ የህብረት ስምምነት ሰነዴ እስኪያሌቅ ዴረስ ይህ የህብረት ስምምነት ሰነዴ አገሌግልት የሚሰጥ ይሆናሌ፡፡

45. አባሪዎች፡-

አባሪ "ሀ" የስራ አፇፃፀም ምዘና ቅፅ

አባሪ "ሇ" የሥነስርዓት ጉዴሇቶችና እርምጃዎች

አባሪ "ሐ" የአዯጋ መከሊከያና የሥራ ሌብስ

46. ተዯራዲሪ ወገኖችና ዋና ጸሐፉ

ስሇ ህብረት ስምምነት ተዯራዲሪ ወገኖች በኤም ኤን ኤስ ማኑፊክቸሪንግ ኃ/የተ የግሌ ዴርጅት መሰረታዊ ሰራተኛ ማህበርና በኤም ኤን ኤስ ማኑፊክቸሪንግ ኃ/የተ የግሌ ዴርጅት ሲሆኑ ይህንን የህብረት ስምምነት በማዴረግ ዴርጅቱና ማህበሩ መስማማታቸዉን ዚሬ ______________ ዓ.ም ከዙህ በታች በሰፇረው ፉርማቸው አረጋግጠዋሌ፡፡

አ ባ ሪ “ሀ ” የ ስ ራ መመዘ ኛ ቅፅ

1. ሇማንኛውም የመመዘኛ መስፇርት 1 ወይም 5 ነጥብ ከተሠጠ ሇም እንዯተሰጠ የሚያሳምን ማብራሪያ ይፃፌ፡፡

2. ተጨማሪ መግሇጫ

"5" እጅግ በጣም የሊቀ የስራ አፇፃፀም፣

"4" በጣም የሊቀ የስራ አፇፃፀም

"3" መካከሇኛ የስራ አፇፃፀም

"2" ዜቅተኛ የስራ አፇፃፀም

"1" በጣም ዜቅተኛ የስራ አፇፃፀም

3. በተሰጠው የመመዘኛ ነጥብ ያሌተስማማ ሠራተኛ ያሌተስማማበትን ምክንያት በቅፁ ሊይ በመግሇፅ የመፇረም ግዳታ ያሇበት ሲሆን፤ የሚቀጥሇው ኃሊፉ አጣርቶ የሚሰጠው ውሳኔ የፀና ይሆናሌ፡፡

4. የቅርብ ኃሊፉ ባይኖር በቀጣይ እርከን ሊይ ያሇኃሊፉ ምዘናውን ይሞሊሌ፡፡

ምዘናውን የሞሊው ኃሊፉ አስተያየት

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

_______________            _______________           _________________

_______________            _______________

ስም                የስራ መዯቡ                ፉርማ

ቀን

ሰራተኛው ስሇምዘናው የሚሰጣው አስተያየት ካሇ፡

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

_______________            _______________           _________________

_______________            _______________

ስም                የስራ መዯቡ                ፉርማ

ቀን

የመዚኙ የቅርብ ኃሊፉ አስተያየት

__________________________________________________________

__________________________________________________________

__________________________________________________________

_______________            _______________           _________________

_______________            _______________

ስም                የስራ መዯቡ                ፉርማ

ቀን

አ ባ ሪ "ለ " የ ሥነ -ስ ር ዓት ጉድለ ቶችና የ ቅ ጣት እ ር ምጃዎች

አባሪ “ሐ” ከዚህ በታች ቀርቧል

ማሳሰቢያ 1፡- በዙህ ህብረት ስምምነት ውስጥ ማንኛውም በሴት ወይም በወንዴ ፆታ ተፅፍ የሚገኙ ቃሊቶች ካለ ሇሁሇቱም ፆታዎች ያገሇግሊለ ፡፡

ማሳሰቢያ2 ፡- የፖዙሽን አሇዋንስና ትራንስፖርት አሇዋንስ በተመሇከተ ዴርጅቱ ከ2015 ዓ.ም ጀምሮ እየከፇሇ የሚገኘውን ክፌያ ያስቀጥሊሌ፡፡ ነገር ግን ይህንን ክፌያ ሇማሻሻሌ ዴርጅቱ ቢፇሌግ ሇሰራተኛና ማሕበራዊ ጉዲይ ዯብዲቤ በመጻፌ ከማሕብር ተወካዮች ጋር በመሆን ክፌያውን ሉያሻሽሌ ይችሊሌ፡፡

አባሪ መ. ተዯራዲሪ ወገኖችና ፀሃፉ

በዴርጅቱ በኩሌ

ሙለ ስም    የስራ ዴርሻው    ፉርማና ቀን

1ኛ.ግዚቸው ዘሇቀ------------ሰብሳቢ-------------
2ኛ.ሙለንሀ ቻላ------------አባሌ---------------
3ኛ.ፌቃደ ፇንታው----------አባሌ---------------
4ኛ.ሽመሌስ በቀሇ------------አባሌ---------------
5ኛ.ቶሊ ዲባ-------------------አባሌ--------------

በመሰረታዊ ሰራተኛ ማህበሩ በኩሌ

ሙለ ስም    የስራ ዴርሻው    ፉርማና ቀን

1ኛ.ተመስጌን ሠጥዬ--------ሰብሳቢ-------------
2ኛ.ከማሌ አብዯሊ------------አባሌ---------------
3ኛ.ግርማ አመንሲሳ----------አባሌ---------------
4ኛ.ወርቅነህ ዯበላ------------አባሌ---------------
5ኛ.ብርሃነክርስቶስ ፇይሳ-----አባሌ--------------

ዋና ፀሃፉ

1ኛ.ግዚቸው ዘሇቀ
2ኛ.ተመስጌን ሠጥዬ ሰ